Verslag van de vergadering van 9 december 2019 (2019/2020 nr. 11)
Status: gecorrigeerd
Aanvang: 21.59 uur
De heer Otten i (Fractie-Otten):
Voorzitter. Allereerst mijn felicitaties aan mevrouw Geerdink met haar maidenspeech. Haar speech met quotes van Margaret Thatcher deed me denken aan een andere beroemde quote van Margaret Thatcher, die ook heel actueel is, gezien de vorige spreker: "The problem with socialism is that eventually you run out of other people's money". Dat wil ik een aantal mensen hier meegeven. De belasting moet natuurlijk wel eerst verdiend worden.
Voorzitter. Laten we eens met een helikopterview kijken naar wat er in het afgelopen decennium met het Nederlandse fiscale stelsel is gebeurd en naar hoe dit heeft kunnen ontaarden in een ondoordringbare, onnavolgbare en onuitvoerbare jungle van toeslagen, heffingskortingen, forfaitaire rendementen, ODE-heffingen et cetera, et cetera. Geen wonder dat de meeste mensen er geen touw meer aan vast kunnen knopen. Het fiscale systeem is, zeker niet in de laatste plaats door de politiek, veel te ondoorzichtig en te complex gemaakt, waardoor het zijn doel voorbijschiet en een rem is geworden op de economische dynamiek en de innovatie in Nederland. Werken, en zeker méér werken, loont volstrekt onvoldoende door de veel te hoge marginale belastingdruk, die in sommige gevallen oploopt tot 127%. Dat wil zeggen: als je €1 meer verdient, moet je €1,27 extra belasting betalen. Waanzin! Dat kan natuurlijk nooit de bedoeling zijn, maar dit is nu in Nederland de realiteit. Er is door de politiek een veel te complex systeem gecreëerd.
In de luchtvaart weet men hoe dun de marges zijn als een vliegtuig aan zijn plafond vliegt, op maximale hoogte. Als een volgeladen Boeing op zijn maximale hoogte vliegt, zijn de marges voor fouten flinterdun: een paar kilometer te snel of te langzaam en het vliegtuig komt al snel in de problemen. Het kan in een duikvlucht terechtkomen waarvan geen herstel mogelijk is. Piloten noemen een dergelijke situatie de coffin corner. Als je daarin terechtkomt, ziet het er somber uit voor de passagiers en de bemanning. Het eerste wat er dan ook moet gebeuren als zoiets zich voordoet, is snel dalen en op lagere hoogte gaan vliegen, zodat de marges weer veel groter worden en de situatie snel minder complex wordt. Ik gebruik dit als voorbeeld, omdat het doet denken aan de situatie bij de Belastingdienst en aan ons veel te complexe fiscale stelsel. Dat moet heel snel minder complex worden, zodat de belastingbetalers weer begrijpen hoe het zit en er een meer transparant stelsel ontstaat, waarbij iedereen weet waar hij aan toe is.
De Belastingdienst heeft onder druk van de politiek steeds ingewikkelder en verstorender regels ingevoerd die de uitvoerbaarheid steeds verder op de proef stellen. Ook de burgers kunnen er zo langzamerhand geen touw meer aan vastknopen. Ter vergroting van de feestvreugde is de Belastingdienst daarbij ook nog eens jarenlang gerund door een stel VVD-brokkenpiloten, genaamd Wiebes en Weekers. Menno Snel mag nu de augiasstal van Wiebes en Weekers, dit illustere VVD-duo dat de Belastingdienst aan de rand van de afgrond heeft gebracht, uit gaan mesten en doet dat volgens ons zo goed als hij kan. We wensen hem daar veel succes bij.
Maar Wiebes laat het daar niet bij. Hij is vastbesloten ook de Nederlandse economie en in het kielzog daarvan zijn partij de VVD naar de ondergang te leiden. Gloednieuwe, miljarden kostende, superefficiënte Nederlandse kolencentrales worden gesloten onder het bewind van Wiebes en er wordt voor miljarden belastinggeld gepompt in overheidsfondsen zoals Invest-NL van Wouter Bos en nog eens 50 miljard in het Wiebesfonds, als deze Kamer daar geen stokje voor steekt. Geld dat gebruikt moet worden voor lastenverlichting, voor werkenden en gepensioneerden, de mensen die de rekening van de crisis en van het afknijpbeleid van de kabinetten-Rutte hebben betaald.
Ik heb een aantal vragen aan de staatssecretaris. Waarom is hij al begonnen met het afbouwen van de zelfstandigenaftrek, terwijl de commissie-Borstlap, de voormalig economisch adviseur van premier Lubbers en voormalig lid van de Raad van State, die hier onderzoek naar doet, nog niet eens haar onderzoek heeft afgerond, vraag ik aan de staatssecretaris.
Ten tweede vraag ik de staatssecretaris naar de opslag duurzame energie, de ODE — het is al eerder aan de orde geweest — en met name de zeer ongebalanceerde lastenverzwaring in het voorgestelde Belastingplan. De grootverbruikers van de industrie worden ontzien. Hun tarief, de vierde schijf, gaat relatief weinig omhoog. Elektriciteit gaat van 3 naar 4 cent per kilowattuur, maar het mkb krijgt de volle mep voor de kiezen: in de derde schijf tot 10 miljoen kilowattuur gaat het tarief van 0,74 cent naar maar liefst 2,05 cent, een stijging van maar liefst 177%, zoals al eerder is gememoreerd. Ook het tarief van het aardgas in de glastuinbouw gaat in de derde schijf enorm omhoog: van 0,59 cent naar 2,12 cent, een stijging van maar liefst 260%. Dit heeft een enorme impact op de verdiencapaciteit van onze glastuinbouw. Volgens recent onderzoek van de Rabobank kan dit leiden tot dalingen in de EBITDA-marges van wel 12% voor glastuinbouwbedrijven. Nou, dat is een enorme impact.
Voorzitter. Bovendien wordt het deze bedrijven op deze wijze onmogelijk gemaakt te investeren in klimaatmaatregelen en werkt deze maatregel dus ook nog eens compleet averechts uit. Onze vraag aan de staatssecretaris is dan ook om eerst maar eens aan deze Kamer uit te leggen hoe deze tarieven tot stand gekomen zijn. Deze ODE-verhoging heeft enorm veel onrust veroorzaakt bij de glastuinbouw, de kartonindustrie en nog een heleboel andere sectoren. Graag ontvangen wij uitleg van de staatssecretaris over deze ongebalanceerde verhogingen, die dus desastreus kunnen uitpakken voor met name het mkb.
Daarnaast heb ik een vraag over de invoering van de minimumkapitaalregeling voor banken en verzekeraars. Kan de staatssecretaris ons informeren wat de impact van deze maatregel is op de kredietverlening, met name voor de kredietverlening aan het mkb en zzp'ers? Ik mag er toch van uitgaan dat het ministerie deze impact heeft onderzocht? Graag een antwoord.
Voorzitter. Wat moet er dan wel gebeuren om de zaak weer vlot te trekken? Allereerst het veel te complexe belastingstelsel versimpelen. Toeslagen, ooit ingevoerd door minister Zalm in het kabinet-Balkenende II, waren bedoeld voor maximaal 1 miljoen schrijnende gevallen. Inmiddels gebruiken al meer dan 7 miljoen Nederlanders het toeslagensysteem. Het is totaal uit de hand gelopen. Het is eerder in dit debat gememoreerd dat het belastingstelsel dermate ingewikkeld is dat de meeste mensen door de bomen het bos niet meer kunnen zien.
De staatssecretaris zei onlangs dat hij hoopte dat het toeslagenstelsel over tien jaar niet meer bestaat, een wens die steeds breder gedragen lijkt te worden. Onze fractie is dan ook verheugd dat de staatssecretaris onze diagnose van de problemen op dit punt deelt. Wij hebben hierover tijdens de Algemene Financiële Beschouwingen ook al een motie ingediend. De staatssecretaris vertelde toen dat er al onderzoek wordt gedaan. Kan de staatssecretaris ons een update geven over hoe het staat met het onderzoek? Kan dit onderzoek eventueel versneld worden? En zo nee, waarom niet? Ik denk dat er nu echt behoefte is aan duidelijkheid.
Voorzitter, ik ga afronden. Het huidige fiscale stelsel ondermijnt onze economische groei en de arbeidsproductiviteit. Daarom moet er een drastische versimpeling worden doorgevoerd, met hogere heffingskortingen, lagere tarieven en een fikse snoeioperatie in het toeslagenstelsel. Als de PVV-fractie uitvergaderd is, dan vervolg ik mijn betoog.
De voorzitter:
Het is inderdaad vervelend, meneer Otten, als mensen naast je aan het praten zijn. Gaat u verder.
De heer Otten (Fractie-Otten):
Dank u, voorzitter. Zoals ik al zei, er moet een fikse snoeioperatie komen in het toeslagenstelsel, zodat het weer echt gaat lonen om te werken en te ondernemen. Dan krijgt het aanwezige potentieel in Nederland weer volop de ruimte om zich te ontplooien. Dat gaat we financieren door fors te bezuinigen op de uitgaven van het openbaar bestuur. De bestuurlijke dichtheid in Nederland is erg hoog. Nederland geeft per jaar 10% van het bnp, 80 miljard euro, uit aan het openbaar bestuur van dit land. Dat kan best wat minder. Niet allemaal in één keer, maar dat bedrag kan best met een vast percentage per jaar teruggebracht worden, zodat dit geld ten goede kan komen aan werkenden en gepensioneerden, die de rekening voor de beleidsfouten van het kabinet-Rutte tot nu toe hebben mogen ophoesten.
De enige sector die enorm gegroeid is onder de kabinetten-Rutte, is de overheid, ten koste van de private sector. Dat moet in de komende jaren omgebogen worden, zodat er weer meer geld bij de Nederlandse burgers terechtkomt. Daar gaat GO zich de komende jaren voor inzetten, met concrete en constructieve oplossingen voor meer dynamiek en meer draagkracht in Nederland. Het is nu tijd voor realisme, ratio en regie.
Dank u, voorzitter.
De voorzitter:
Dank u wel, meneer Otten. Dan is het woord aan de heer Van Apeldoorn van de fractie van de SP.