De Eerste Kamer heeft dinsdag 27 juni 2006 de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (Wmo) aanvaard. Alleen de fractie van de SP liet aantekenen tegen te zijn vanwege verwachte problemen bij de uitvoering. In haar slotwoord wees staatssecretaris Ross-Van Dorp (CDA) er namens de regering op dat de nieuwe wet gemeenten geen nieuwe taken geeft bij de maatschappelijke ondersteuning van mensen die hulp nodig hebben om aan de samenleving te kunnen blijven meedoen. Gemeenten krijgen wel de opdracht om hun taken anders uit te voeren: dichterbij de burgers.
Veel vragen
In een langdurig debat hebben woordvoerders van zeven fracties maandagavond 26 en dinsdag 27 juni zeer veel vragen gesteld aan de staatssecretaris. Maar de meeste woordvoerders waren onder de indruk van de uitvoerige en adequate beantwoording.
Volgens GroenLinks-senator Thissen krijgen gemeenten 'lucht' nu de staatssecretaris heeft aangekondigd dat zij nog gedurende het hele jaar 2007 de gelegenheid krijgen om te voldoen aan de vereisten van de nieuwe wet. De wet gaat weliswaar op 1 januari 2007 in, maar gemeenten hebben tot 1 oktober 2007 de tijd om een verordening op te stellen. Tot nu toe werd als uiterste termijn voor een verordening 1 oktober 2006 gehanteerd, maar dat zou tot inspraak in de zomermaanden juli en augustus leiden. Dat vond de staatssecretaris mede na aandrang uit de senaat niet verstandig.
Persoonsgebonden budget
Veel vragen gingen over de overheveling van de huishoudelijke zorg van de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) naar de Wmo. De staatssecretaris verzekerde de senaat dat niemand tussen wal en schip zal vallen. Ook zei zij dat iedereen die nu een persoonsgebonden budget (PGB) heeft via de AWBZ dit zal houden.
Aanbesteding
PvdA-woordvoerder Putters had grote bezwaren tegen de Europese richtlijn die vereist dat huishoudelijke zorg openbaar aanbesteed moet worden door gemeenten. Volgens de staatssecretaris is er niet aan te ontkomen, maar zij legde er wel de nadruk op dat het hier niet alleen gaat om schoonmaakdiensten, maar ook om gezondheidsdiensten. Dit zou een lichtere vorm van aanbesteding mogelijk maken. Volgens Putters is ook een herijking nodig van het welzijnsbegrip nu de Wmo de Welzijnswet gaat vervangen.
Resultaatsverplichting
Mevrouw Dupuis (VVD) maakte groot bezwaar tegen de term 'resultaatsverplichting' voor gemeenten bij het aanbieden van ondersteuning. Zij meende dat nooit meer dan een inspanningsverplichting kan worden opgelegd. Zij verwees daarbij naar de geneeskunde, waar een arts ook nooit de plicht opgelegd kan krijgen een patiënt te genezen. Zowel de senatoren Thissen als Putters wezen erop dat van gemeenten meer wordt gevraagd dan zich in te spannen. Putters zei dat er een leveringsplicht is: gemeenten hebben diensten aan te bieden. Maar zowel Thissen als de staatssecretaris bleven vasthouden aan de term 'resultaatsverplichting' om aan te geven dat gemeenten de plicht krijgen om mensen die hulp nodig hebben bij te springen. Het gaat erom de zelfredzaamheid van burgers te bevorderen. Senator Schouw (D66) zei dat hij het uitstekend vindt dat de gemeenten nu de volle verantwoordlijkheid krijgen voor maatschappelijke ondersteuning. Hij waarschuwde tegen al te gedetailleerde bemoeienis van het rijk. Net als Putters zette Schouw vraagtekens bij de bepaling dat een persoonsgebonden budget geweigerd zou kunnen worden op grond van 'overwegende bezwaren'.
Toezegging
Senator Van den Berg die sprak namens SGP en Christenunie, kreeg de toezegging dat ook kerken en andere religieuze instellingen betrokken worden bij de maatschappelijke ondersteuning.
Mevrouw Nap-Borger (CDA) kreeg de toezegging dat cliënten extra ondersteuning krijgen bij het formuleren van hun zorgvraag. Ook kreeg zij instemming voor haar pleidooi voor ondersteuning van vrijwilligers en mantelzorgers. Volgens de staatssecretaris krijgen deze hulpverleners voor het eerst een wettelijke status in de Wmo. De CDA-senator was ook blij met de toezegging van de staatssecretaris dat de modelverordening van de VNG zal worden getoetst aan wat de Wmo vereist. Bepalingen die niet met de wet stroken, zou de staatssecretaris voor vernietiging willen voordragen bij de Kroon.
Mevrouw Slagter-Roukema (SP) zei dat haar fractie zorgen heeft over hoe de wet in de praktijk zal uitpakken. Zij riep gemeenten op veel burgers te betrekken bij de inspraak over de uitvoering van de Wmo.
Deel dit item: