Behandelfase Eerste Kamer: gepubliceerd in Europees publicatieblad.

document Europese Commissie

COM(2003)323, d.d. 3 juni 2003

commissie Eerste Kamer

beleidsterreinen

AO 3 juni 2003

De leden Van Haersma Buma, Wolfsen, Halsema en Van der Laan stelden vragen aan minister Verdonk, Vreemdelingenzaken en Integratie. Zie hiervoor een selectie uit het verslag van het AO van 3 juni 2003.

AO 7 mei 2003

De leden De Pater, Kalsbeek, Rijpstra, Vos en Van der Laan stelden vragen aan minister Nawijn, Vreemdelingenbeleid en Integratie. Zie hiervoor een selectie uit het verslag van het AO van 7 mei 2003.

AO 26 maart 2003

Mw. Van der Laan (D66) wisselde tijdens een AO op 26 maart 2003 met minister Nawijn van gedachten over de financiële dekking van de nieuwe acties op het terrein van migratie. Zie hiervoor een selectie uit het verslag van het AO van 26 maart 2003.

Zie de selectie van de conclusies van het voorzitterschap nrs. 26 t/m 37.

Op 3 juni 2003 heeft de Europese Commissie een mededeling uitgebracht ten behoeve van de ER van Thessaloniki, waarin - gelet op alle voorgaande discussies in Raad en Europees Parlement - beleid wordt ontvouwd t.a.v. visa, grenscontroles, terugkeerbeleid en flankerende maatregelen. Bovendien wordt in paragraaf 4 ingegaan op financiële consequenties op korte en lange termijn en is een referentiekader ontwikkeld voor de verdere uitwerking van een lastenverdelingssysteem. De EC signaleert een grote discrepantie tussen het politieke belang en de beschikbare financiële middelen op de gemeenschapsbegroting.

De Europese Commissie stelt voor dat het solidariteitsbeginsel moet worden bekrachtigd en geconcretiseerd op de terreinen grensbeheer, illegale immigratie, mensensmokkel en -handel en terugkeer. Dit solidariteitsbeginsel zou tot uiting moeten komen in de begrotingen in het kader van de nieuwe financiële perspectieven vanaf 2007. Om het solidariteitsbeginsel voor de periode 2004-2006 inhoud te geven, wil de Commissie een voorstel indienen voor een rechtsgrondslag voor financiële solidariteit op het terrein van grensbeheer. Voorts stelt de Commissie de geleidelijke ontwikkeling voor van het Visa Informatie Systeem (VIS) overeenkomstig de keuzes van de Raad. Ook wil de Commissie, voor eind 2003, samen met de lidstaten onderzoeken welke elementen in aanmerking kunnen komen voor een apart financieel instrument voor terugkeer ter ondersteuning van een gemeenschappelijk terugkeerbeleid. Volgens een eerste raming van de Commissie lopen de extra behoeften voor 2004-2006 op tot € 140 mln. ten behoeve van de ontwikkeling van het VIS, de uitvoering van een terugkeerprogramma en de instelling van een communautair solidariteitsinstrument voor het beheer van de buitengrenzen.

JBZ-Raad 6 november 2003 (agendapunt B3)

In het verslag meldt de minister dat Commissaris Vitorino een kort overzicht gaf met stand van zaken betreffende de terug- en overnameovereenkomsten. Op dit moment zijn er bijvoorbeeld onderhandelingen met Albanië een tekst kan in december worden geparafeerd - en China het afsluiten van een MOU.

De contacten met Turkije lopen helaas moeizaam. Op de tekstvoorstellen van maart jl. is nog steeds geen reactie teruggekomen. Verscheidene lidstaten maken zich zorgen over deze non-coöperatieve houding en suggereerden dat dit mee kan wegen in de discussie over de toetreding van Turkije tot de Unie.

Wat betreft de onderhandelingen met Rusland en de Oekraïne voorziet de Commissie geen makkelijk traject. Vooral de koppeling met de visa-uitgifte door Rusland ligt moeilijk. Duitsland erkende in de vergadering dat zij een intentieverklaring met Rusland hebben m.b.t. visa.

Daarnaast vroeg de Commissie om experts uit de lidstaten ter ondersteuning van de onderhandelingen. Tevens werd verzocht om meer duidelijkheid te geven over het mandaat van de Commissie.

De voorzitter concludeerde dat de Commissie veel armslag heeft en dus alle overredingskracht mag gebruiken die zij noodzakelijk acht.

De Commissie heeft tijdens de bijeenkomst van het Strategisch Comité (SCIFA) op 29 oktober 2003, aangegeven de Raad een toelichting te geven op het werkprogramma voor een vergelijkend onderzoek naar illegale immigratie via de zeegrenzen.

JBZ-Raad 2/3 oktober 2003 (agendapunt B1)

Tijdens de JBZ-Raad van 2/3 oktober 2003 zal verder gesproken worden, onder meer ook over de tijdens de informele raad voorgestelde "common unit" van centra voor operationele samenwerking inzake grensbewaking. De Europese Commissie raamt dat 140 mln. euro nodig zal zijn in de periode 2004-2006 voor de ontwikkeling van een Visa Informatie Systeem, een terugkeerprogramma en financiële solidariteit grensbeheer.

Nederland acht het onwaarschijnlijk dat verantwoorde herschikking van dit grote bedrag mogelijk is. Voor 2007 e.v. wil de Nederlandse regering meewerken aan verruiming van het budget voor asiel en migratie, onder de voorwaarde dat de Nederlandse afdrachten aan de EU in 2007 reëel constant blijven ten opzichte van 2006.

Het Italiaanse Voorzitterschap heeft de conclusies van Thessaloniki voortvarend opgepakt. Daarbij wordt door het Voorzitterschap met name veel aandacht besteed aan het gemeenschappelijk beheer van buitengrenzen en de terugkeer van illegaal verblijvende personen. Tijdens de informele JBZ-Raad is door het Voorzitterschap onder meer een 'common unit' van centra voor de operationele samenwerking inzake de buitengrensbewaking voorgesteld, die een geïntegreerde aanpak van het buitengrensbeheer moet faciliteren.

Nederland heeft zich uitgesproken voor het verruimen van het budget voor asiel en migratie na 2006, onder de voorwaarde dat de Nederlandse afdrachten aan de EU in 2007 reëel constant blijven ten opzichte van 2006. Binnen die randvoorwaarde ziet Nederland mogelijkheden voor een groter aandeel in de EU-uitgaven na 2006 van asiel en migratie ten koste van andere beleidscategorieën. Verder heeft Nederland het idee van een herschikking binnen het bestaande budget vóór die tijd gesteund. Daarbij is de kantekening gemaakt dat het zeer onwaarschijnlijk is dat een bedrag van € 140 mln. op verantwoorde wijze binnen de marges van het huidige budget kan worden vrijgemaakt.

Wat betreft de doelen van de herschikking heeft Nederland ten aanzien van het gemeenschappelijk beheer van buitengrenzen het standpunt verwoord dat grensbeheer een nationale aangelegenheid is. Communautaire financiering dient slechts aan de orde te zijn daar waar praktisch door nationale diensten wordt samengewerkt (coördinatie, uitwisseling etc.), waarbij er sprake is van een duidelijke toegevoegde waarde voor de EU. Nederland kan een 'common unit' voor een meer geïntegreerde aanpak van buitengrensbeheer ondersteunen. Op het terrein van terugkeer heeft Nederland zich uitgesproken voor meer geld ten behoeve van flankerend beleid bij terugkeer. Een eventueel terugkeerfonds zou aanvullend moeten zijn op nationale inspanningen op het terrein van terugkeer en niet vervangend. Nader onderzoek door de Commissie is echter vereist voordat Nederland kan instemmen met een dergelijk terugkeerfonds.

Informele JBZ-Raad 12/13 september 2003

In de aanvullende geannoteerde agenda meldt de minister dat Italiaans voorzitterschap een bespreking wil voeren over een geïntegreerde benadering van het Europees grensbeheer. Het voorstel behelst een bredere benadering van het beheer van de buitengrenzen in relatie tot de ontwikkeling van operationele samenwerking met de ons omringende landen op regionaal en lokaal niveau, alsmede een verbeterde allocatie van gemeenschapsmiddelen en de uitvoering van projecten die verband houden met het plan van aanpak voor het beheer van de buitengrenzen en de haalbaarheidsstudie naar de verbetering van de zeegrenscontrole.

De regering staat in beginsel positief tegenover een meer geïntegreerde benadering van het beheer van de buitengrenzen door de ontwikkeling van operationele samenwerking met de ons omringende landen. Nederland is hierbij van mening dat deze benadering integraal onderdeel moet vormen van de reeds in Europees verband ontwikkelde initiatieven op het terrein van het beheer van migratiestromen. Mogelijke voorstellen zullen wat Nederland betreft een duidelijk Europese meerwaarde moeten hebben binnen de bestaande Europese financiële kaders waarbij de voorstellen realistisch en praktisch uitvoerbaar dienen te zijn.

In de annotatie meldt de regering dat t.a.v. lastenverdeling in verband met het beheer van de buitengrenzen de complementariteit van de Gemeenschap en de lidstaten op het gebied van grensbewaking centraal moet staan. Denkbaar is dat aanvullend aan de primaire nationale verantwoordelijkheid van de lidstaten voor grensbewaking, communautair beleid en programma's worden ontwikkeld die inhoud geven aan het aspect van het gemeenschappelijk belang: bijv. coördinatie, opleiding en uitwisseling, operationele samenwerkingsprojecten, gezamenlijke handboeken en 'peer review'. Binnen de financiële perspectieven moet hiervoor budgettaire ruimte komen door middel van bundeling en herprioritering van bestaande middelen. Nederland is geen voorstander van het instellen van een (communautair dan wel intergouvernementeel) fonds voor lastenverdeling.

Europese Raad 19/20 juni 2003

Tijdens de ER van Thessaloniki op 19/20 juni 2003 is gesproken over immigratie en asiel. De conclusies van het voorzitterschap (nrs. 8 t/m 35) zijn aan dit onderdeel gewijd. De ER geeft politieke topprioriteit aan migratie en wenst een sterker gestructureerd EU-beleid. O.m:

De ER wenst zo spoedig mogelijk richtsnoeren voor de ontwikkeling van een visuminformatiesysteem (VIS) (rekening houdend met invoering SIS II) en een coherente aanpak biometrische gegevens. Het buitengrensbeheer moet samenhangender worden (lettend op de resultaten van studies en proeven). De EC wordt verzocht tijdig na te gaan of nieuwe institutionele mechanismen nodig zijn. Vóór eind 2003 moet een rechtsinstrument vastgesteld worden om het netwerk van immigratieverbindingsfunctionarissen formeel op te richten. Het gemeenschappelijk handboek moet spoedig herzien worden en o.m. voorzien in "stempelvoorschrift". De EC moet bezien of er een financiering kan komen ter ondersteuning van het terugkeerprogramma. De partnerschappen met derde landen moeten evenwichtig en gedifferentieerd zijn. Een (jaarlijks) evaluatiemechanisme is nodig om landen te toetsen op de mate van medewerking bij migratiebeheer.

Lastenverdeling, na 2006 meer solidariteit. Tot 2006 proberen de meer dringende structurele noden te leningen (rubriek 3 financiële perspectieven).

Basiswetgeving op het terrein van asiel dient uiterlijk eind 2003 tot stand te komen en verdere mogelijkheden tot versterking van asielprocedures dienen dan bestudeerd te worden. Voor de integratie van legaal verblijvende derdelanders is een multidimensionaal beleid nodig (tweerichtingsproces) in een Europees kader, ook in het licht van nieuwe demografische en economische ontwikkelingen in de EU. Informatie-uitwisseling is daarbij belangrijk. De EC wordt verzocht een jaarverslag migratie en integratie uit te brengen.

JBZ-Raad 5/6 juni 2003

De minister meldt in het verslag van deze Raad dat een rapport (10058/03) werd voorgelegd over de implementatie van programma's, ad hoc centra, proefprojecten en gezamenlijke operaties, die op basis van intergouvernementele samenwerking in het kader van buitengrensbeheer van de Europese Unie plaatsvinden. Dit evaluatierapport is met de aanbevelingen van de Raad aan de Europese Raad van Thessaloniki voorgelegd. Commissaris Vitorino belichtte enige kernpunten uit drie recent gepubliceerde mededelingen:

mededeling betreffende de ontwikkeling van een gemeenschappelijk beleid inzake illegale immigratie, mensensmokkel en -handel, buitengrenzen en terugkeer;

mededeling over immigratie, integratie en werkgelegenheid (dossier 2.0.16);

mededeling over meer toegankelijke, billijker en beter beheerde asielregelingen (dossier 2.0.18).

De Commissie is van mening dat voor het Visa Informatie Systeem (VIS) en het Schengen Informatie Systeem (SIS) hetzelfde operationele platform moet gelden. Wat betreft de herziening van het Handboek Buitengrenzen was het nodig bevonden eerst een analyse te verrichten over het acquis en de leemten, alvorens met een voorstel te komen. Met betrekking tot de financiële middelen voor het terugkeerbeleid zou de evaluatie van het Europees Vluchtelingenfonds en het daarop volgende voorstel voor een nieuwe rechtsgrondslag moeten worden afgewacht. Voor de concrete samenwerking bij grensbeheer zou de coördinatie van de verschillende centra bij een centrale eenheid moeten liggen om synergie van de projecten te bereiken. De Commissie heeft voorkeur voor een speciaal agentschap en zou hiervoor nog dit jaar met een concreet voorstel komen. Wat betreft het beter toegankelijk maken van de asielsystemen zouden in kleinschalige projecten de daarmee samenhangende praktische vragen uitgetest moeten worden.

JBZ-Raad 8 mei 2003

De Raad heeft kennis genomen van het voortgangsverslag van de Conclusies van Europese Raad van Sevilla.

Commissaris Vittorino informeerde de Raad over de Mededeling inzake de integratie van migratievraagstukken in de betrekkingen met ontwikkelingslanden. Het eerst deel van de Mededeling over de relatie tussen Ontwikkelingssamenwerking en Migratie zal worden voorgelegd aan de Raad voor Algemene Zaken en Externe Betrekkingen (RAZEB). Het tweede deel van de Mededeling over de effectiviteit van de inzet van financiële middelen die beschikbaar zijn voor de repatriëring van immigranten en afgewezen asielzoekers, voor het beheer van de buitengrenzen en voor asiel en migratievraagstukken in derde landen, zal worden besproken op de Europese Raad van Thessaloniki in juni van dit jaar.

De studie van de Commissie naar de lastenverdeling inzake de buitengrenzen wordt binnenkort verwacht. Een prioritering van de financiële perspectieven zijn nodig, waarbij momenteel gekeken wordt naar een mogelijke verruiming van de financiële perspectieven voor 2007-2013.

Ook is kort gerefereerd aan de plannen over opvang in de regio waarbij de Commissie aangaf dat zij binnenkort met een mededeling zal komen over dit onderwerp.

De Commissie gaf tevens een stand van zake weer inzake de terugkeer naar Afghanistan. Op korte termijn wordt verwacht dat contracten gesloten kunnen gaan worden met UNHCR, IOM en ICMPD. Daarnaast heeft de Commissie een verslag gegeven van de stand van zaken betreffende het Visa Informatie Systeem (VIS) met de conclusie dat het een omvangrijk en kostbaar project is.

Informele JBZ-Raad 28/29 maart 2003

Het Voorzitterschap wil - ter voorbereiding op de ER Thessaloniki - een reeks concrete Raadsconclusies opstellen inzake de financiële middelen, samen met een actieplan dat voor eind 2004 moet worden uitgevoerd. Daarnaast streeft het Voorzitterschap ernaar om een kader te scheppen voor besluitvormingsrichtsnoeren, zoals in 2003-2004 te verrichten beoordelingen van derde landen inzake het beheer van migratiestromen en in 2004 te nemen financieringsbesluiten. Dit wordt tijdens de informele Raad van 28-29 maart 2003 besproken.

Hoewel de regering onderkent dat er sinds de Europese Raad van Sevilla nieuwe behoeften op het terrein van migratie zijn ontstaan, is de regering van mening dat voor eventuele extra uitgaven in het kader van het Europees beleid op het gebied van asiel en migratie slechts communautaire middelen gevonden kunnen worden door besparingen elders binnen het interne beleid van de Europese Unie. Uitgangspunt daarbij is dat de financiële perspectieven gerespecteerd dienen te worden.

JBZ-Raad 28/29 november 2002

Tijdens de Raad van 28/29 november 2002 heeft Commissaris Vitorino mondeling verslag gedaan over de stand van zaken inzake financiële middelen voor repatriëring, beheer van buitengrenzen en migratieprojecten in derde landen. De Commissie wil een dynamisch verslag aanleveren over lastenverdeling, repatriëring en samenwerking met derde landen (zie dossier 5.0.42). De Voorzitter concludeerde dat de voorstellen van de Commissie op dit gebied dienen te worden afgewacht alvorens hieraan conclusies kunnen worden verbonden, aldus het verslag van deze Raad.

In de databank EUR-Lex wordt de laatste stand van zaken in de Europese behandeling van het voorstel weergegeven.

In de databank OEIL van het Europees Parlement wordt de laatste stand van zaken in de behandeling van het voorstel weergegeven.

In de databank IPEX wordt de behandeling van het voorstel in de diverse (kandidaat) lidstaatparlementen weergegeven.