De Eerste Kamer heeft dinsdag 8 juli met een royale meerderheid het Verdrag van Lissabon aanvaard door de Goedkeuringswet aan te nemen. Alleen de fracties van SP, SGP, Partij voor de Dieren en Yildirim stemden tegen het verdrag dat de Europese Unie met 27 lidstaten slagvaardiger, transparanter en democratischer moet maken.
Het Verdrag van Lissabon komt in de plaats van het grondwettelijk verdrag dat in 2005 op een 'nee' van de bevolking stuitte bij referenda in Frankrijk en Nederland. Over het Verdrag van Lissabon zal niet opnieuw een referendum worden gehouden. Nu de Eerste Kamer het Verdrag van Lissabon heeft aanvaard, heeft het in Nederland de eindstreep gehaald.
Tijdens het debat over het Verdrag van Lissabon maandagavond en -nacht en dinsdagmorgen liet SP-woordvoerder Kox zich er in alle toonaarden op voorstaan dat zijn partij eigenlijk de stem vertolkt van de meerderheid van de bevolking. Kox hekelde vooral de opstelling van de PvdA die destijds voor het houden van een referendum heeft gestemd, maar in ruil voor regeringsdeelname van een tweede referendum zou hebben afgezien.
Met een interruptie keerde minister-president Balkende zich dinsdag tegen deze voorstelling van zaken. U doet de coalitie geen recht, voegde de minister-president Kox toe. We hebben bij de formatie afgesproken opnieuw te gaan onderhandelen en vervolgens het resultaat voor te leggen ter advisering aan de Raad van State. Daarna is er beslist over de vraag wel of geen referendum. Zo is het gegaan, aldus premier Balkenende.
Woordvoerder Koffeman van de Partij voor de Dieren gaf aan het nieuwe Verdrag net als het oude een gemiste kans te vinden, omdat de Europese Unie nog steeds groei als enige doelstelling voor de Europese landbouw hanteert en geen of maar heel weinig aanzetten biedt voor duurzame landbouw en een acceptabele behandeling van dieren. Deze EU is een ramp voor dier, natuur en milieu, betoogde Koffeman.
Woordvoerder mevrouw Broekers-Knol van de VVD, de grootste oppositiepartij, verwelkomde het Verdrag omdat het een goede stap op weg is naar een meer transparant, een meer democratisch en meer geïntegreerd Europa. Een sterker Europa is volgens de VVD ook nodig om de Europese ambities waar te maken tegenover opkomende landen als China, India en Brazilië.
De regeringspartijen CDA, PvdA, en ChristenUnie legden er de nadruk op dat het nieuwe verdrag geen aanzetten meer bevat tot vorming van een Europa, waarin de nationale lidstaten ondergeschikt zijn. Woordvoerder Kuiper van de ChristenUnie gaf aan dat het schrappen van het perspectief op een federaal Europa voor zijn fractie van groot belang is geweest. De ChristenUnie behoorde destijds bij de campagnevoerders tegen aanvaarding van het grondwettelijk verdrag. Volgens senator Kuiper is er nu geen sprake meer van Europese staatsvorming, maar bevat het de opdracht om te streven naar een 'Europa van nationale politieke gemeenschappen'.
In de vele interrupties door senator Kox van de SP liet CDA-senator Van der Linden zich gelden als zeer fervent voorstander van de Europese Unie in het algemeen en het Verdrag van Lissabon in het bijzonder. De CDA-senator stipuleerde dat de SP al sinds het begin van de jaren negentig tegen Europese verdragen stemt. Waar is de SP nu voor?, wilde Van der Linden weten. De CDA-senator wees erop dat het Verdrag de mogelijkheden voor versterking van een sociale markteconomie naar Rijnlands model opent. Kox: Dat is uw interpretatie, maar ik zie dat nergens staan in de verdragsteksten. Een groot bezwaar van de SP is volgens Kox ook dat er aanzetten worden gegeven tot een militaire Europese Unie.
Woordvoerder Eigeman van de PvdA en D66-senator Engels vonden elkaar in de stelling dat de Europese Unie meer moet gaan leven in de harten van Europese burgers en dat de regering daar veel aan moet doen. De PvdA-senator verwierp de stelling van de SP dat zijn partij zich vervreemdt van de eigen achterban. Wel pleitte hij ervoor om eventueel samen met de SP te werken aan een betere Europese Unie. Laten we samen met de burgers vechten voor een beter Europa, betoogde Eigeman. Engels kreeg geen gehoor in de senaat, noch bij de regering voor invoering op termijn van een Europees referendum.
Mevrouw Strik omarmde namens GroenLinks het Verdrag van Lissabon, maar was wel kritisch over de houding jegens vluchtelingen en migranten. Zij pleitte voor meer samenwerking van de EU met hulporganisaties van de VN. Zij waarschuwde ervoor te vermijden dat de EU een Europa van de politieke elites blijft.
Senator Ten Hoeve van de Onafhankelijke Senaatsfractie zei dat ook nu vlag en volkslied van de Europese Unie uit het Verdrag zijn verdwenen de Unie trekken krijgt van een federale staat, waar de bevoegdheden op basis van subsidiariteit zijn verdeeld. Ten Hoeve wees erop dat in dit Europa het Maltees met nog geen 400.000 sprekers en het Iers met maar 350.000 sprekers officiële talen van de Unie zijn en het Baskisch met een miljoen en het Catalaans met wel negen miljoen sprekers niet.
De Ierse kwestie werd in alle bijdragen van de fracties aangesneden. In Ierland heeft de bevolking onlangs in een referendum het Verdrag van Lissabon afgewezen. De meerderheid van de senaat aanvaarde de opstelling van de regering in deze kwestie: het Verdrag moet niet worden opengebroken en er komen geen nieuwe staten bij de EU alvorens het Verdrag van kracht is geworden.
Deel dit item: