Behandelfase Eerste Kamer: behandeling in Eerste Kamer afgerond.

nationaal

Op 24 november 2015 besprak de commissie I&A/JBZ de conceptbrief aan de regering over de aanpak van de vluchtelingencrisis in Europa. Op 27 november 2015 is de brief aan de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie gestuurd. Zie E150010 voor de verdere behandeling.

Europees

Op 9 november 2015 was er een extra JBZ-Raad ingelast waarin ministers voorstellen inzake de vluchtelingencrisis bespraken en raadsconclusies hebben aangenomen. Op 12 november 2015 vond er een informele Europese Raad plaats waar regeringsleiders dezelfde onderwerpen behandelden.

document Europese Commissie

COM(2015)453, d.d. 9 september 2015

commissie Eerste Kamer

beleidsterrein

verwante dossiers

Op 24 november 2015 besprak de commissie I&A/JBZ de conceptbrief aan de regering met inbreng van de fracties van VVD, D66, PvdA en GroenLinks over de aanpak van de vluchtelingencrisis in Europa, met onder andere vragen over terugkeer. De fractie van D66 gaf aan aanvullende inbreng te willen leveren. Een aangepaste versie van de conceptbrief zal per e-mail aan de leden van de commissie worden voorgelegd zodat fracties zich desgewenst kunnen aansluiten. Zie E150010 voor de verdere behandeling.

Op 17 november 2015 besloot de commissie I&A/JBZ naar aanleiding van een aantal brieven van de regering over de aanpak van de vluchtelingencrisis in Europa in schriftelijk overleg te treden met de regering. De conceptbrief wordt op 24 november 2015 ter vaststelling geagendeerd.

Op 3 november 2015 besprak de commissie I&A/JBZ verschillende recente brieven van de regering inzake de aanpak van de vluchtelingencrisis in Europa, en besloot om de inbrengdatum voor het nader schriftelijk overleg op 17 november 2015 te zetten. Ook sprak de commissie samen met commissie EUZA met Commissie Meijers over onder andere migratie (met name de eventuele spanning van EU-regelgeving met het Vluchtelingenverdrag en andere eventuele knelpunten in regelgeving).

Op 27 oktober 2015 besprak de commissie I&A/JBZ enkele brieven van de regering inzake de aanpak van de vluchtelingencrisis in Europa, en besluit na ontvangst van het verslag van de JBZ-Raad van 8-9 oktober 2015 over het voortzetten van het schriftelijk overleg met het kabinet.

Op 12 oktober 2015 stuurde de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie een brief met beantwoording op de vragen van de commissie I&A/JBZ van 2 oktober 2015 inzake aanpak vluchtelingencrisis, waaronder over het terugkeerbeleid. De commissie I&A/JBZ zou de brief op 27 oktober 2015 bespreken.

Op 6 oktober 2015 besprak de commissie I&A/JBZ de geannoteerde agenda van de JBZ-Raad van 8-9 oktober 2015, waar deze mededeling stond geagendeerd, en heeft deze voor kennisgeving aangenomen. Ook heeft de commissie de kabinetsappreciatie bij het pakket migratiemaatregelen van september 2015 besproken en besloot om op 27 oktober 2015 inbreng te leveren voor schriftelijk overleg. Fracties konden de kabinetsappreciatie desgewenst tevens betrekken bij de Algemene Politieke Beschouwingen op 13 oktober 2015.

Op 2 oktober 2015 stuurde de commissie I&A/JBZ een brief naar de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie met vragen over de Europese aanpak van de vluchtelingencrisis in reactie op de brief van de staatssecretaris van 29 september 2015. De commissie ziet de beantwoording van deze vragen graag tegemoet vóór de Algemene Politieke Beschouwingen, die op 13 oktober 2015 in de Eerste Kamer zullen plaatsvinden.

Op 30 september 2015 stuurde de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie een brief naar de Eerste Kamer met de melding dat de kabinetsappreciatie voor de recente voorstellen die voortbouwen op de Europese migratieagenda niet binnen de daarvoor geldende drie-weken termijn naar de Kamer verzonden kon worden. Deze nadere appreciatie, welke in plaats van het gebruikelijke BNC-fiche komt, zal de Kamer op zo kort mogelijke termijn alsnog worden toegezonden.

Op 29 september 2015 besprak de commissie I&A/JBZ de brief van de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie van 25 september 2015 inzake de Europese migratieagenda, de verslagen van de JBZ-Raad van 22 september 2015 en van de informele Europese Raad van 23 september 2015, alsmede de Commissiemededelingen en -voorstellen van 9 september en 23 september 2015 die betrekking hebben op de aanpak van de vluchtelingencrisis. De fracties van de PVV (lid Van Weerdenburg) en van GroenLinks (lid Strik) gaven aan inbreng te zullen leveren voor schriftelijk overleg. De conceptbrief zou worden rondgestuurd in de commissie zodat fracties zich desgewenst zouden kunnen aansluiten.

Op 22 september 2015 besloot de commissie voor I&A/JBZ om op 29 september 2015 inbreng te leveren voor een schriftelijk overleg over het nieuwe pakket van Commissiemededelingen en -voorstellen voor de aanpak van de migratieproblematiek.

Op 18 september 2015 stuurde de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie een brief met de ontwikkelingen asiel en migratie in de Europese Raden en de ontwikkelingen binnen Nederland inzake de vluchtelingencrisis. Op 22 september 2015 bespreekt de commissie voor I&A/JBZ deze mededeling.

Op 5 november 2015 ging de Tweede Kamer in debat met de minister-president en de minister van Veiligheid en Justitie over de resultaten van de Europese top van 15-16 oktober 2015 en over de JBZ-Raad van 9 november 2015 en de inzet van de migratietop van 11-12 november 2015. Na het debat zijn er een aantal moties aangenomen, waaronder een verzoek tot snelle totstandkoming van een permanent verdelingsmechanisme voor vluchtelingen over EU-lidstaten en verregaande harmonisatie van asielprocedures binnen de EU.

Op 14 oktober 2015 ging de Tweede Kamer in debat over de (Europese) aanpak van het vluchtelingenprobleem met de minister-president, de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie, met als aanleiding de Europese top van 15-16 oktober 2015.

Op 7 oktober 2015 vond een algemeen overleg plaats over de JBZ-Raad van 8-9 oktober 2015, met aansluitend een VAO, waarbij een aantal moties zijn ingediend.

Op 30 september 2015 behandelde de commissie Veiligheid en Justitie tijdens een procedurevergadering deze mededeling samen met de andere nieuwe Europese voorstellen over de vluchtelingencrisis.

Op 23 september 2015 ging de Tweede Kamer in debat met de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie over zijn brief van 18 september 2015 inzake de ontwikkelingen asiel en migratie in de Europese Raden en de ontwikkelingen binnen Nederland wat betreft de vluchtelingencrisis.

Op 5 oktober 2015 stuurde de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie een kabinetsappreciatie ten aanzien van het EU-migratiepakket van september 2015 naar de Eerste Kamer, waaronder van deze mededeling.

Uit de kabinetsappreciatie blijkt onder andere dat het kabinet het met de Commissie eens is dat de effectiviteit van terugkeer van illegale migranten naar hun herkomstland moet worden vergroot. De terugkeerpilots staan echter nog niet volledig op de rails en het kabinet zal er in Brussel op aandringen dat de lidstaten nu aan de slag moeten in plaats van te wachten op de resultaten van de pilots. Ook de invulling van de intensivering van de dialoog met de derde landen is wat het kabinet betreft nog te vaag. Een succesvol terugkeerprogramma vereist een geïntegreerde aanpak met actieve betrokkenheid van alle onderdelen van de Commissie. De uitwerking daarvan ontbreekt en onduidelijk is nog hoe handel en ontwikkelingssamenwerking zullen worden ingezet. Wat in de ogen van het kabinet ook nog duidelijker tot uiting kan komen is de aanpak van landen die consequent (blijven) weigeren eigen onderdanen terug te nemen.

Het kabinet is voorstander van een versterkte rol voor Frontex op het gebied van terugkeer. Het gaat hier onder meer om ondersteuning van lidstaten bij het verkrijgen van reisdocumenten en een versterkte rol bij het uitvoeren van gezamenlijke terugkeervluchten.

Het oordeel over subsidiariteit is positief. Nederland zet al langer in op een gezamenlijke aanpak van terugkeer, omdat de EU meer slagkracht heeft dan de afzonderlijke lidstaten. Wat betreft de proportionaliteit is het kabinet positief, behoudens de bovengenoemde kanttekeningen.

De Europese Commissie heeft een EU actieplan inzake terugkeer gepresenteerd, die de onmiddellijke en middellange termijn maatregelen die door lidstaten moeten worden genomen definiëren om vrijwillige terugkeer te verbeteren, de implementatie van de terugkeerrichtlijn te versterken, de informatie-uitwisseling te verbeteren, de rol en het mandaat van Frontex in de terugkeeroperatie te versterken en om een geïntegreerd systeem van het terugkeerproces te creëren.

Informele Europese Raad 12 november 2015

Voorzitter Tusk heeft een informele bijeenkomst van staatshoofden en regeringsleiders bijeengeroepen om de jongste ontwikkelingen inzake de migratiecrisis te bespreken en om de implementatie van de beslissingen te versenellen. Belangrijke onderwerpen waren de samenwerking met derde landen, met name Turkije, implementatie van besluiten over herplaatsing, hot spots en versterking van de opvangcapaciteit, alsmede de bewaking van de buitengrenzen.

JBZ-Raad 9 november 2015

Tijdens deze extra ingelaste Raad, bij wijze van uitzondering in aanwezigheid van de geassocieerde staten, zijn de stand van zaken besproken van de uitvoering van maatregelen waartoe is besloten en toekomstige acties inzake de vluchtelingencrisis. De ministers hebben ook besloten over een aantal verdere maatregelen om de vluchtelingen- en migratiecrisis te beheersen, zoals uiteengezet in een reeks raadsconclusies. Deze conclusies zijn in het bijzonder gericht op het versnellen van het lopende hervestigingsproces; versterken van de buitengrenzen van de EU; bestrijding van mensenhandel en -smokkel; en terugkeer en wedertoelating.

Europese Raad 15-16 oktober 2015

Tijdens de Raad zijn er conclusies aangenomen over migratie. Deze conclusies gaan voornamelijk in op de samenwerking met derde landen om de vluchtelingenstromen in te dammen (onder andere met Turkije), betere bescherming van de buitengrenzen van de EU (voortbouwend op het Schengenacquis), en het reageren op de instroom van vluchtelingen in Europa en het werken aan terugkeer.

JBZ-Raad 8-9 oktober 2015 (agendapunt I.1)

In de Raad bestond brede steun voor het Actieplan Terugkeer van de Commissie. Het Voorzitterschap benadrukte dat het huidige Europese terugkeerbeleid verouderd is en dat het niet leidt tot tevredenheid. Tijdens de Raad zijn er ook conclusies aangenomen over de toekomst van het terugkeerbeleid. Ook is tijdens de Raad het terugkeerhandboek door de Commissie gepresenteerd. Dit handboek ziet op de praktische en juridische toepassing van de Terugkeerrichtlijn en besteedt aandacht aan zowel vrijwillige als gedwongen terugkeer. Dit handboek is juridisch niet-bindend en fungeert als een praktische leidraad voor lidstaten bij de uitvoering van het terugkeerproces.

JBZ-Raad 14 september 2015

Tijdens de extra ingelaste JBZ-Raad werd deze mededeling voor het eerst behandeld, samen met de andere voorstellen die gezamenlijk werden gepubliceerd naar aanleiding van de vluchtelingencrisis. Tijdens deze Raad zijn er ook conclusies aangenomen over onder andere het terugkeerbeleid.

In de databank EUR-Lex wordt de laatste stand van zaken in de Europese behandeling van het voorstel weergegeven.

Op 6 oktober 2015 besprak het Europees Parlement tijdens een debat over de conclusies van de informele Europese Raad van 23 september 2015 de vluchtelingencrisis, waarbij de europarlementariërs de lidstaten erop aandrongen meer actie te ondernemen om de vluchtelingencrisis aan te pakken.

In de databank IPEX wordt de behandeling van het voorstel in de diverse (kandidaat) lidstaatparlementen weergegeven.