Ongeveer 260 parlementsleden uit de 32 NAVO-landen en partnerlanden namen van 22 tot en met 25 november deel aan de zeventigste jaarvergadering van de NAVO Parlementaire Assemblee (NAVO PA) in Montréal, Canada. Onder hen waren Tweede Kamerleden Jesse Klaver (GroenLinks-PvdA, delegatieleider), Raymond de Roon (PVV), Isa Kahraman (NSC), Derk Boswijk (CDA) en vanuit de Eerste Kamer Bart Kroon (BBB), Randy Martens (GroenLinks-PvdA) en Koen Petersen (VVD).
In de plenaire zitting spraken de Canadese Premier Justin Trudeau en de Oekraïense parlementsvoorzitter Ruslan Stefanchuk de leden toe. NAVO secretaris-generaal Mark Rutte sprak via een videoboodschap. De leden verkozen Marcos Perestrello uit Portugal tot nieuwe NAVO PA President, als opvolger van de Amerikaan Gerry Connolly die voorzitterschap tot op heden waarnam. Avril Haines, Director of National Intelligence van de Verenigde Staten, nam de NAVO PA Award 2024 Women for Peace and Security in ontvangst.
De leden hebben vijf resoluties aangenomen over onder meer geïntegreerde lucht- en raketafweer, steun aan Oekraïne tot aan de overwinning en verantwoordelijk gebruik van kunstmatige intelligentie in het militaire domein. In de verschillende commissies werden rapporten en resoluties besproken over lucht- en raketverdediging, dual-use technologieën, NAVO en het mondiale zuiden, het gebruik van kunstmatige intelligentie en blijvende steun aan Oekraïne.
Afschrikking
Boris Ruge, plaatsvervangend secretaris-generaal van de NAVO, onderstreepte de noodzaak om meer aan defensie te besteden: "Meer landen investeren 2% van hun bruto nationaal product (bnp) aan defensie, negen bondgenoten voldoen nog niet aan de norm." Daarbij stelde hij dat 2% van het bnp niet voldoende is. Volgens hem kunnen we ons geen vertraging meer veroorloven en moeten we bijdragen aan een goede onderhandelingspositie voor Oekraïne.
In de vragenronde met Ruge en de nationale delegaties stelde Klaver namens de Nederlandse delegatie dat de Europese NAVO-bondgenoten defensieve systemen moeten aanvullen met offensieve om de dreiging van de Russische raketten naar behoren aan te pakken en bredere conflicten af te schrikken. "Wat zijn de belangrijkste stappen die de Europese NAVO-bondgenoten moeten nemen om de Russische agressie in de raket- en dronewapenwedloop te verslaan, met de mogelijke complicatie van minimale steun door de Verenigde Staten?" vroeg Klaver. Ruge bevestigde dat een mix van defensieve en offensieve systemen nodig zijn en dat de discussies hierover reeds gaande zijn.
Dringend wapens nodig voor Oekraïne
"NAVO-bondgenoten moeten Oekraïne onwrikbaar blijven steunen en dringend wapens leveren die van vitaal belang zijn voor het slagveld om het land te helpen de linies te behouden en het tij in de oorlog te keren," aldus parlementsleden in de defensiecommissie op 23 november. De resolutie die is besproken in de politieke commissie roept op om Oekraïne te blijven voorzien van de munitie en wapensystemen die het nodig heeft. Ook wordt benadrukt dat moderne luchtverdedigingssystemen, precisiegeleide langeafstandswapens, artilleriesystemen, gevechtsvoertuigen, F-16 gevechtsvliegtuigen en munitie voor handvuurwapens duidelijke prioriteiten zijn.
Boswijk pleitte voor het financieren van wapens aan Oekraïne en heropbouw voor het direct confisqueren van de bevroren Russische tegoeden. Dit kreeg veel bijval van verschillende delegaties en contact is gelegd met de Britse delegatie om hier gezamenlijk in op te trekken. Bij het bespreken van de resolutie over het stimuleren van de technologische vooruitgang om de welvaart en veiligheid van de bondgenoten te ondersteunen in de economische commissie bracht Kroon de noodzaak in tot het bieden van perspectief op het handhaven van innovatie op lange termijn voor technologiebedrijven zoals ASML en Applied Materials.
Toepassing van kunstmatige intelligentie
De commissie inzake wetenschap en technologie besprak een resolutie over het bevorderen van de ontwikkeling van kunstmatige intelligentie (AI) voor zowel civiele als militaire toepassingen om de technologische voorsprong van het bondgenootschap te behouden en tegelijkertijd operationele, ethische en juridische uitdagingen aan te pakken. De resolutie roept op om door te gaan met de ontwikkeling van gezamenlijke standaarden om de collectieve verdediging te versterken en interoperabiliteitsproblemen aan te pakken, terwijl militaire en politieke prioriteiten in AI-regelgeving in evenwicht worden gebracht.
Een ander rapport ging over de cruciale rol die chips spelen voor de nationale veiligheid. Het rapport waarschuwt voor China's ambitie om wereldleider te worden op het gebied van technologie, dwangbeleid en intensievere samenwerking met Rusland "een uitdaging vormt voor de belangen, veiligheid en waarden van het bondgenootschap". Het rapport spoort geallieerden aan om afhankelijkheden en risico's van de toeleveringsketen met betrekking tot China kritisch te beoordelen.
Overig
De Nederlandse delegatie sprak met de Oekraïense delegatie onder leiding van delegatieleider Yehor Cherniev. In het gesprek bleven de Oekraïners het belang van een spoedige uitnodiging voor het NAVO-lidmaatschap benadrukken evenals directe investeringen in de wapenproductie in hun land. In de commissie economie en veiligheid werd Bart Kroon benoemd tot rapporteur in de commissie economie en veiligheid. De Assemblee keurde het budget voor 2025 goed met een verhoging van 3,2% rekening houdende met het inflatiecijfer in België.
Aan de vooravond van de vergadering ontmoette de delegatie de plaatsvervangende ambassadeur namens Nederland in Canada, Paul van Oostveen, en Jeanine Vos, beleidsmedewerker van de politieke afdeling. Besproken onderwerpen waren veiligheid in het Arctisch gebied en de betrokkenheid van de ambassade bij de Nederlandse inbreng en opstelling in de ICAO-raad (Internationale Burgerluchtvaartorganisatie) die is gevraagd een oordeel te geven over de verantwoordelijkheid van Rusland voor het neerhalen vlucht MH17 en de dood van de inzittenden.
Deel dit item: