Donderdag 6 juni vond in de plenaire zaal van de Eerste Kamer een symposium plaats ter gelegenheid van het afscheid van Eerste Kamervoorzitter Ankie Broekers-Knol.
Onder leiding van oud-Eerste Kamerlid en emeritus hoogleraar parlementaire geschiedenis Joop van den Berg werd over drie staatsrechtelijke thema's gesproken waarvoor Ankie Broekers-Knol met name in haar werk als Kamerlid én als Kamervoorzitter een grote belangstelling heeft. Ieder thema werd door twee sprekers ingeleid en aansluitend vond een discussie met de zaal plaats.
Terugzendrecht
Hoogleraar politicologie Ruud Koole en vicepresident van de Raad van State Thom de Graaf spraken over de Eerste Kamer en het terugzendrecht.
Ruud Koole sprak positief over het voorstel van de Staatscommissie Parlementair Stelsel, waarvan hij overigens zelf ook lid was, om de Eerste Kamer de mogelijkheid te bieden een wetsvoorstel dat (nog) niet voldoet geamendeerd terug te sturen naar de Tweede Kamer: "Voor de heroverwegingsfunctie is een vorm van amendementsrecht essentieel."
Volgens Thom de Graaf is het huidige volle vetorecht juist een stok achter de deur die in de praktijk leidt tot verbetering via bijvoorbeeld novelles. Hij twijfelde daarom over het voorstel van de Staatscommissie: "Willen wij op deze wijze wetgeving mogelijk maken waarover de Eerste Kamer uiteindelijk geen definitieve uitspraak heeft gedaan omdat ze haar recht uit handen heeft gegeven?"
Maatschappelijke akkoorden
Directeur van het Sociaal Cultureel Planbureau Kim Putters sprak over de verhouding tussen maatschappelijke akkoorden en de vertegenwoordigende democratie: "Als polderen en politiek niet met elkaar ademen, maar elkaars plaats innemen, dan schaadt dat het vertrouwen in politieke instituties. Polderen en politiek hebben elkaar nodig in ons land."
Constitutionele toetsing
Emeritus hoogleraar encyclopedie van de rechtswetenschap Hans Franken en Eerste Kamerlid Anne-Wil Duthler spraken over constitutionele toetsing door de rechter en de vertegenwoordigende democratie.
Hans Franken bepleitte het afschaffen van het huidige toetsingsverbod waarbij wetten niet kunnen worden getoetst aan de Grondwet: "De rechter moet een wet buiten toepassing verklaren en de bal weer bij de wetgever kunnen terugleggen. Daarmee versterken we de rechtspositie van de burger."
Volgens Anne-Wil Duthler is constitutionele toetsing onverstandig: "Corrigeren in wetgeving vooraf is altijd beter dan naderhand in individuele gevallen. Als zowel de Tweede als de Eerste Kamer rolvast blijven is het niet nodig en niet wenselijk om het toetsingsverbod voor rechters op te heffen."
Liber Amicorum
Aan het eind van het symposium ontving Broekers-Knol uit handen van Griffier Remco Nehmelman het voor haar samengestelde Liber Amicorum, getiteld 'Scripta manent', het geschrevene blijft, met bijdragen van onder anderen de vijf sprekers tijdens het symposium. In haar dankwoord zei Broekers-Knol dat van levensbelang zijn in de Nederlandse parlementaire democratie: 'Checks and balances; tegenspraak, tegenmacht en tegenwicht'.
Ankie Broekers-Knol werd in 2001 lid van de Eerste Kamer en op 2 juli 2013 Voorzitter. Dinsdag 4 juni zat zij de laatste vergadering van de huidige Kamer voor. Broekers-Knol is nog tot maandag 10 juni in functie. Op dinsdag 11 juni wordt de nieuwe Kamer beëdigd.
Deel dit item: