De nieuwe Aanbestedingswet (30.501) is in de Eerste Kamer op geharnast verzet gestuit. De wet is eerder unaniem door de Tweede Kamer aanvaard, maar de meerderheid van de Eerste Kamer verwierp dinsdagavond 8 juli 2008 de wet. Voor stemden alleen de fracties van CDA, SGP, ChristenUnie en de VVD'er Hermans.
Niet alleen de oppositiepartijen VVD, SP, D66 en GroenLinks stemden tegen, maar ook regeringspartij PvdA onthield zijn stem aan de wet. PvdA-woordvoerder Van Driel vond de kwaliteit van de wet te slecht. Hij zag weinig heil in een oplossingsgericht voorstel van zijn CDA-collega Franken. Deze had de instemming van de minister verworven met zijn voorstel in een novelle vast te leggen dat de wet maar drie jaar van kracht zou zijn en dat in de tussentijd zou worden gewerkt aan verbetering. Ook had Franken de minister gewonnen voor zijn voorstel om een onafhankelijk klachtenloket voor het midden- en kleinbedrijf in te stellen. De minister waarschuwde dat zij niet meer aan dit loket zou meewerken als de wet zou worden verworpen. Ook wees de minister erop dat verwerping van de wet betekent dat er geen integriteitstoets komt voor ondernemers die inschrijven op aanbestedingen van de overheid.
In de eerste ronde van het debat kreeg minister Van der Hoeven van Economische Zaken een lawine van kritische opmerkingen te verwerken. Belangrijkste kritiekpunt betrof het feit dat de wet eigenlijk inhoudelijk niets regelt. Alle regelgeving komt te staan in twee algemene maatregelen van bestuur en een dertiental procedures. Voor de regeringspartijen CDA en PvdA was dit een reden om aan te dringen op een geheel nieuwe wet over enkele jaren. Deze fracties zijn er ook voor om de grens van aan te besteden leveringen en diensten (nu 50.000 euro) sterk te verhogen. Een verhoging tot 100.000 of 150.000 euro zal heel veel bezwaren wegnemen, oordeelde senator Franken.
Volgens de PvdA-senator Van Driel zien alleen aanbestedingsjuristen brood in de wet vanwege de verwachte hoeveelheden procedures. De PvdA is ook bang dat de ingewikkelde wetgeving ertoe zal leiden dat alleen nog op prijs wordt geselecteerd en kwaliteit en innovatie buiten beeld raken. Van Driel verwees naar de schrijnende situatie in de thuiszorg als gevolg van de ingevoerde verplichte aanbesteding van diensten. Volgens de PvdA-senator moet een nieuwe wet niet alleen de concurrentie bevorderen, maar ook zorgen voor meer werkgelegenheid, sociale samenhang, een beter milieu en welvaart voor de hele bevolking.
Mevrouw Kneppers zei namens de VVD-fractie dat in de Aanbestedingswet de balans zoek is met als gevolg dat de regelgeving voor aanbestedende dienst en teveel bureaucratie met zich meebrengt en voor ondernemers de toegang tot de markt te ingewikkeld is en blijft. Ook op het punt van de rechtsbescherming vindt de VVD de wet tekortschieten. De gunning is voorbij als er een uitspraak komt in een klachtenprocedure. Mevrouw Kneppers vond het vreemd dat de regering nu gebruik van een nieuwe TenderNed verplicht bij aanbestedingen, terwijl er met subsidie van de overheid al een digitale Aanbestedingskalender bestaat.
Senator Reuten van de SP, die mede namens de Partij voor de Dieren sprak, stelde voor aan de regering om het wetsvoorstel in te trekken en over een half jaar met een beter voorstel te komen. Reuten vond het een flinterdun wetsvoorstel, terwijl hij had becijferd dat het per jaar toch om een bedrag van 145 miljard euro gaat van aan te besteden diensten, leveringen en werken.
SGP-woordvoerder Van den Berg, die mede namens de ChristenUnie sprak, herinnerde eraan dat de teleurstelling over de wet in het bedrijfsleven groot is. Hij zag echter een lichtpuntje in het feit dat de AMvB's een voorhangprocedure kennen, zodat er toch sprake kan zijn van parlementaire controle. Namens GroenLinks verbaasde senator Laurier zich over het gemak waarmee de Tweede Kamer het wetsvoorstel heeft aangenomen. Hij zette net als andere sprekers vraagtekens bij de toegankelijkheid en de handhaafbaarheid van de regels. Ook nam hij het op voor ambtenaren die kritiek hadden geuit op de wet in een paginagrote advertentie in de Volkskrant. Een integere ambtenaar wijst de minister op risico's van voorgenomen wetgeving, zei Laurier.
Zoals eerder vermeld schetste CDA-senator Franken een mogelijke uitweg voor de regering. De evaluatie over drie jaar zou kunnen dienen als horizonbepaling. Dat zou inhouden dat de regering al snel met het voorbereiden van een nieuwe wet begint, waarin alle aanbestedingsregels worden opgenomen. Deze opstelling kwam de CDA-senator te staan op kritiek van zijn collega Schouw van D66. Waarom een lege wet aannemen en niet meteen aandringen op een betere wet?, vroeg Schouw. Franken gaf toe dat de nieuwe wet niet goed is, maar wel minder slecht dan de huidige wet. Ook het CDA vindt dat normen eigenlijk niet in AMvB's horen. Maar hij wilde op dit punt stap voor stap vooruitgang boeken.
Deel dit item: