Eerste Kamervoorzitter Jan Anthonie Bruijn heeft dinsdag 15 december aan het eind van de laatste plenaire vergadering van de Kamer in 2020 in de Ridderzaal stilgestaan bij het met name vanwege de coronacrisis bijzondere afgelopen jaar. Hij verwees naar de grote impact die de pandemie op ieders leven heeft gehad en nog steeds heeft en noemde dat "een hard gelag voor veel Nederlanders". Dit heeft ook het werk van de Eerste Kamer beïnvloed, maar gelukkig kon het parlementaire werk, weliswaar op aangepaste wijze, onverminderd doorgaan. De Eerste Kamer heeft ondanks de pandemie in 2020 toch 40 plenaire vergadering en 550 commissievergaderingen gehouden.
Coronapandemie heeft grote impact op ieders leven
Bruijn stond aan het begin van zijn speech eerst uitvoerig stil bij de gevolgen van de pandemie in Nederland: "Het is al veel en vaak gezegd, en ook ik zeg het vandaag weer: 2020 was een uitzonderlijk jaar. Voor iedereen. De coronapandemie heeft een grote impact op ieders leven. Sinds maart zijn tenminste tienduizend mensen overleden aan het virus en missen nabestaanden hun dierbaren nog dagelijks. Veel ouderen zijn eenzaam omdat zij al maanden afstand houden tot hun dierbaren en jongeren kunnen niet die onbezorgde tijd hebben die we hen allen zo gunnen. Lange tijd hoopten we dat de eerder genomen maatregelen voldoende zouden zijn. Helaas zijn de besmettingscijfers dusdanig dat harde maatregelen nodig zijn. De lockdown die sinds vannacht onze nieuwe werkelijkheid is, was onvermijdelijk. Voor veel Nederlanders is dat een zeer hard gelag".
Bruijn verwees in zijn speech in het bijzonder naar de medewerkers in de zorg "die al maanden bedrieglijk onvermoeibaar doorwerken", de ondernemers "die wellicht nog een sprankje hoop hadden op verlichting van de maatregelen", scholieren en ouders met schoolgaande kinderen. Maar niet alleen zij hebben het volgens de Eerste Kamervoorzitter zwaar: "Voor veel Nederlanders zal bovendien het vooruitzicht van een feestelijke periode die op geheel andere wijze moet worden ingevuld, een grote teleurstelling zijn. En dat is begrijpelijk. Maar we doen het omdat we de besmettingscijfers alleen op deze manier omlaag kunnen krijgen."
Parlementaire werk ging ondanks corona onverminderd door
De Eerste Kamervoorzitter stond daarna uitvoerig stil bij de gevolgen van de coronacrisis voor de uitvoering van het werk in de Eerste Kamer: "Wie ons een jaar geleden had voorspeld dat wij vandaag met Eerste Kamer-mondkapjes op zouden lopen, hier in de Ridderzaal, zonder elkaar de hand te schudden; dat wij op anderhalve meter afstand van elkaar plenair bijeenkomen, al zes maanden via Teams onze commissievergaderingen houden en er een digitaal quorum zou zijn... We hadden diegene niet serieus genomen, daarvan ben ik overtuigd."
Met het invoeren van een digitaal quorum (aanwezigheidsregistratie op afstand) heeft de Kamer ook een bijdrage geleverd in de coronabestrijding. "Met het digitaal quorum leveren wij als Eerste Kamer door het beperken van reisbewegingen ook onze bescheiden bijdrage aan het veilig houden van Nederland in deze coronatijd, terwijl het werk gewoon door kan gaan", aldus Kamervoorzitter Bruijn. De Eerste Kamer heeft het volgens Bruijn binnen alle beperkende maatregelen, helemaal zo slecht nog niet gedaan: "We zijn dit jaar 40 keer plenair bijeengekomen, we hebben zelfs een aantal 'tweedaagsen' gehad, zoals nu, en er hebben meer dan 550 commissievergaderingen plaatsgevonden. Voorop staat immers dat het werk in onze parlementaire democratie doorgaat."
Naast wetsvoorstellen met betrekking tot corona behandelde de Eerste Kamer ook andere wetgeving: "Behalve met alle wetgeving die de aanpak van het coronavirus en de coronacrisis met zich meebrachten, hebben we dit jaar - het eerste volle kalenderjaar van deze Kamer die in juni 2019 is aangetreden - ook veel andere onderwerpen behandeld, zowel plenair als in de commissies en de fracties. Bovendien stonden wij in oktober en november stil bij het herstel van de parlementaire democratie, dit jaar 75 jaar geleden. En brachten wij als Eerste Kamer in eigen beheer een fraai en alom gewaardeerd boek, Oorlogslichting, uit."
Motie van afkeuring over huurbeleid in coronatijd
De Eerste Kamervoorzitter memoreerde ook de - voor de Eerste Kamer - tamelijk uitzonderlijke aangenomen motie van afkeuring aan het adres van minister Ollongren van Binnenlandse Zaken met betrekking tot het huurbeleid in coronatijd. "Ik maak bijna alle debatten mee en ik zie hoe hard er gewerkt wordt, in een over het algemeen constructieve houding ten opzichte van elkaar en ten opzichte van het kabinet. Dit voorjaar bijvoorbeeld trapte een meerderheid van u onder leiding van de heer Kox op de rem door middel van een motie van afkeuring voor de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Over die motie van afkeuring zijn al veel analyses geschreven, maar - en dan kijk ik even naar de heer Van Rooijen die dit jaar meerdere keren verwees naar Anne Vondelings 'lam of leeuw': op dat moment toonde de Eerste Kamer dat zij ook van zich af kan bijten", aldus Bruijn.
Mogelijk vertrek senatoren naar Tweede Kamer
De Eerste Kamervoorzitter stond - met een knipoog - ook kort stil bij het mogelijk vertrek van een aantal senatoren naar de Tweede Kamer na de verkiezingen op 17 maart 2021: "Een aantal van u staat tot ons groot verdriet op een kandidatenlijst. Mevrouw BIK-Bikker-Best, mevrouw Teunissen en de heer Van Dijk menen dat de Eerste Kamer het politieke beginstation is en geen eindstation, zoals in de buitenwereld wel wordt gedacht."
Verhuizing Eerste Kamer in 2021
Ten slotte sprak Bruijn kort over de op handen zijnde verhuizing naar een andere locatie in verband met de renovatie van het Binnenhof: "Komende zomer verhuizen we naar onze tijdelijke locatie aan het Lange Voorhout en de Kazernestraat. Dat gebouw is iets groter, dus een dringend verzoek om eventuele fractiesplitsingen even op te houden tot september. Ik kijk even indringend naar de fracties aan mijn rechterzijde: in ons huidige pand hebben we echt geen ruimte meer..."
Deel dit item: