E160022
  ruit icoon
Laatste revisie: 28-07-2017

E160022 - Commissiemededeling over een nieuw partnerschapskader met derde landen in het kader van de Europese migratieagenda



Om de migratiestromen beter te beheren en met het oog op de aanpak van oorzaken van irreguliere migratie en gedwongen ontheemding, ontwikkelt de Europese Commissie een nieuw partnerschapskader dat moet leiden tot een coherenter optreden van de EU en van de lidstaten ten aanzien van derde landen. Binnen dit kader zullen met derde landen, in het bijzonder landen van herkomst en landen van doorreis, pacten op maat worden ontwikkeld.


Stand van zaken

Behandelfase Eerste Kamer: behandeling in Eerste Kamer afgerond.

nationaal

Op 19 augustus 2016 stuurde de minister van Buitenlandse Zaken antwoord op de vragen inzake de externe dimensie van migratie van 15 juli 2016. Op 13 september 2016 besprak de commissie I&A/JBZ de brief en besloot het voor kennisgeving aan te nemen.

Europees

De Europese Raad sprak op 22-23 juni 2017 over de externe aspecten van migratie, mede op basis van de vierde voortgangsrapportagePDF-document over het EU-partnerschapsraamwerk van 13 juni 2017.


Kerngegevens

document Europese Commissie

COM(2016)385PDF-document, d.d. 7 juni 2016

commissie Eerste Kamer

beleidsterrein

verwant dossier


Behandeling Eerste Kamer

Op 13 september 2016 besprak de commissie I&A/JBZ de brief van de minister van Buitenlandse Zaken van 19 augustus 2016 en besloot het voor kennisgeving aan te nemen.

Op 19 augustus 2016 stuurde de minister van Buitenlandse Zaken antwoord op de vragen inzake de externe dimensie van migratie van 15 juli 2016.

De fractie van GroenLinks heeft op 12 juli 2016 inbreng voor schriftelijk overleg met de regering geleverd inzake deze mededeling. De vragen worden rondgestuurd om te kijken of andere fracties zich willen aansluiten. De fractie van de SP heeft zich bij de vragen aangesloten. De brief is verstuurd op 15 juli 2016.

Op 28 juni 2016 besloot de commissie I&A/JBZ de commissiemededeling in behandeling te nemen. Inbreng voor schriftelijk overleg zal worden geleverd door de fractie van de GroenLinks op 12 juli 2016.

Naar aanleiding van het wekelijkse overzicht gepresenteerde Europese voorstellen op 14 juni 2016 wordt op verzoek van de fractie van GroenLinks deze Europese Commissiemededeling voor procedure geagendeerd.


Behandeling Tweede Kamer

Op 6 juli 2016 stemde de Tweede Kamer in met de motie van het lid Voortman c.s. over onverwijld aan de Tweede Kamer rapporteren van een concreet voornemen tot het sluiten van een overeenkomst tussen de EU en een derde land in het kader van het Migration compact (32.317, 431).

De vaste commissie voor Veiligheid en Justitie besprak dit voorstel tijdens het algemeen overleg op 6 juli 2016 over de informele JBZ-Raad van 7-8 juli 2016.

De vaste commissie voor Veiligheid en Justitie bespreekt de behandeling van dit voorstel tijdens de procedurevergadering op 22 juni 2016.


Standpunt Nederlandse regering

Op 24 juni 2016 stuurde de Nederlandse regering haar standpunt aan de Kamer. Hieruit blijkt onder meer dat het kabinet de mededeling verwelkomt en is positief over het resultaat- en actiegerichte karakter van de mededeling. Het kabinet zal elk voorstel voor negatieve prikkels zorgvuldig beoordelen op verwachte effectiviteit en op proportionaliteit. Uiteindelijk gaat het om maatwerk per land waarbij de mogelijke impact op bredere belangen (o.a. politiek, economie en veiligheid) en doelgroepen (o.a. arme en kwetsbare mensen) zal worden meegewogen.

De grondhouding van de Nederlandse regering ten aanzien van de subsidiariteit is positief. Aard en omvang van de huidige vluchtelingenproblematiek vereisen een Europese aanpak. De EU als geheel heeft een veel grotere slagkracht en een breder instrumentarium ter beschikking dan de lidstaten afzonderlijk.

Ook is het kabinet positief over de grondhouding ten aanzien van de proportionaliteit. Om een serieuze impact te kunnen realiseren ten aanzien van de migratiestromen is een geïntegreerde inzet van beleidsinstrumenten en financiële middelen nodig. De EU middelen die worden uitgetrokken via ontwikkelingssamenwerking, innovatieve financiering en de EU trustfondsen voor Afrika en Syrië zijn omvangrijk, in lijn met de ernst van de problematiek. Het verzoek van de Commissie aan de lidstaten om de bijdragen aan de trust funds en het nieuwe investeringsplan te "matchen" acht het kabinet echter onwenselijk en onrealistisch.

Het kabinet is voorts van mening dat proportionaliteit een belangrijke toetssteen dient te zijn bij de mogelijke toepassing van negatieve prikkels. Het belang van terugkeer dient zorgvuldig afgewogen te worden tegen andere legitieme doelen en belangen zoals handel, veiligheid en terrorismebestrijding.


Samenvatting voorstel Europese Commissie

Om de migratiestromen beter te beheren en met het oog op de aanpak van oorzaken van irreguliere migratie en gedwongen ontheemding, ontwikkelt de Europese Commissie een nieuw partnerschapskader dat moet leiden tot een coherenter optreden van de EU en van de lidstaten ten aanzien van derde landen. Binnen dit kader zullen met derde landen, in het bijzonder landen van herkomst en landen van doorreis, pacten op maat worden ontwikkeld.

De EU zal daartoe prioriteiten stellen en meetbare doelstellingen voor de korte en lange termijn. Daarbij worden beschikbare middelen en financiële instrumenten in het ontwikkelings- en handelsbeleid ingesteld. Daarnaast zal in het bijzonder ook het bedrijfsmodel van mensensmokkelaars worden aangepakt en worden alternatieve, legale routes naar Europa geboden, evenals meer humanitaire opvangcapaciteit dichter bij de plaats van herkomst.

Op de korte termijn zullen pacten met Jordanië en Libanon worden voltooid, zal met Tunesië worden onderzocht hoe samenwerking tussen de EU en Tunesië op een hoger niveau te brengen en worden pacten voorbereid en gesloten met Niger, Nigeria, Senegal, Mali en Ethiopië. Ook in relatie tot Libië wil de EU inspanningen leveren om irreguliere migratie te beheren. Om de onderliggende oorzaken van irreguliere migratie en gedwongen ontheemding aan te pakken en de capaciteit van de gastgemeenschappen op te bouwen zal de EU haar langetermijninspanningen opvoeren.


Behandeling Raad

De Europese Raad sprak op 22-23 juni 2017 over de externe aspecten van migratie, mede op basis van de vierde voortgangsrapportagePDF-document over het EU-partnerschapsraamwerk van 13 juni 2017.

Tijdens de JBZ-Raad van 27-28 maart 2017 werd de uitvoering van migratiebeleid en externe aspecten van migratie besproken.

Tijdens de JBZ-Raad van 8-9 december werd het partnerschapskader met derde landen besproken.

Tijdens de lunchbespreking van de JBZ-Raad van 13-14 oktober 2016 werd de externe dimensie van migratie besproken. Op basis van een presentatie van Commissaris Avramopoulos bespraken de bewindspersonen de voortgang met betrekking tot de ontwikkeling en uitvoering van EU-migratiepartnerschappen met belangrijke landen van herkomst en transit, de zogenoemde compacts.

Tijdens de informele Europese Raad van 16 september 2016 werd er door de regeringsleiders een Verklaring aangenomen met een stappenplan voor verschillende Europese onderwerpen, waarbij ook gesproken werd over 'migratiepacten voor samenwerking en dialoog met derde landen'.

Tijdens de informele JBZ-Raad van 7-8 juli 2016 besprak het Voorzitterschap de prioriteiten voor het komende half jaar. De commissiemededeling over een nieuw partnerschapskader met derde landen werd door het Slowaaks Voorzitterschap verwelkomd, aangezien het de basis legt voor het aangaan en uitvoeren van indivisuele bilaterale overeenkomsten inzake migratiebeheer met derde landen De kwestie van terugkeer en hervestiging is één van de topprioriteiten.

Tijdens de Europese Raad van 28-29 juni 2016 bespraken de leiders de aanpak van de externe dimensie van migratie, met name de Mediterrane route. De Raad besloot deze inzet te versterken met acties voor onmiddellijke effecten en voor de langere termijn, waarbij alle effectieve instrumenten kunnen worden ingezet. Daarbij zet Europa in op echte partnerschappen met individuele landen van herkomst, transit en andere derde landen. Samenwerking op terug- en overname zal een belangrijke test zijn voor dat partnerschap tussen die landen en Europa. De Europese Raad heeft Hoge Vertegenwoordiger Mogherini aangewezen om - samen met de Commissie en de Raad - leiding te geven aan het boeken van resultaten op weg naar een volgende Europese Raad.

Tijdens de JBZ-Raad van 9-10 juni 2016 bespraken de ministers dit voorstel en de ontwikkelingen van migratie in het centrale Middellandse Zeegebied. Het merendeel van de ministers liet zich overwegend positief uit over de Mededeling, maar benadrukte hierbij ook de importantie van het daadwerkelijk behalen van resultaten, bijvoorbeeld op het gebied van terugkeer. Verschillende lidstaten spraken hun waardering naar de Commissie uit voor het opnemen van aspecten uit de nationale praktijk met betrekking tot het samenwerken met derde landen. De Commissie stelde ten slotte dat de Mededeling is gebaseerd op ervaringen van de afgelopen 18 maanden, waarbij in de samenwerking met derde landen rekening moet worden gehouden met de verschillende politieke realiteiten, zowel in die derde landen als intra-Europees.

In de databank EUR-Lex wordt de laatste stand van zaken in de Europese behandeling van het voorstel weergegeven.


Behandeling Europees Parlement

Dit voorstel zit in het Europees Parlement nog in een voorbereidende fase. Op 13 juni 2016 is besloten dat de de commissie voor Burgerlijke vrijheden, justitie en binnenlandse zaken (LIBE) het voortouw zal nemen met betrekking tot het behandelen van dit voorstel.


Standpunten andere lidstaten (IPEX)

Op 30 september 2016 stuurde het Tsjechische Parlement een opinie in het kader van het politieke dialoog inzake dit voorstel.

In de databank IPEX wordt de behandeling van het voorstel in de diverse (kandidaat) lidstaatparlementen weergegeven.


Alle bronnen