Behandelfase Eerste Kamer: gepubliceerd in Europees publicatieblad.

nationaal

Op 15 mei 2018 heeft de commissie BDO mondeling overleg gevoerd met de minister van BZ en de minister van Defensie over de Nederlandse internationale veiligheidsstrategie en de Defensienota, waarbij ook het Europees Defensiefonds is besproken.

Europees

Tijdens de raad Buitenlandse Zaken van 19 november 2018 hebben de lidstaten een positie ingenomen over de verordening voor een Europees Defensiefonds. De Nederlandse regering wees daarbij op de mogelijkheden van het mkb dat kan profiteren van de projecten onder dit fonds.

document Europese Commissie

COM(2017)294, d.d. 7 juni 2017

rechtsgrondslag

Artikel 173 VWEU

commissie Eerste Kamer

beleidsterrein

verwant dossier

Op 18 juli 2018 is de procedure van het Europees Parlement afgesloten en de is de wettelijke verordening gepubliceerd in het Europees Publicatieblad (verordening 2018/1092).

Op 15 mei 2018 heeft de commissie BDO mondeling overleg gevoerd met de minister van BZ en de minister van Defensie over de Nederlandse internationale veiligheidsstrategie en de Defensienota, waarbij ook het Europees Defensiefonds is besproken.

Op 12 december 2017 besloot de commissie geen nadere vragen te stellen op de reactie van de minister van Defensie inzake het Europees Defensiefonds (34.816, A).

Op 24 november 2017 heeft de minister van Defensie geantwoord op de brief met vragen over het Defensiefonds en het industrieel ontwikkelprogramma. Het verslag van het schriftelijke overleg besprak de commissie BDO op 12 december 2017.

Op 26 oktober 2017 is de brief met vragen aan de minister van Defensie over de Commissiemededeling en verordening inzake een Europees Defensiefonds verstuurd.

De commissie besloot op 26 september 2017 op 17 oktober 2017 inbreng te leveren voor schriftelijk overleg met de regering en/of de Europese Commissie. Inbreng voor schriftelijk overleg werd geleverd door de fracties van de SP (Van Apeldoorn) en D66 (Schaper).

De commissie BDO besloot op 12 september 2017 om de Europese defensievoorstellen opnieuw te agenderen tijdens de commissievergadering van 26 september 2017.

De Tweede Kamer hield op 13 december 2017 voorafgaand aan de Europese top van 14-15 december 2017 een debat waarin verschillende agendapunten van deze top de revue passeerden, waaronder defensiesamenwerking en het Europees Defensiefonds.

Op 7 november 2017 heeft de Tweede Kamer een algemeen overleg met de minister van Defensie gevoerd over onder andere het Europees Defensiefonds ter voorbereiding op de EU-Defensieraad van 14 november 2017. Tijdens het VAO is een motie door lid Karabulut ingediend inzake de notificatie van PESCO. De stemming over deze motie vindt plaats op 14 november 2017.

Tijdens het algemeen overleg op 5 september 2017 inzake de informele EU-Defensieraad van 6-7 september hebben verschillende leden van de Tweede Kamer met de minister gesproken over Europese Defensie.

Op 14 juli 2017 heeft het kabinet het BNC-fiche over de mededeling en conceptverordening aan de Kamer gestuurd. Het kabinet vindt een sterker Europees veiligheids- en defensiebeleid (GVDB) in het strategische belang van Nederland: het Europees Defensiefonds draagt bij aan versterking van het GVDB. Het kabinet ziet het fonds als mogelijkheid om de samenwerking tussen lidstaten te bevorderen en kansen te bieden voor de Nederlandse defensiesector. Daarnaast kan het bijdragen aan het terugdrijven van de strategische capaciteitstekorten die zowel in EU als in NAVO-verband zijn vastgesteld.

Het demissionaire kabinet geeft aan dat hij ervoor wilt waken dat het fonds niet resulteert in additionele bureaucratie en financiële risico's voor Nederland door wederzijdse garantstellingen. ''Een ander belangrijk aandachtspunt is de eventuele samenhang met het Cooperative Financial Mechanism (CFM) dat recentelijk door EDA is opgericht. Nederland wil, samen met andere lidstaten, zeker stellen dat het CFM en het verwachte Europees Defensiefonds (EDF), complementaire initiatieven zijn.''

Wat betreft de subsidiariteit en proportionaliteit is de grondhouding van de regering positief.

Op 7 juni 2017 presenteerde de Europese Commissie een mededeling over het Europees Defensiefonds (EDF). Ook presenteerde de Commissie een bijbehorende verordening voor het opzetten van een industrieel ontwikkelingsprogramma. De mededeling en de verordening zijn een uitwerking van het Europese Defensieactieplan dat in november 2016 werd gepresenteerd (E160047).

Met het EDF wil de Europese Commissie het onderzoek naar en de ontwikkeling en verwerving van EU-defensiecapaciteiten ondersteunen. De Commissie denkt hierbij bijvoorbeeld aan capaciteiten op het gebied van drones, luchttankers, satellietcommunicatie en cyber.

De Europese Commissie is van mening dat de Europese defensie-industrie te maken heeft met een te laag investeringsniveau en constateert dat er te weinig wordt samengewerkt tussen lidstaten. Met het Defensiefonds probeert de Commissie hier verandering in te brengen.

Het EDF, zoals door de Commissie voorgesteld, bestaat uit twee delen:

• 1. 

  Een onderzoeksdeel ter financiering van gezamenlijk defensieonderzoek. Voor de periode 2017 - 2019 wil de Commissie hiervoor €90 miljoen reserveren in de EU-begroting. Hiermee wordt een eerste stap gezet naar een volwaardig onderzoeksprogramma (het zogenaamde European Defence Research Programme) waarvoor de Commissie na 2020, €500 miljoen per jaar wil vrijmaken.
• 2. 

  Een capaciteitendeel ter financiering van de gezamenlijke ontwikkeling van defensiecapaciteiten. De Commissie presenteert hiervoor de verordening tot instelling van een industrieel ontwikkelingsprogramma (het zogenaamde European Defence Industrial Development Programme) voor de periode 2019 - 2020. De Commissie wil hiervoor in totaal €500 miljoen uit het EU-budget reserveren in 2019 en 2020. Voor de periode na 2020 stelt de Commissie een uitgebreider programma voor van €1 miljard per jaar.

Tijdens de raad Buitenlandse Zaken van 19 november 2018 hebben de lidstaten een positie ingenomen over de verordening voor een Europees Defensiefonds. De Nederlandse regering wees daarbij op de mogelijkheden van het mkb dat kan profiteren van de projecten onder dit fonds.

Nadat het Europees Parlement de tekst voor de verordening heeft vastgesteld heeft de Raad op 18 juli 2018 de tekst aangenomen.

Op 13 november 2017 heeft Commissaris Bienkowska tijdens de Defensieraad de ministers van Defensie en Buitenlandse Zaken geïnformeerd over de vorderingen die zijn gemaakt met betrekking tot het Commissievoorstel voor een industrieel ontwikkelingsprogramma (EDIDP) dat onderdeel is van het Europees Defensiefonds.

In de databank EUR-Lex wordt de laatste stand van zaken in de Europese behandeling van het voorstel weergegeven.

Op 19 juni 2018 zijn er amendementen uitgebracht en op 3 juli 2018 is de tekst aangenomen door het Europees Parlement. Op 18 juli 2018 is de procedure van het Europees Parlement afgesloten en de is de wettelijke verordening gepubliceerd in het Europees Publicatieblad (verordening 2018/1092).

Op 7 juni 2018 heeft de COREPER laten weten dat er een interinstitutioneel akkoord bereikt is.

De voortouwcommissie van het Europees Parlement betreffende de conceptverordening, de commissie ITRE (industrie, onderzoek en energie), heeft op 26 februari 2018 een rapport uitgebracht dat voor eerste lezing ter stemming wordt gebracht.

Op 25 januari 2018 hebben de commissies AFET (buitenlandse zaken) en BUDG (budget) beiden een advies uitgebracht over de conceptverordening.

De commissie ITRE (interne markt en consumentenbescherming) heeft op 24 januari 2018 een advies uitgebracht over de conceptverordening inzake het industrieel ontwikkelprogramma.

In de databank OEIL van het Europees Parlement wordt de laatste stand van zaken in de behandeling van het voorstel weergegeven.

De deadline voor het indienen van een subsidiariteitsbezwaar op de conceptverordening was 8 september 2017.

Het Roemeense parlement heeft op 14 november 2017 haar finale standpunt ingenomen over het voorstel.

Op 10 november 2017 hebben de commissies voor Defensie en Economische activiteiten, Handel en Toerimse van de Italiaanse Kamer van Afgevaardigden een politiek dialoog gestuurd aan de Europese Commissie inzake het voorstel.

De Tsjechische senaat heeft op 12 oktober 2017 een standpunt ingenomen over het voorstel.

Op 11 oktober 2017 heeft de Italiaanse Senaat een resolutie over het verordeningsvoorstel opgesteld.

Op 27 juli 2017 heeft het Portugese Parlement middels een politiek dialoog met de Europese Commissie te kennen gegeven geen bezwaren te zien met betrekking tot de subsidiariteit van de conceptverordening.

In de databank IPEX wordt de behandeling van het voorstel in de diverse (kandidaat) lidstaatparlementen weergegeven.