Verslag van de vergadering van 14 oktober 2014 (2014/2015 nr. 4)
Status: gecorrigeerd
Aanvang: 15.04 uur
De heer Nagel i (50PLUS):
Voorzitter. Ook 50PLUS feliciteert minister Timmermans. Ik wil zijn collega's meegeven dat je heus wel carrière kunt maken als je een goede minister bent.
Weinigen in deze zaal, en zeker achter de regeringstafel, zullen beseffen dat dit de laatste Algemene Politieke Beschouwingen zijn die dit kabinet meemaakt in de Eerste Kamer. Je hoeft geen ingewijde op het Binnenhof te zijn om te constateren dat alle factoren die nodig zijn om een kabinet te laten vallen, ruimschoots aanwezig zijn. Ik noem er slechts enkele.
Een van de coalitiepartners, de PvdA, stevent onafwendbaar af op een historisch dieptepunt bij de Statenverkiezingen van volgend jaar. De achterban van deze partij zal zich niet onbetuigd laten. Voor de VVD zal het daarna een stuk aantrekkelijker worden om de onrustzaaiende en gedecimeerde PvdA in te ruilen voor loyale en grotere partijen als D66 en CDA, die hun winst uiteraard ook in de Tweede Kamer zullen willen verzilveren. Bovendien maken de nieuwe getalsverhoudingen in de Eerste Kamer na de Statenverkiezingen het doorregeren in feite onmogelijk. Het belangrijkste is misschien wel dat de oppositiepartijen volstrekt tegennatuurlijk beweren dat het kabinet de rit moet uitzitten. Pas dan moet een kabinet extra op zijn hoede zijn!
Het is een teken aan de wand dat de Partij van de Arbeid, die als waakhond voor de sociale koers van dit kabinet had moeten fungeren, juist de trekhond is geworden van de asociale VVD-kar. Het is toch ongekend dat de vakbeweging gisteren samen met de ouderenorganisaties massaal in opstand kwam tegen het beleid van de vroegere bondgenoot.
Ouderen zijn de laatste jaren direct getroffen in hun portemonnee. De pensioenen worden niet meer geïndexeerd en in een aantal gevallen ook nog eens extra gekort. Weliswaar zullen ook nieuwe generaties op termijn hierdoor getroffen worden — en dat betreurt 50PLUS — maar wat betreft de koopkracht gaan de werkenden er wel op vooruit maar de gepensioneerden erop achteruit. Op tal van punten worden de gepensioneerden door afnemende koopkracht getroffen, zoals door de huurverhogingen — in veel gevallen meer dan 9% in twee jaar tijd — door de verhoogde belastingtarieven, door het verhoogde eigen risico, door de afschaffing van kortingen en door de stijgende prijzen, zoals die van kaas, melk en eieren, die 5,8% omhoog gingen. Wij verwijten het kabinet dat het jarenlang een grote groep ouderen treft en op basis van leeftijd discrimineert. Het is huiveringwekkend om te zien hoe opeenvolgende bewindslieden het door de ambtenaren opgestelde briefje over rijke ouderen voorlezen. Laat men de grens niet op basis van leeftijd leggen, maar op basis van inkomen en vermogen. Niet jong tegen oud, maar arm tegen rijk. Ook in 2015 dreigen de pensioenen niet geïndexeerd te worden. Dat is onnodig en zeer onredelijk, en dat vinden de pensioenfondsen zelf ook. Wij vragen het kabinet nadrukkelijk, het de pensioenfondsen in 2015 mogelijk te maken om de pensioenen te indexeren. Graag krijgen wij een reactie hierop.
Het is onbegrijpelijk dat het kabinet zijn begrotingen op orde tracht te krijgen met maatregelen die op de langere termijn voor de generaties van straks funest zullen zijn. Lagere pensioenpremies schelen nu in de overheidsuitgaven en de geringere aftrek van de premies levert direct ook meer geld op, maar de toekomstige generaties zullen hierdoor veel minder pensioen ontvangen en minder uitgaven kunnen doen, wat ook economische consequenties zal hebben. Op termijn zal de overheid door de lagere pensioenen ook minder belasting innen. Dit kabinet denkt alleen op de korte termijn en laat toekomstige generaties de rekening betalen. De vraag is of dit kabinet zich dat realiseert of dat het uit grote nood nu maar binnenhaalt wat er binnen te halen is. Wij horen graag de visie van de premier op dit punt.
Een ander punt dat in het brandpunt van de belangstelling staat, is onze defensie. De toegenomen spanningen en oorlogssituaties hebben de roep om hogere defensie-uitgaven aangewakkerd. Sommigen schetsen het beeld van een sterk verwaarloosde krijgsmacht, die ontoereikende middelen heeft. 50PLUS wil graag weten hoe het kabinet dit punt internationaal ziet. Is het juist dat op de door het Stockholm Instituut voor Internationaal Vredesonderzoek gepubliceerde lijst van landen die het meest uitgeven aan defensie, Nederland op de 22ste plaats staat voor Iran, Irak, Egypte, Zweden en 130 andere landen?
Van de kant van de gedoogpartijen D66, ChristenUnie en SGP is de vraag opgeworpen of de taak van minister van Defensie voor de huidige minister Jeanine Hennis niet te zwaar is en of er niet naast de minister een extra staatssecretaris zou moeten worden aangetrokken. 50PLUS is tegen het aantrekken van een extra staatssecretaris met alle bijkomende kosten, zoals personeel, auto en chauffeur. De oplossing zou gevonden kunnen worden in een verschuiving binnen het kabinet. Minister Hennis, die in het verleden getoond heeft gevoel te hebben — denk maar aan haar tranen toen ze tegen haar principes gedwongen werd anders te stemmen bij de weigerambtenaar — zou naar Sociale Zaken kunnen en mevrouw Klijnsma, die getoond heeft hoe hard ze kan optreden, zou dan naar Defensie kunnen. Graag horen wij wat het kabinet vindt van dit idee om de regering te versterken.
Ik wil graag tot slot een enkele opmerking maken over de wijze waarop dit kabinet omgaat met publieke figuren. Allereerst de oud-senator van de VVD Jos van Rey. Wij stellen voorop dat als er zaken fout zijn, die niet getolereerd kunnen worden en dat strafvervolging op haar plaats is. Wat wij echter geen goede zaak vinden, is het volgende. Het is precies twee jaar geleden, 19 oktober 2012, dat de politie een inval deed in de woning van Van Rey. Hij legde hangende het onderzoek zijn functies als Eerste Kamerlid en wethouder in Roermond neer. Al die 24 maanden stonden hij en zijn gezin in negatieve zin in de publieke belangstelling. Uiteraard moet het onderzoek zeer zorgvuldig plaatsvinden, maar twee jaar vinden wij een onnodig lange tijd. Wanneer verwacht de minister-president dat het onderzoek beëindigd zal zijn?
Een tweede punt betreft het huidige Tweede Kamerlid van 50PLUS Henk Krol. Opnieuw zij nadrukkelijk vooropgesteld dat als zaken fout zijn, die niet verdoezeld moeten worden. Mochten er strafbare feiten zijn, dan zal men aangifte moeten doen, maar dat is tot op heden niet gebeurd. Wat wel is gebeurd, is dat een accountant een goedkeurende verklaring heeft ingetrokken en dat de minister van OCW, mevrouw Bussemaker, bekendmaakte dat zij mogelijk €200.000 gaat terugvorderen van de betreffende stichting. Bij dit onderzoek werd Henk Krol niet gehoord en zelfs niet ingelicht. Toch verschenen er allerlei publicaties, onder andere in het Algemeen Dagblad, dat een speciaal lijntje met het ministerie schijnt te hebben, waarin Henk Krol werd neergezet als een oplichter die twee ton zou moeten terug betalen. Zo de minister deze publiciteit niet bevorderd heeft, heeft ze ook geen poging gedaan om de onjuiste publiciteit te corrigeren. Ik heb haar geschreven en het antwoord kwam er kort en goed op neer dat Henk Krol in dezen geen partij is. Nogmaals, als er zaken fout zijn, dan moeten die niet verhuld worden, maar wij vinden het niet correct om personen zo te laten beschadigen.
Tot slot. We zien dat Geert Wilders vervolgd gaat worden om zijn Marokkanenuitspraken. Voor alle duidelijkheid: wij vinden die uitspraken zonder meer verwerpelijk. Tegelijk zijn wij echter van oordeel dat de vrijheid van meningsuiting maximaal voor politici moet gelden. Alom wordt aangetoond dat de vervolging van Wilders hem eerder tot een underdog zal maken en dat hij hier electoraal winst mee gaat boeken. Het lijkt wel of men met alle geweld wil dat de PVV in maart volgend jaar de grootste partij wordt.
De heer Thissen i (GroenLinks):
Ik vraag mij af waarom u deze passage richt aan het kabinet tijdens deze Algemene Politieke Beschouwingen, om over de voorgaande casuïstiek van de heer Krol in een conflict met de minister van OCW maar niet te spreken, want ook die vind ik niet passend in dit debat. Dit geval vind ik echter helemaal niet passend. Het kabinet besluit immers niet tot mogelijke strafvervolging van de heer Wilders gezien zijn uitspraken. Daarover besluit het Openbaar Ministerie. We hebben in ons land de trias politica, de scheiding der machten. Het kabinet heeft daar naar mijn stellige overtuiging geen oordeel of opvatting over omdat het Openbaar Ministerie een besluit heeft genomen. Dat geeft een normale rechtsgang. Dat komt dan wel weer een keer bij u ter ore.
De heer Nagel (50PLUS):
Ik begrijp u en ben het ook helemaal met u eens, mijnheer Thissen. Ik heb een tegenvraag: denkt u nu echt dat er geen enkel contact zal zijn geweest met de staatssecretaris van Justitie? Dat lijkt mij wel.
De heer Thissen (GroenLinks):
Mijnheer Nagel, dit vind ik gewoon malicieus. U zegt eigenlijk dat dit kabinet zich niet houdt aan de afspraken die we in een democratische rechtsstaat met elkaar hebben, namelijk dat we de trias politica hanteren.
De heer Nagel (50PLUS):
Bij mijn weten komt het vaker voor, maar ik hoor graag het antwoord van de regering. Die kan dan bevestigen dat u gelijk hebt.
Voorzitter. Juist als men wil dat deze geluiden geen extra steun krijgen, moet men zijn beleid hierop richten.
De 50PLUS-fractie wacht de beantwoording van de gestelde vragen af.