Verslag van de vergadering van 22 maart 2016 (2015/2016 nr. 24)
Status: gecorrigeerd
Aanvang: 15.12 uur
De heer Köhler i (SP):
Voorzitter. Allereerst wil ik mevrouw Schouten complimenteren met haar initiatief. Het beoogt jongeren makkelijker aan een woning te helpen door het aantal speciaal voor hen bestemde woningen te vergroten en door ervoor te zorgen dat jongeren binnen vijf jaar doorstromen naar een andere woning, zodat de jongerenwoning weer beschikbaar komt voor een nieuwe jongere.
Op het eerste gezicht lijkt het wetsvoorstel een oplossing te bieden voor een groot probleem, namelijk dat er voor starters in grote delen van ons land geen mogelijkheden zijn om aan een betaalbare zelfstandige woning te komen, waardoor ze noodgedwongen in het ouderlijk huis blijven wonen of ergens in onderhuur gaan, met alle wantoestanden die daar vaak bijhoren.
Toch heeft de SP-fractie ernstige bedenkingen bij het voorstel om te komen tot tijdelijke huurcontracten voor jongeren voor vijf jaar. Wij hechten sterk aan het huurcontract voor onbepaalde tijd en willen voorkomen dat huurders straks huurnomaden worden die met tijdelijke huurcontracten van woning naar woning zwerven. Gelukkig is de initiatiefneemster van het wetsvoorstel dit met ons eens en heeft ze dit gevaar met een zorgvuldige vormgeving van deze vorm van tijdelijke verhuur proberen te voorkomen. Helaas is ze daar naar onze mening niet afdoende in geslaagd. In die delen van het land waar de wachttijden voor een sociale huurwoning zeer lang zijn, soms wel meer dan tien jaar, komt de hurende jongere na afloop van zijn jongerencontract op straat te staan. Als de jongere dan wat betreft zijn inkomen nog is aangewezen op een sociale huurwoning, is hij daar nog niet voor aan de beurt. Als woonnomade kan hij dan terug naar het ouderlijk huis, ergens in onderhuur gaan, of, als dat allemaal niet lukt, de daklozenopvang zoeken.
Dit geldt ook voor jongeren die inmiddels een redelijk inkomen hebben en zouden moeten doorstromen naar de vrije sector. In een aantal grote steden kunnen ze geen voor hen betaalbare huur- of koopwoning krijgen, omdat dat soort woningen er eenvoudigweg niet is. Ik praat over de huidige situatie, maar ik heb weinig hoop dat dit probleem binnen vijf jaar zal worden opgelost. Ik zal dit voorbeeld niet nog erger maken door het te hebben over een jongere die een kind gekregen heeft en na afloop van het jongerencontract geen nieuwe woning kan vinden. Wel vraag ik mevrouw Schouten hoe zij aankijkt tegen het door mij geschetste gevaar dat jongeren na afloop van hun tijdelijke huurcontract woonnomaden dreigen te worden.
Onze tweede bedenking betreft de vraag of en, zo ja, hoe er door het wetsvoorstel meer voor jongeren bestemde huurwoningen zullen komen. Als er meer relatief kleine, eenvoudige en dus ook betaalbare woningen voor jongeren gebouwd gaan worden, vind ik dat zonder meer positief, maar ik betwijfel of deze wet daartoe gaat leiden. Dat particuliere verhuurders meer woningen gaan aanbieden met een jongerencontract, betwijfel ik nog meer. Naar ik heb begrepen, heeft de initiatiefneemster van dit wetsvoorstel ook een geringe verwachting op dit punt, lezende de Handelingen van de Tweede Kamer.
Blijft over dat de toegelaten instellingen in overleg met gemeenten meer sociale huurwoningen van het label "jongerenwoning" voorzien, woningen die door het wetsvoorstel voor steeds nieuwe jongeren beschikbaar gaan komen. Dit kan door deze nieuwe wet bevorderd worden. Dat zou enerzijds op zich positief zijn, maar het betekent anderzijds dat het aantal gewone sociale huurwoningen afneemt. Immers, een sociale huurwoning die je labelt als "jongerenwoning", onttrek je aan de lijst van sociale woningen die voor andere woningzoekenden beschikbaar zijn. Het zal er in veel gemeenten met een heel krappe woningmarkt op neerkomen dat veel starters geen jongerenwoning weten te bemachtigen, omdat die woningen binnen de kortste keren allemaal vol zullen zitten en daar ook weer wachtlijsten voor ontstaan. Die jongeren moeten dan gaan wachten op een normale sociale woning, maar daar zijn er minder van. Daardoor loopt hun wachttijd op. We vragen de initiatiefneemster om ook op dit probleem te reageren en wachten haar reactie op onze vragen met interesse af.