Verslag van de vergadering van 13 oktober 2015 (2015/2016 nr. 4)
Status: gerectificeerd
Aanvang: 16.40 uur
De heer Nagel i (50PLUS):
Voorzitter. Na de gebeurtenissen van de afgelopen weken kon het niet anders dan dat het vluchtelingenprobleem vandaag het centrale thema zou worden. 5OPLUS neemt in deze kwestie een duidelijk standpunt in. Wij zijn het zeer oneens met de PVV, die geen enkele ruimte in het beleid laat voor de opvang van mensen en kinderen die echt in nood verkeren en door de dood bedreigd zijn. Aan die opvang moet Nederland zijn bijdrage leveren. Allereerst door de opvang van vluchtelingen in de eigen regio te ondersteunen, maar ook door mensen in ons land op te vangen, nu de feiten zijn zoals ze zijn.
5OPLUS stelt hier echter wel voorwaarden aan. Allereerst kunnen deze bijdragen niet onbeperkt zijn. Een klein en dichtbevolkt land als Nederland kan dit slechts aan als het verhoudingsgewijs gebeurt. Gisteren vroegen wij de meest recente cijfers op bij de staatssecretaris. Daaruit blijkt dat er de laatste vier weken meer dan 12.000 vluchtelingen ons land zijn binnengekomen. Alle prognoses worden fors overschreden. Op welke bijgestelde aantallen rekent men in 2015 en in 2016? Daarop krijg ik graag een concreet antwoord. Welke begrotingsoverschrijdingen zullen er dan zijn en hoe worden die opgevangen? Denk aan de kosten voor wonen, voeding, medische zorg en onderwijs.
Mevrouw Faber-van de Klashorst i (PVV):
Ik wil graag van 50PLUS weten of zij ook een limiet stelt aan de instroom van vluchtelingen.
De heer Nagel (50PLUS):
Ik heb geen getal in mijn hoofd, maar uit het vervolg van mijn betoog zal blijken hoe we erover denken.
Mevrouw Faber-van de Klashorst (PVV):
Maar u hebt geen getal?
De heer Nagel (50PLUS):
Ik denk dat dat onmogelijk is, want we hebben te maken met de situatie zoals die nu is. Ik zal de Kamer ook zeggen waarom ik vind dat het eigenlijk een beetje uit de hand loopt. Dat komt door een gebrek aan beleid. Maar de situatie zoals die nu is, kun je niet terugdraaien en die moet je ook niet willen terugdraaien.
Ik vervolg mijn betoog. In de tweede plaats zal er draagvlak moeten zijn onder de bevolking. Bewoners moeten over hun eigen woonomgeving kunnen meepraten. 5OPLUS vindt de blunder van Oranje beslist niet voor herhaling vatbaar. We vragen aan de premier of hij duidelijk afstand neemt van de uitspraak van staatssecretaris Dijkhoff dat dit nog eens kon gebeuren.
De peilingen laten zien dat de kiezers verdeeld over dit beklemmende vraagstuk denken, ook bij andere partijen dan de PVV. Ook constateren wij dat er een kentering is in de discussie en dat dit vooral komt doordat er de afgelopen tijd geen enkele leiding was — de regeringspartijen stonden in feite recht tegenover elkaar — en vooral, zoals door heel Nederland wordt geroepen, door het gebrek aan zichtbare leiding door de premier. Met een variant op de onsterfelijke vondst ruim 40 jaar geleden van Hans Wiegel zeg ik: de onzichtbare man bestaat; daar zit hij!
Ook als men niet behoort tot degenen die onder alle omstandigheden "eigen volk eerst" roepen, moet men begrip hebben voor mensen die moeilijk aan betaalbare zorg kunnen komen of die al jaren op de wachtlijst voor een woning staan. Met de huidige instroom die nog lang niet is afgelopen en zelfs de komende jaren groter kan worden, dreigen hun vooruitzichten op een betere toekomst te worden geschaad. Ook dat is niet acceptabel. Daarom is een streng en rechtvaardig beleid nodig. Dat moet humaan maar wel realistisch zijn. Een dergelijk beleid is er niet en zal er door de verdeeldheid tussen de Partij van de Arbeid en de VVD, ondanks schijnbare akkoorden, ook niet komen.
50PLUS besteedt duidelijk aandacht aan de grote onrechtvaardige behandeling die de ouderen in 2016 opnieuw voor de kiezen krijgen. Nadat de afgelopen jaren de pensioenen voor het grootste gedeelte bevroren waren en zelfs gekort werden, gaan de ouderen in 2016 er verder op achteruit. 5 miljard is er te verdelen, maar er wordt puur op leeftijd gediscrimineerd. Bij eerdere belastingverlagingen in 1990 en 2001 werden de ouderen gelijk behandeld en deelden ze wel gelijk mee in de grote verlaging. Ouderen hebben de afgelopen crisisjaren zwaar meebetaald aan de belastingverhogingen. Waarom hebben ze dan nu niet evenredig meegedeeld in de lastenverlichting? Hoe is dat te rechtvaardigen? De cijfers tonen onomstotelijk aan dat de gepensioneerden de afgelopen jaren veruit het meest hebben ingeleverd. Waarom moeten zij jarenlang en ook het komend jaar meer koopkracht inleveren dan de werkenden? Welk respect kun je hebben voor bewindslieden die de ouderen generaliseren als een rijke groep van wie het onbeperkt mag worden afgenomen? De ouderenbond ANBO heeft een groot onderzoek laten verrichten. In vijf jaar tijd gingen de werkenden er 1% op achteruit en hadden de gepensioneerden maar liefst 6% minder te besteden. Wat die rijke ouderen betreft, uit datzelfde grote onderzoek blijkt dat in 2013 het gemiddeld besteedbaar inkomen voor werkenden €40.500 was en voor de gepensioneerden iets meer dan de helft: €23.800. Het wordt tijd dat de bewindslieden deze cijfers eens uit hun hoofd leren.
De gepensioneerden zijn structureel terechtgekomen op het pad dat naar beneden loopt, zeker wanneer je bedenkt dat de komende tien jaar van indexeren geen sprake zal zijn en dat er momenteel weer openlijk wordt gespeculeerd over toekomstige kortingen. Ook de toekomstige pensioenen zullen voor oud maar ook voor jong lager zijn door het niet-indexeren en het kabinetsbeleid dat ertoe leidt dat ons fraaie pensioenstelsel geheel wordt uitgekleed. Wil de premier eens uitleggen wat de motieven zijn om gepensioneerden en werkenden niet op een gelijke manier te behandelen en de mensen die hun hele leven lang hard gewerkt hebben niet op gelijke manier structureel van de 5 miljard lastenverlichting te laten profiteren?
Ook met de werkgelegenheid voor ouderen is het diep treurig gesteld. Twee jaar geleden beloofde minister Asscher dat er 22.500 werkloze 55-plussers aan het werk zouden gaan. Nu bleek onlangs dat het om een schamele 6.500 55-plussers gaat. Het kabinet jubelt over teruglopende werkloosheidcijfers, maar die zijn wederom zeer ongelijk over de generaties verdeeld. De jeugdwerkloosheid liep — gelukkig — in een jaar terug met bijna 3,5%. De werkloosheid in de leeftijdsgroep 55-65 jaar steeg echter naar een record: 8,4%. Van de werkloze 50-plussers zit na een jaar twee derde nog steeds zonder werk. Ouderen boven de 55 jaar komen niet meer aan de bak, maar moeten wel langer doorwerken. Hoe verklaart de regering dat het aandeel ouderen in de werkloosheid in Nederland groter is dan in andere landen, zoals de Verenigde Staten, België, Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk, Spanje, Zweden, Italië, Duitsland, noem maar op? Dat moet toch aan het regeringsbeleid liggen? In de gehele EU is het 25%, in Nederland 42%. Dat zijn cijfers die niet liegen.
Het propageren van langer doorwerken doet de situatie voor de ouderen alleen maar verslechteren. Directeur Berkhout van De Arbodienst meent dat de verhoging van de pensioenleeftijd naar 70 jaar is bedacht door mensen die de hele dag achter hun bureau zitten. Ouderen die fysiek zijn versleten kunnen geen werk meer vinden. Marktonderzoeker GfK publiceerde onlangs dat de Nederlanders niet klaar zijn voor de verhoging van de pensioenleeftijd richting 70 jaar. Men is onvoorbereid op langer doorwerken en wie de eindstreep niet haalt, moet het inkomensgat zelf financieren. Het kabinet zou nog één hervorming moeten doen: het terugdraaien van de verhoging van de AOW-leeftijd. Helaas is er maar één visie, en die is gericht op de schatkist.
Dit stuurloze kabinet wordt in feite maar door één man in het zadel gehouden, namelijk opiniepeiler Maurice de Hond. Met de VVD op twintig zetels en de PvdA op tien zetels moeten deze partijen zich aan de rand van het ravijn aan elkaar vastklampen. De afloop laat zich niet moeilijk raden. De rouwadvertentie kan opgemaakt worden.