In de Eerste Kamer hebben verschillende fracties zich kritisch uitgelaten over een wijziging die de Tweede Kamer heeft aangebracht in het wetsvoorstel dat bestuur en toezicht in het middelbaar beroepsonderwijs een onderscheiden rol moet geven. Dit amendement-Biskop maakt het mogelijk dat toezicht en bestuur in één orgaan zijn verenigd. De fracties van VVD, SP, PvdA, GroenLinks en ChristenUnie/SGP zetten hier dinsdag 10 maart 2009 tijdens een debat in de Eerste Kamer met staatssecretaris Van Bijsterveldt-Vliegenthart van OCW om uiteenlopende redenen vraagtekens bij. Het debat handelde over de voorgestelde wijziging van de Wet educatie en beroepsonderwijs inzake colleges van bestuur en raden van toezicht (30.599).
De Eerste Kamer nam de wetswijziging aan zonder stemming. Ook liet geen enkele fractie aantekenen tegen het wetsvoorstel te zijn. Staatssecretaris Van Bijsterveldt deed de toezegging dat de wet over drie jaar wordt geëvalueerd, waarbij in het bijzonder zal worden bekeken hoe het toezicht werkt met inbegrip van het door de werknemers aan te wijzen lid van de Raad van Toezicht.
Senator Dölle van de CDA-fractie zei het amendement-Biskop zonder meer als een gegeven te aanvaarden, omdat het nu eenmaal door de Tweede Kamer is aanvaard. "Dit hebben wij als Eerste Kamer te respecteren". Vooral senator Dupuis van de VVD en senator Ten Horn van de SP fulmineerden tegen het amendement van de CDA'er Biskop. Het Angelsaksische model, waarbij de interne toezichthouders met de bestuurders in één bestuursorgaan zijn geschoven, zou volgens de SP o.a. tot gevolg hebben dat werknemers bij een onderwijsinstelling slechter af zijn. Senator Ten Horn vroeg namens de SP-fractie of de staatssecretaris bereid is in een gesprek met de MBO-raad aan te dringen op het toesnijden van de bestuurscode op dit zogenoemde One-tier-model. De staatssecretaris zei dat in de praktijk meestal bestuur (College van Bestuur) en toezicht (Raad van Toezicht) in aparte organen zijn ondergebracht. Zij herinnerde eraan dat verscherping van het toezicht nodig werd geacht na een rapport van de Algemene Rekenkamer over geldverspilling in het onderwijs. Mevrouw Van Bijsterveldt vond dat ook gekeken moet worden naar de ervaringen bij het Zadkinecollege in Rotterdam. Bij dit ROC wordt het One-tier-model toegepast.
Senator Dupuis van de VVD-fractie noemde het amendement-Biskop 'destructief' en pleitte voor aanvullende regelingen van de regering om de werking van het amendement zoveel mogelijk te ontkrachten. Senator Meurs van de PvdA-fractie vroeg meer duidelijkheid over hoe de regering met het One-tier -model omgaat. Namens de fracties van ChristenUnie en SGP toonde senator De Boer zich niet gelukkig met het amendement-Biskop. Woordvoerder Laurier van GroenLinks vroeg in dit verband om invoering van een mogelijkheid om extern toezicht uit te oefenen op een onderwijsinstelling dat het One-tier -model toepast.
Behalve het amendement-Biskop kaartte de Eerste Kamer nog enkele punten aan. Zo vroegen senator Dupuis en senator Dölle wie eigenlijk de toezichthouders bewaakt? Ook wees senator Dölle op het gevaar dat toezichthouders zich gaan bemoeien met taken die krachtens de vrijheid van richting en inrichting van het onderwijs uitsluitend toekomen aan het bevoegd gezag van een instelling.
Senator Meurs van de PvdA-fractie zette vraagtekens bij het aanwijzen van een lid van de Raad van Toezicht op voordracht van de ondernemingsraad. Het leek haar voor de betrokkenheid binnen de instelling nuttiger als de ondernemingsraad over alle aan te stellen leden van de Raad van Toezicht advies zou uitbrengen. Staatssecretaris Van Bijsterveldt verwees dit punt naar de evaluatie over drie jaar. Volgens senator Meurs is het van groot belang dat de toezichthouders hun werk goed doen. De Inspectie van het Onderwijs zou hierbij de vinger aan de pols kunnen houden. Een suggestie van senator Ten Horn om toezichthouders persoonlijk aansprakelijk te stellen als zij falen, wees de staatssecretaris van de hand.
Deel dit item: