E180035
Laatste revisie: 17-01-2022

E180035 - Gewijzigd voorstel voor een verordening inzake het Asielagentschap van de Europese Unie



Het voorliggende voorstel van 12 september 2018 bouwt voort op het voorstel COM(2016)271 van 4 mei 2016 (zie E160014), waarin de Europese Commissie heeft voorgesteld het bestaande Europees Ondersteuningsbureau voor asielzaken (EASO) om te vormen tot een volwaardig EU-asielagentschap (Agentschap), met een aanzienlijk breder mandaat en takenpakket.


Stand van zaken

Behandelfase Eerste Kamer: gepubliceerd in Europees publicatieblad.

nationaal

Op 2 april 2019 hield de commissie een mondeling overleg met de staatssecretaris van Justitie & Veiligheid over de stand van zaken rondom de herziening van het GEAS (34.585, C).

Europees

Op 30 december 2021 verscheen de verordeningPDF-document in het publicatieblad van de Europese Unie. Zij treedt in werking op 19 januari 2022.


Kerngegevens

volledige titel

Gewijzigd voorstel voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad inzake het Asielagentschap van de Europese Unie en tot intrekking van Verordening (EU) nr. 439/2010

document Europese Commissie

COM(2018)633PDF-document, d.d. 12 september 2018

rechtsgrondslag

Artikel 78, leden 1 en 2 VWEU

commissie Eerste Kamer

beleidsterrein

verwante dossiers


Implementatie

Op 30 december 2021 verscheen de verordeningPDF-document in het publicatieblad van de Europese Unie. Zij treedt in werking op 19 januari 2022.


Behandeling Eerste Kamer

Op 2 april 2019 hield de commissie een mondeling overleg met de staatssecretaris van Justitie & Veiligheid over de stand van zaken rondom de herziening van het GEAS (34.585, C).

Op 19 maart 2019 hield de commissie een informeel overleg met leden van de Commissie Meijers over de herziening van het GEAS.

Op 12 maart 2019 hield de commissie een besloten technische briefing inzake het GEAS met leden van het Europees Parlement.

Op 5 maart 2019 hield de commissie een technische briefing inzake het GEAS.

Op 15 januari 2019 besloot de commissie technische briefings te organiseren inzake het Gemeenschappelijk Europees Asielstelsel (GEAS). De commissie besloot deze briefings eerst af te wachten, alvorens het verslag van een schriftelijk overleg (35.048, A) te behandelen.

Op 18 december 2018 besprak de commissie I&A/JBZ het verslag van een schriftelijk overleg met de staatssecretaris van Justitie en Veiligheid naar aanleiding van de Europese voorstellen inzake migratie en grensbeheer (Zie ook: E180034 en E180036). De commissie besloot het agendapunt aan te houden tot 15 januari 2019.

Op 27 november 2018 leverden de fracties van de SP, de PVV, GroenLinks, D66 en het CDA inbreng voor schriftelijk overleg met de regering over de Europese voorstellen inzake migratie en grensbeheer. Op 3 december 2018 werd een brief gestuurd aan de staatssecretaris van Justitie en Veiligheid.

Op 20 november 2018 besloot de commissie I&A/JBZ de inbrengdatum voor schriftelijk overleg met de regering aan te houden tot 28 november 2018.

Op 6 november 2018 besloot de commissie I&A/JBZ in schriftelijk overleg met de regering te treden naar aanleiding van de Europese voorstellen inzake migratie en grensbeheer en de bijbehorende BNC-fiches. De inbrengdatum werd vastgesteld op 20 november 2018.

Op 2 oktober 2018 besprak de commissie I&A/JBZ de Europese voorstellen inzake migratie en grensbeheer gepresenteerd naar aanleiding van de Staat van de Europese Unie 2018: het voorstel voor een verordening inzake de Europese grens- en kustwacht, het voorstel voor een verordening inzake het EU-asielagentschap (E180035) en een voorstel voor een herschikking van de Terugkeerrichtlijn (E180036). De commissie besloot de voorstellen opnieuw voor inhoudelijke behandeling te agenderen na ontvangst van de betreffende BNC-fiches.


Behandeling Tweede Kamer

Op 6 november 2018 stuurde de voorzitter van de Tweede Kamer een brief (35.048, 3) aan de staatssecretaris van Justitie en Veiligheid met de boodschap dat het parlementair behandelvoorbehoud bij de Europese voorstellen inzake migratie en grensbeheer formeel is beëindigd met de informatieafspraken, gemaakt tijdens het algemeen overleg van 31 oktober 2018.

Op 31 oktober 2018 besprak de commissie voor Justitie en Veiligheid het behandelvoorbehoud bij de drie Europese voorstellen inzake migratie en grensbeheer in een algemeen overleg met de staatssecretaris van Justitie en Veiligheid. Hierbij zijn de volgende informatieafspraken gemaakt:

  • De Kamer wordt periodiek geïnformeerd voorafgaand aan de JBZ-Raad over de drie EU-migratievoorstellen.
  • Indien akkoorden aanstaande zijn, zal de staatssecretaris de Kamer daarover informeren, zodat de concepten kunnen worden bestudeerd door de Kamer.
  • De Kamer zal op de hoogte worden gesteld van de inhoud, de standpunten plus uitkomsten van richtlijnen en verordeningen.
  • De Kamer wordt geïnformeerd indien de inzet van het kabinet met betrekking tot deze richtlijnen of verordeningen verandert.
  • In het bijzonder geldt dit ten aanzien van de Terugkeerrichtlijn en de criteria voor onttrekking, de positie van kinderen, voor Frontex, de opbouw en de bevoegdheden van het agentschap.

Op 10 oktober 2018 besloot de commissie voor Justitie en Veiligheid het voorstel inzake de Europese grens- en kustwacht te agenderen voor het algemeen overleg over het behandelvoorbehoud bij de drie Europese voorstellen inzake migratie en grensbeheer.

Op 9 oktober 2018 stemde de Tweede Kamer in met het advies (35.048, 1) van de commissie voor Justitie en Veiligheid om een behandelvoorbehoud te plaatsen bij de Europese voorstellen inzake migratie en grensbeheer gepresenteerd samen met de Staat van de Unie 2018.


Standpunt Nederlandse regering

In het BNC-fiche van 23 oktober 2018 geeft het kabinet zijn visie op het gewijzigde voorstel voor een EU-asielagentschap. Het kabinet is positief over dit voorstel omdat hiermee het Agentschap de mogelijk wordt geboden meer operationele en technische steun te verlenen aan lidstaten.

Het kabinet acht het voorstel in lijn met het subsidiariteitsbeginsel. Het voorstel stelt het EU-asielagentschap in staat bijstand te leveren in geval van grote asieldruk op lidstaten en in gecontroleerde centra. Volgens het kabinet kunnen de voorziene taken van het agentschap niet door de lidstaten afzonderlijk worden verwezenlijkt.

Het oordeel van het kabinet ten aanzien van de proportionaliteit van het voorstel is ook positief, Hoewel het aan de lidstaten zelf is om de EU-asielwetgeving op de juiste wijze te implementeren, ook bij grote asieldruk, creëert dit voorstel de mogelijkheid om lidstaten bij grote asieldruk verdergaand dan nu mogelijk is, te ondersteunen. De lidstaten blijven evenwel verantwoordelijk voor het beslissen op individuele asielverzoeken. Hiermee gaat de voorgestelde verordening niet verder dan noodzakelijk is om de doelstellingen bereiken.


Samenvatting voorstel Europese Commissie

Het voorliggende voorstel van 12 september 2018 bouwt voort op het voorstel van 4 mei 2016 (zie E160014), waarin de Europese Commissie heeft voorgesteld het bestaande Europees Ondersteuningsbureau voor asielzaken (EASO) om te vormen tot een volwaardig EU-asielagentschap (Agentschap), met een aanzienlijk breder mandaat en takenpakket.

De Commissie stelt voor de operationele en technische bijstand die het Agentschap de lidstaten in asielprocedures kan bieden verder uit te breiden, waaronder het afnemen van biometrische gegevens, het identificeren en registreren van asielzoekers, het afnemen van asielgehoren, en het uitvoeren van de Dublinverordening. De lidstaten blijven evenwel verantwoordelijk voor het beslissen op individuele asielverzoeken. Voorts wordt voorgesteld dat het Agentschap, naast de lidstaat, ook rechtbanken en tribunalen kan ondersteunen. De Commissie voorziet geen verdere personele uitbreiding in vergelijking tot het oorspronkelijke voorstel van de Commissie.

De amendementen houden verder rekening met het nieuwe voorstel voor een versterkte Europese Grens- en Kustwacht (zie E180034). Hierdoor kunnen de twee agentschappen complementair werken, bijvoorbeeld door middel van het inzetten van de zogenoemde Migration Management Support Teams. Tevens wijzigt het voorstel ook het benoemingsproces voor de plaatsvervangend uitvoerend directeur van het Agentschap.


Behandeling Raad

Tijdens de JBZ-Raad van 9 en 10 december 2021 (32.317, MQ) hebben de lidstaten de Verordening formeel aangenomen.

Op 29 juni 2021 werd een voorlopig politiek akkoord bereikt tussen de Raad en het Europees Parlement (35.048, C). De belangrijkste wijzigingen ten opzichte van het compromisvoorstel van 16 juni 2021 zijn dat het Asielagentschap zijn monitorende taken gaat uitvoeren per 31 december 2023 in plaats van 1 juni 2024 en dat het delen van de bevindingen van de monitoring met de gemonitorde lidstaat hier ook onder valt. Een gekwalifeerde meerderheid van de permanente vertegenwoordigers van de EU-lidstaten (Coreper) heeft ingestemd met het politiek akkoord. Nederland heeft zich onthouden van stemming, vanwege afzwakking van het monitoringssysteem.

Na plenaire instemming van het Europees Parlement moet de Raad formeel instemmen met het voorstel. Wanneer zowel het Europees Parlement als de Raad de Verordening hebben ondertekend wordt deze gepubliceerd in het Publicatieblad van de EU. Twintig dagen later treedt de Verordening in werking.

In de vierde kwartaalrapportage 2019 van JBZ-dossiers (32.317, KO bijlagePDF-document), welke bij de geannoteerde agenda voor de informele JBZ-raad van 23-24 januari 2020 verstuurd is, geeft de regering aan dat de onderhandelingen over de conceptverordening zich in de triloogfase bevinden. Met uitzondering van verwijzingen naar het GEAS zijn de Raad en het Europees Parlement akkoord.

Op 11 en 12 oktober 2018PDF-document besprak de JBZ-Raad het voorstel van de Commissie inzake het EU-asielagentschap in het kader van de herziening van het gemeenschappelijk Europees asielstelsel. Het voorzitterschap meldde dat het gewijzigde voorstel op technisch niveau in Raadswerkgroepen wordt behandeld om zo spoedig mogelijk een akkoord over een mandaat te bereiken voor de onderhandelingen met het Europees Parlement.

In de databank EUR-Lex wordt de laatste stand van zaken in de Europese behandeling van het voorstel weergegeven.


Behandeling Europees Parlement

Dit voorstel behoort tot de lijst van gemeenschappelijke wetgevingsprioriteiten van de drie EU-instellingen. Hiermee willen zij in 2021 aanzienlijke vooruitgang boeken.

Op 11 november 2021 nam het Europees Parlement in eerste lezing een standpuntPDF-document in over COM(2016)271 en COM(2018)633. Wanneer ook de Raad formeel heeft ingestemd verschijnt de Verordening in het Europees Publicatieblad. Twintig dagen later zal zij in werking treden.

Op 4 september 2019 werd Claude Morales (S&D) aangewezen als rapporteur. Vooralsnog wordt de eerste lezing van het Europees Parlement afgewacht.

Op 12 september 2018 publiceerde de Europese Commissie het voorliggende voorstel, dat voortbouwt op het eerder voorstel van 4 mei 2016. Op 10 december 2018 stemde de LIBE commissie tegen de aanpassingen die in het voorliggende voorstel van de Europese Commissie staan.

Op 21 december 2016 stemde de plenaire vergadering van het Europees Parlement in met het verslag over het originele voorstel. Het Europees Parlement nam hierbij een resolutiePDF-document aan waarmee een standpunt over het voorstel in eerste lezing werd vastgesteld.

Op 2 december 2016 bracht de commissie voor Buitenlandse Zaken een adviesPDF-document uit over het originele voorstel.

Op 12 oktober 2016 bracht de commissie voor de Begroting een adviesPDF-document uit over het originele voorstel.

Op 7 september 2016 diende de rapporteur het ontwerpverslagPDF-document in. Dit ontwerpverslag zal worden besproken in de commissie, waarbij leden amendementen kunnen indienen. De commissie zal vervolgens stemmen over alle ingediende amendementen.

Op 23 mei 2016 werd Europarlementariër Péter Niedermüller (S&D) aangewezen als rapporteur voor het originele voorstel. De rapporteur zal een ontwerpverslag over het voorstel voorbereiden.

Het voorstel wordt behandeld door de commissie voor Burgerlijke Vrijheden, Justitie en Binnenlandse Zaken (LIBE) van het Europees Parlement. Daarnaast zijn de commissie voor Buitenlandse Zaken (AFET), de commissie voor Ontwikkelingssamenwerking (DEVE) en de commissie voor de Begroting (BUDG) ingesteld als adviescommissie. De commissie voor Ontwikkelingssamenwerking besloot geen advies in te dienen.

In de databank OEIL van het Europees Parlement wordt de laatste stand van zaken in de behandeling van het voorstel weergegeven.


Standpunten andere lidstaten (IPEX)

De deadline voor het indienen van subsidiariteitsbezwaren bij het gewijzigde voorstel was 12 december 2018.

In de databank IPEX wordt de behandeling van het voorstel in de diverse (kandidaat) lidstaatparlementen weergegeven.


Reacties Derden

Op 27 november 2018 publiceerde de Commissie Meijers een notitiePDF-document over de ontwerpverordening inzake de Europese grens- en kustwacht en de ontwerpverordening inzake het EU-asielagentschap.


Alle bronnen