In het strafprocesrecht in Nederland krijgen slachtoffers van misdrijven geleidelijk aan meer aandacht. "Het slachtoffer in het strafproces is aan herijking en herwaardering toe", zei minister Donner (CDA, justitie) deze week in de Eerste Kamer. Zo krijgen slachtoffers per 1 mei het recht een schriftelijke verklaring af te leggen. Het staat nog te bezien of daar al snel het mondeling spreekrecht op de terechtzitting bij komt.
Een initiatiefvoorstel van D66-leider Boris Dittrich en het toenmalige LPF-kamerlid Schoonewille van enkele jaren geleden om een beperkt spreekrecht in te voeren is deze week op stevige weerstand gestuit in de Eerste Kamer bij de CDA-fractie. Deze fractie steunde de eigen minister van justitie Donner. Deze meent dat een eventueel spreekrecht in samenhang met andere voorstellen over het slachtoffer in het strafproces moet worden ingevoerd. Donner kondigde aan zulke voorstellen nog deze zomer voor consultatie openbaar te zullen maken.
Het hangt van de PvdA-fractie in de Eerste Kamer af of het voorstel Dittrich/Schoonewille het op 11 mei bij de stemming haalt. Woordvoerder Witteveen van de PvdA gaf Dittrich c.s. weinig hoop. Hij was het in grote lijnen eens met de minister en de CDA-fractie. Alleen de fracties van VVD en SP steunden het initiatiefvoorstel voluit. Dittrich probeerde de PvdA-fractie gerust te stellen door erop te wijzen dat in rechtszaken waarbij op experimentele basis al een spreekrecht wordt gehanteerd slachtoffers of nabestaanden zich veelal houden aan de beperking dat zij alleen over de gevolgen van het misdrijf voor hen persoonlijk mogen spreken. De PvdA is bang dat een slachtoffer nogal snel zich door emoties zou laten meeslepen en ook bijvoorbeeld zijn of haar mening over de dader gaat geven of zich uitlaat over de feitelijke toedracht en dan onder vuur kan komen te liggen van een spervuur van vragen van advocaten van verdachten.
Het was dinsdag een 'juridisch dagje' in de Eerste Kamer. Over een wetsvoorstel van de regering om burgers die overheidsbeslissingen willen aanvechten de mogelijkheid te geven een bezwaarschriftenprocedure over te slaan en rechtstreeks naar de rechter te stappen zal ook pas op 11 mei worden beslist. De VVD-fractie is in elk geval tegen dit voorstel, omdat het de positie van de burger in het bestuursrecht onduidelijk zou maken.
Een voorstel om overlevering van verdachten van misdrijven (zoals terroristische aanslagen) naar andere lidstaten van de Europese Unie eenvoudig mogelijk te maken, kreeg de instemming van de Kamer. Alleen de fracties van PvdA en GroenLinks lieten aantekenen tegen te zijn. Zij vinden het verdwijnen van een mogelijkheid tot hoger beroep tegen een beslissing van de rechter in deze procedure onoverkomelijk. De VVD-er De Graaf hield bij dit wetsvoorstel zijn eerste toespraak (maidenspeech) in de Senaat.
Geen moeite had de Eerste Kamer met invoering van regels die overheidsorganen moeten hanteren als zij electronisch verkeer met burgers toestaan. Minister Donner bleek het niet eens met zijn partijgenoot Dölle dat tot nu toe 'schriftelijk' in het verkeer tussen overheid en burgers zou betekenen dat iets 'op papier' moet staan. Schriftelijk betekent volgens de minister, dat er schrift (=letters) aan te pas komt, maar dat kan ook via neon-letters of op spandoeken.
Bijzonder aan het dagje Donner in de Eerste Kamer was nog dat namens de fracties van Staatkundig Gereformeerde Partij en ChristenUnie senator Holdijk viermaal het woord voerde. Voorzitter Timmerman-Buck wees nadrukkelijk op dit huzarenstukje.
Deel dit item: