Behandelfase Eerste Kamer: behandeling in Eerste Kamer afgerond.

Europees

Er zijn conclusies aangenomen tijdens de JBZ-Raad van 9-10 juni 2011.

Nationaal

De commissie voor Immigratie en Asiel/JBZ-Raad heeft op 28 juni 2011 de antwoordbrief van de minister voor Immigratie en Asiel van 21 juni 2011 betrokken bij het mondeling overleg met de minister dat volgde op de commissievergadering op 28 juni.

volledige titel

Mededeling Evaluatie van de EU-overnameovereenkomsten

document Europese Commissie

COM(2011)76, d.d. 23 februari 2011

commissie Eerste Kamer

beleidsterrein

De commissie voor Immigratie en Asiel/JBZ-Raad heeft op 28 juni 2011 de antwoordbrief van de minister voor Immigratie en Asiel van 21 juni 2011 betrokken bij het mondeling overleg met de minister dat volgde op de commissievergadering op 28 juni.

De minister voor Immigratie en Asiel heeft op 21 juni 2011 gereageerd op de brief van 1 april 2011.

Op 1 april 2011 heeft de commissie een brief gestuurd aan de minister voor Immigratie en Asiel met vragen over de mededeling inzake de evaluatie van de EU-overnameovereenkomsten en de overnameovereenkomst tussen de EU en Turkije.

De commissie voor de JBZ-Raad heeft op 29 maart 2011 besloten de inbreng van de GroenLinks-fractie als commissievragen te versturen. De brief aan de regering wordt naar verwachting vrijdag verstuurd.

Op 15 maart 2011 heeft de commissie JBZ besloten om op 29 maart 2011 inbreng te leveren over de evaluatie van de EU-overnameovereenkomsten.

Naar aanleiding van de bespreking van de geannoteerde agenda van de JBZ-raad van 24 en 25 februari 2011 werd tijdens de vergadering van de commissie voor de JBZ-Raad op 22 februari 2011 vastgesteld dat de fractie van GroenLinks enkele vragen had bij een agendapunt over de EU-Turkije overnameovereenkomst. Besloten werd deze vragen te betrekken bij de behandeling van onderhavige mededeling over de evaluatie van EU-overnameovereenkomsten, die voor procedure zal worden geagendeerd na publicatie.

Op 11 mei 2011 heeft de commissie voor Immigratie en Asiel schriftelijk overleg gevoerd met de minister voor Immigratie en Asiel over de geannoteerde agenda voor de JBZ-Raad van 12 mei 2011. In het overleg zijn onder meer de overnameovereenkomsten genoemd. De minister voor I&A stelt dat het belang van terug- en overname zijn aandacht heeft, evenals van de Europese Raad. Het maken van terug- en overnameafspraken met de landen in de Zuidelijk nabuurschapsregio verloopt echter moeizaam. Terug- en overname zal steeds als voorwaarde worden gesteld bij samenwerking op het terrein van migratie, mobiliteit en veiligheid met landen in de regio.

Nederland staat in het BNC-fiche overwegend positief tegenover de door Commissie voorgestelde aanpassingen van het EU-overnamebeleid. Intensivering van het terugkeerbeleid is een prioriteit van de Nederlandse regering in haar externe betrekkingen (zowel bilateraal als in EU-verband). Nederland hoopt dat door deze aanpassingen sneller en met meer landen afspraken kunnen worden gemaakt over terug- en overname. Terugkeer van illegaal verblijvende migranten is belangrijk voor de geloofwaardigheid en het draagvlak van het Nederlandse migratiebeleid. Wie niet (langer) rechtmatig verblijf heeft zal als regel niet alleen Nederland maar ook het grondgebeid van de Unie moeten verlaten op grond van de Terugkeerrichtlijn. Terug- en overnameovereenkomsten zijn een efficiënt instrument in de strijd tegen illegale migratie en vereenvoudigen de terugkeer van migranten.

In het BNC-fiche gaat de regering vervolgens in op de aanbevelingen van de EC:

• - 

  Verdere ontwikkeling van stimulansen, aanbeveling 6
• - 

  Flexibilisering van beleid voor wat betreft overnameclausules, aanbevelingen 4 en 8
• - 

  Aanpassing inhoud onderhandelingsmandaten, aanbevelingen 5, 7 en 13
• - 

  Waarborgen mensenrechten en internationale bescherming, aanbevelingen 10, 12 en 14
• - 

  Introductie van een opschortingsclausule, aanbeveling 12
• - 

  Correcte implementatie van de overeenkomsten door EU-Lidstaten, aanbevelingen 10, 11 en 12
• - 

  Post-terugkeer-monitoringsmechanisme, aanbevelingen 9 en 15

Deze mededeling van de Europese Commissie bevat:

• 1. 

  een evaluatie van de geldende overnameovereenkomsten;
• 2. 

  een beschrijving van de stand van zaken van de lopende onderhandelingen;
• 3. 

  aanbevelingen voor een toekomstig EU-overnamebeleid, onder andere over toezichtsmechanismen.

Overnameovereenkomsten leggen de partijen de verplichting op hun eigen onderdanen en, onder bepaalde voorwaarden, onderdanen van derde landen en staatlozen over te nemen. De Europese Commissie stelt de Raad en het Europees Parlement voor het EU-overnamebeleid te herzien overeenkomstig de aanbevelingen in deze mededeling.

Lees meer: uitgebreide samenvatting

JBZ-raad 9-10 juni 2011 (agendapunt 11)

De Raad heeft conclusies aangenomen over deze mededeling.

Nederland staat overwegend positief tegenover de door Commissie voorgestelde aanpassingen van het EU-overnamebeleid. Intensivering van het terugkeerbeleid is een prioriteit van de Nederlandse regering in haar externe betrekkingen (zowel bilateraal als in EU-verband). Nederland hoopt dat door deze aanpassingen sneller en met meer landen afspraken kunnen worden gemaakt over terug- en overname (zie ook paragraaf standpunt Nederlandse regering).

JBZ-Raad 12 mei 2011

De Europese Commissie presenteerde en lichtte de onderhavige mededeling toe. Zij is van mening dat de Europese strategie op dit vlak dringend aan herziening toe is, inclusief versterking van de borging van grondrechten en vluchtelingenbescherming.

De meeste lidstaten zijn van oordeel dat een verheldering van de EU-overnameovereenkomststrategie wenselijk is. Daarbij merkte een aantal lidstaten, waaronder Nederland, op dat zij voorstander is van de versterking van de onderhandelingen met derde landen met stimulansen om ze tot betere samenwerking en snellere sluiting van overnameovereenkomsten te bewegen. Nederland onderschreef de aanbevelingen van de Commissie om het beleid voor derdelandersclausules voor (niet transit-)landen op grote geografische afstand van de EU te flexibiliseren zodat sneller en met meer herkomstlanden overnameovereenkomsten kunnen worden gesloten. Nederland is daarbij van mening dat terugkeer een integraal onderdeel zou moeten vormen van het bredere buitenlandbeleid.

Een monitoringsmechanisme na de totstandkoming van terugkeer en overname werd door enkele lidstaten, waaronder Nederland, als niet wenselijk gevonden.

De Commissie herinnerde de lidstaten er tot slot aan dat het Stockholm-programma heeft verzocht om een evaluatie van de overnameovereenkomsten. Een van de uitkomsten van deze evaluatie is dat het aspect van de grondrechten sterker moet gaan meewegen teneinde de (door het Verdrag vereiste) steun van het EP te verzekeren.

JBZ-Raad 11-12 april 2011 (agendapunt 20)

Dit onderwerp is doorgeschoven naar de extra Raad van 12 mei 2011 als een eventueel agendapunt.

De Europese Commissie zou haar recente mededeling presenteren inzake de evaluatie van de terug- en overnameovereenkomsten. De Commissie doet in de mededeling een aantal aanbevelingen om het EU-overnamebeleid te herzien, onder andere inzake de clausules voor de overname van derdelanders en staatlozen («overnameclausules») en de inbedding van terug- en overname in het bredere migratiebeleid van de EU. Ook wordt een post-terugkeer-monitoringsmechanisme voorgesteld.

Op 25 februari 2011 heeft de JBZ-Raad een politiek akkoord bereikt over de EU-Turkije ontwerp-overnameovereenkomst. De Europese Commissie kan nu overgaan tot het ondertekenen van de ontwerp-overeenkomst met Turkije. Vervolgens moeten nog drie procedurestappen worden doorlopen alvorens de overeenkomst in werking kan treden:

• 1. 

  de Raad dient de overeenkomst met Turkije te ondertekenen
• 2. 

  het Europees Parlement dient zijn goedkeuring te geven
• 3. 

  de Raad moet een besluit vaststellen tot sluiting van de overeenkomst.

Naast het politiek akkoord heeft de Raad ook conclusies aangenomen over de EU-Turkije overnameovereenkomst.

JBZ-Raad 24 en 25 februari 2011 (agendapunt 13)

De Europese Commissie heeft de terug- en overnameovereenkomsten van de EU geëvalueerd.

Het kabinet ziet uit naar de mededeling. Versterking van de inbedding van terug- en overname als integraal onderdeel van het bredere buitenlandsbeleid sluit aan bij het prioritaire streven van Nederland om het terugkeer- en uitzetbeleid te intensiveren. Nederland zal hierop in internationale contacten en het bilateraal verkeer met landen van herkomst kabinetsbreed inzetten. Nederland verwelkomt dan ook het streven om dit ook in EU-verband te doen. Onlangs is Nederland begonnen met de separate registratie van terugkeer op basis van terug- en overnameovereenkomsten waardoor Nederland in de toekomst de Commissie nauwkeuriger van informatie kan voorzien.

Nederland zal tijdens deze JBZ-Raad in het bijzonder aandacht vragen voor het belang van het boeken van vooruitgang in onderhandelingen waar tot op heden geen resultaat is behaald.

De Raad heeft een politiek akkoord bereikt over een ontwerp terug- en overname overeenkomst (T&O) tussen de EU en Turkije. Deze overeenkomt is het resultaat van jarenlange onderhandelingen met Turkije. Nauw verbonden hiermee zijn de Raadsconclusies die tevens werden aangenomen: de Raad nam conclusies aan die nota nemen van het voornemen van de Commissie een dialoog aan te gaan met Turkije over visa, mobiliteit en migratie.

De minister voor Immigratie en Asiel erkende het belang van het verdrag. Volgens de minister zal een zorgvuldige monitoring van de praktische toepassing van de overeenkomst echter wel noodzakelijk zijn. Ook stelde hij uitdrukkelijk dat de Raadsconclusies en de aangehechte Joint Declaration geen mandaat kunnen vormen voor gesprekken met Turkije over visumliberalisering of -facilitering; dit vereist een eigenstandige beslissing van de Raad. In het licht hiervan werd besloten tot het opnemen van een verklaring van de Commissie in de notulen van de vergadering, waarin de Commissie erkent dat de Raadconclusies geen onderhandelingsmandaat tot visumliberalisering of -facilitering vormen.

In de databank EUR-Lex wordt de laatste stand van zaken in de Europese behandeling van het voorstel weergegeven.

In de databank IPEX wordt de behandeling van het voorstel in de diverse (kandidaat) lidstaatparlementen weergegeven.