Behandelfase Eerste Kamer: behandeling in Eerste Kamer afgerond.

nationaal

De staatssecretaris van Financiën heeft op 25 mei 2012 gereageerd op vragen van de fractie van GroenLinks. Het verslag van dit schriftelijk overleg werd op 12 juni 2012 voor kennisgeving aangenomen.

Europees

Op 15 december 2011 publiceerde de Europese Commissie een mededeling over grensoverschrijdende successiebelastingproblemen in de EU.

document Europese Commissie

COM(2011)864, d.d. 15 december 2011

commissie Eerste Kamer

beleidsterrein

Op 12 juni 2012 heeft de commissie Financiën het verslag schriftelijk overleg voor kennisgeving aangenomen.

De commissie voor Financiën besloot op 5 juni 2012 om de bespreking van het verslag schriftelijk overleg aan te houden tot 12 juni 2012.

De staatssecretaris van Financiën heeft op 25 mei 2012 gereageerd op de vragen van de fractie van GroenLinks.

De fractie van GroenLinks in de commissie voor Financiën heeft inbreng geleverd voor schriftelijk overleg met de regering en deze brief werd op 22 maart 2012 verzonden.

De commissie voor Financiën besloot op 17 januari 2012 dat zij op 21 februari 2012 inbreng wenst te leveren voor schriftelijk overleg met de regering en/of de Europese instellingen.

De Tweede Kamercommissie voor Financiën heeft het betreffende BNC-fiche tijdens de procedurevergadering op 1 februari 2012 voor kennisgeving aangenomen.

Het kabinet onderschrijft in het BNC-fiche het uitgangspunt van de Commissie dat dubbele belasting dient te worden weggenomen en dat discriminatie in strijd is met de beginselen van het EU recht. Ook de oproep van de Commissie om gevallen van dubbele belasting pragmatisch te benaderen met het doel om tot een oplossing te komen wordt onderschreven door het kabinet. Wat betreft de oproep van de Commissie om de nationale wetgeving aan te passen, is het kabinet van mening dat er gezocht moet worden naar gerichte oplossingen voor concrete problemen.

Nederland kent zelf een ruime unilaterale voorkomingsregeling in de nationale wetgeving waardoor op unilaterale basis naar oplossingen gezocht kan worden. Verder is, zoals al eerder is aangegeven, het aantal gevallen van dubbele successiebelasting niet groot. Het is echter nog steeds mogelijk dat dubbele belasting plaatsvindt. Hierbij zal het naar alle waarschijnlijkheid gaan om situaties waar de successiebelasting een onderdeel is van een grotere en complexere situatie.

Zo haalt de Commissie in de mededeling een voorbeeld aan waar een Nederlander onroerend goed in Frankrijk erft en geconfronteerd wordt met zowel Franse als Nederlandse successiebelasting. Volgens de Commissie zou Nederland te weinig voorkoming hebben geboden waardoor de erflater naast de Franse belasting met een lage Nederlandse belastingheffing wordt geconfronteerd. Het voorbeeld is helaas te summier en het lijkt erop dat de situatie complexer is dan wordt beschreven. Het kabinet zal daarom bij de Commissie navraag doen over deze situatie om meer duidelijkheid te verkrijgen. Afhankelijk van de uitkomst zal het kabinet bezien of naar aanleiding van dit voorbeeld de nationale wetgeving dient te worden aangepast of gehandhaafd blijft. Verder zal het kabinet navraag doen of dit de enige situatie is waarin dubbele belasting plaatsvindt die bekend is bij de Commissie. 

De Europese Commissie heeft geconcludeerd dat het ontvangen van een nalatenschap uit het buitenland één van de obstakels is die EU-burgers ervan weerhouden om de vrijheid van vestiging en kapitaal binnen de Unie daadwerkelijk uit te oefenen. De belangrijkste problemen daarbij zijn dubbele belasting en discriminerende fiscale behandeling bij het verkrijgen van een nalatenschap uit het buitenland. In een mededeling, een aanbeveling en een werkdocument analyseert zij de problemen en presenteert zij oplossingen voor grensoverschrijdende successiebelasting in de EU.

Momenteel worden nalatenschappen door de lidstaten zeer verschillend belast. Ook de invulling die aan begripsbepalingen wordt gegeven, kan van lidstaat tot lidstaat verschillen. Er bestaat geen EU-wetgeving op het gebied van successiebelasting, hetgeen betekent dat de lidstaten de desbetreffende nationale regels naar eigen inzicht kunnen bepalen op voorwaarde dat zij niet discrimineren op basis van nationaliteit en geen ongerechtvaardigde beperkingen opwerpen voor de uitoefening van de bij het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie gewaarborgde vrijheden.

In grensoverschrijdende situaties kunnen zich volgens de Commissie de volgende problemen voordoen:

(1) Wanneer twee of meer landen heffingsbevoegdheid hebben, kan eenzelfde nalatenschap twee of meerdere malen worden belast zonder dat voorkoming wordt verleend, en er bestaan slechts weinig nationale of internationale regelingen om op doeltreffende wijze voorkoming voor dergelijke dubbele/meervoudige belasting te verlenen, in tegenstelling tot wat het geval is bij belastingen naar het inkomen en het vermogen.

(2) Het kan voorkomen dat de lidstaten grensoverschrijdende nalatenschappen en nalatenschappen zonder grensoverschrijdend aspect verschillend behandelen. Het is met andere woorden mogelijk dat zij een hoger tarief van successiebelasting toepassen wanneer de goederen, overledenen en/of hun erfgenamen zich in een ander land bevinden dan het tarief dat ze zouden toepassen in zuiver binnenlandse situaties (dat wil zeggen bij de vererving van goederen die zich bevinden op het grondgebied van de heffende lidstaat en die worden nagelaten door overleden inwoners van die lidstaat aan erfgenamen die ook inwoner zijn).

Ten aanzien van dubbele of meervoudige belasting doet de Europese Commissie een aanbeveling voor een bredere en flexibelere toepassing van de nationale voorkomingsregelingen voor dubbele belasting, om zo tot een pragmatische, snelle en kosteneffectieve oplossing te komen voor de aanzienlijke fiscale lasten waarmee talrijke burgers worden geconfronteerd. De aanbeveling reikt oplossingen aan voor gevallen waarin verschillende lidstaten heffingsbevoegd zijn. De Commissie verzoekt de lidstaten de passende oplossingen in hun nationale wetgeving of bestuurlijke praktijk te integreren.

Voor wat betreft discriminerende heffing heeft de Commissie een werkdocument gepubliceerd waarin de beginselen van een niet-discriminerende successie- en schenkingsbelasting uiteengezet worden en met behulp van rechtspraak worden geïllustreerd. Dit zou de lidstaten moeten helpen om hun regels in overeenstemming te brengen met het EU-recht, en ook de burgers meer inzicht geven in de voorschriften die de lidstaten in acht moeten nemen.

De Commissie kondigt aan in overleg te zullen treden met de lidstaten om te garanderen dat de aanbeveling een passende follow-up krijgt. Over drie jaar zal de Commissie een evaluatieverslag opstellen over de ontwikkelingen ter zake en op basis daarvan beslissen of er verdere stappen moeten worden ondernomen op nationaal of EU-niveau.  

In de databank EUR-Lex wordt de laatste stand van zaken in de Europese behandeling van het voorstel weergegeven.

In de databank IPEX wordt de behandeling van het voorstel in de diverse (kandidaat) lidstaatparlementen weergegeven.