Verslag van de vergadering van 26 september 2017 (2017/2018 nr. 1)
Status: gerectificeerd
Aanvang: 19.01 uur
Mevrouw Bikker i (ChristenUnie):
Dank u wel, voorzitter. Dank aan de staatssecretaris voor zijn heldere beantwoording en ook voor zijn eerlijkheid dat dit wetsvoorstel vooral een politieke keuze is, want zo noemde hij dit wetsvoorstel. Over alle vragen naar een inhoudelijke onderbouwing heeft hij handig gezegd: dat is een technocratisch argument. Dat klinkt meteen heel saai, maar saai is soms ook gewoon heel spannend en ook heel goed. Want waar hij gevoelig voor is, dat technocratische argument, is er volgens hem niet. En dat stelt mij toch teleur, van het kabinet had ik in dat opzicht meer verwacht. Maar de staatssecretaris stelt simpelweg: er is geen onderzoek dat meer laat zien over het effect van de naturalisatietermijn op een betere dan wel slechtere integratie. Hij stelt vervolgens wel wat: hoe langer men ergens is, hoe meer binding men krijgt. Ja, wie zou dat kunnen ontkennen? Je wordt vanzelf een keer meubilair. Maar dat kan ook een pleidooi zijn om tien jaar — dat geeft het Europees verdrag in ieder geval nog als grens aan — als termijn te hanteren. Dat maakt toch dat ik liever kijk naar wat werkt. Wat zorgt voor een goede integratie? Dan valt uit de onderzoeken wel te constateren dat de eerste jaren het belangrijkst zijn. Daar geeft het kabinet zich geen rekenschap van bij dit wetsvoorstel, en dat betreurt mijn fractie.
Veel is nu nog niet te overzien, zegt de staatssecretaris vervolgens. Maar gaat hij het nu wel volgen, en hoe? Anders is over een aantal jaren opnieuw zo'n arbitraire wijziging mogelijk, zo'n politieke keuze. Zeker omdat de staatssecretaris dat democratisch noemt. Wisselende meerderheden kunnen een verschuiving van de termijn opleveren binnen de verdragen. Ook daar voel ik wel met de staatssecretaris mee, maar ik zeg er wel bij "binnen de verdragen" en wijs dan toch naar artikel 34, Vluchtelingenverdrag, voor de positie van vluchtelingen. Ik zou de staatssecretaris graag wat preciezer horen over "het bespoedigen van de naturalisatietermijn". Ik heb veel gehoord over het faciliteren en daar ook veel over gelezen, maar niet over het woord "bespoedigen". Kan hij daar nog nader op ingaan?
Dan nog kort een aantal andere punten die ik heb aangeraakt. Eén op de zeven mensen die genaturaliseerd zijn reist door. Daar berust de staatssecretaris in, dat ziet hij als een verworvenheid van de EU. Mijn fractie betreurt dat en had graag nader onderzocht met welke redenen dat is, ook juist in verband met de brexit. Want dat betekent mogelijk ook wat in dat opzicht. Juist als de staatssecretaris hierop goed beleid wil voeren, lijkt het me van belang dat het kabinet dat in het oog houdt.
Wat betreft de expats heb ik de zorg uitgesproken dat alleen gegoede expats nog kunnen huwen. Ik ben blij met de toezegging dat de staatssecretaris maatwerk wil bieden. Dat is nog wel schimmig, want zo staat het niet in de wet. Ik ben benieuwd hoe het uitwerkt. Tegelijkertijd kan ik me aansluiten bij de woorden van de heer Ten Hoeve, die duidelijk iets heeft gezegd over het belang van een familie vormen. Nou voorzitter, u kent ons als een echte familiepartij, dus dat delen wij.
Ten slotte. De politieke keuze die de staatssecretaris ons voorlegt, is helaas niet onderbouwd met inhoudelijke argumenten maar blijft een gevoelen. De fractie van de ChristenUnie ziet niet in hoe we de tweejaartermijn die wordt toegevoegd, nu beter invullen. Integratie moet beter. Ja, helemaal mee eens, maar dat moet dan ook vanaf het begin, en dit wetsvoorstel is daar helaas niet de sleutel bij. Omdat het een demissionair kabinet is, vind ik het ook niet in de rede om daar nu van alles over te verzinnen en te vertellen. Ik kan me zo voorstellen dat we dat in een volgende periode wel wisselen, hetzij met deze staatssecretaris, hetzij met zijn opvolger.
Dank u wel.
De voorzitter:
Dank u wel, mevrouw Bikker. Ik geef het woord aan de heer Nagel.