Verslag van de vergadering van 7 december 2020 (2020/2021 nr. 13)
Status: gecorrigeerd
Aanvang: 22.47 uur
De heer Otten i (Fractie-Otten):
Dank, voorzitter. Dit is voor mij de vierde keer sinds 2017 dat ik vanuit de politiek een belastingplan heb doorgespit. Elke keer als ik de gecodeerde USB-stick met de Miljoenennota van de koerier in ontvangst neem en vol enthousiasme de plannen bestudeer, overvalt mij weer hetzelfde gevoel. Waar blijven nou toch die broodnodige versimpeling en een minder complex belastingstelsel? Zo moeilijk kan dat toch niet zijn? Elke keer denk ik: dit kan veel transparanter. Wat een gemiste kansen. Ook dit jaar weer. Het gaat om een paar tientjes erbij hier, een tiende van een procentje daar. Het blijft elke keer weer bij veel marginale maatregelen.
De eerste schijf van de inkomstenbelasting wordt dan door het kabinet verlaagd van 37,35% naar, let wel, 37,1%, een daling die achter de komma verdwijnt. De algemene heffingskorting wordt verhoogd met een schamele €126 per jaar. Voor AOW'ers gaat de ouderenkorting omhoog met een armzalige €81 per jaar. Je kunt er niet eens de verhoging van de gemeentebelasting van betalen. Terwijl het juist nu met de coronacrisis een uitgelezen moment is om een minder complex belastingstelsel in te voeren. De crisis is enorm en het draagvlak om nu iets te doen ook.
Wat mij dit jaar speciaal opvalt, is het gebrek aan ambitie en vernieuwingsdrang. Het kabinet ademt steeds meer iets uit van "nou ja, we passen op de winkel, we freewheelen de rit uit tot 17 maart en we hopen over drie maanden vermoeid de finishlijn te halen". Het enige waar dit kabinet wel erg ambitieus in is, is het Nationaal Groeifonds, oftewel het Wopke-Wiebes-fonds of het Wiepke-fonds of hoe het ook mag heten. Er is helaas bijna meer discussie over de naamgeving van het fonds dan over de plannen van het fonds zelf. Opmerkelijk! Een grabbelton van 20 miljard, waar het motto is "geld zoekt project". De geïnteresseerden buitelen inmiddels over elkaar heen in de strijd om deze gratis miljarden. Wat is dat toch dat we in Nederland altijd zo veel tijd met elkaar verdoen aan geneuzel over relatief kleine wijzigingen en dat we grote zaken, zoals het Groeifonds, amper bediscussiëren. Penny wise, pound foolish: dat is een hardnekkig kenmerk van onze politieke volksaard.
Wat moet er dan wel gebeuren? Verhoog de heffingskorting met een stevig bedrag voor alle werkenden en gepensioneerden, zodat er een stevige koopkrachtimpuls komt in deze moeilijke tijden. Regel een vrijstelling van erf- en schenkbelasting tot een aanzienlijk bedrag, zodat de babyboomergeneratie, die 70 jaar economisch de wind relatief mee heeft gehad, de opgebouwde vermogens kan doorgeven aan de volgende generatie, die de klappen van alle achtereenvolgende crises heeft opgevangen. En vooral: maak het belastingstelsel veel simpeler en veel transparanter, zodat iedereen weet waar hij of zij aan toe is zodat het weer loont om te werken en te ondernemen. Dat is ook nog eens veel beter uitvoerbaar. Dit alles zouden we kunnen financieren door af te zien van het Nationaal Groeifonds van 20 miljard.
Waar we ook zien dat zaken veel te complex zijn, is bij het oplossen van de toeslagencrisis. We hoorden dat er al 15 miljoen aan consultants is uitgegeven om de toeslagentegenslag te managen. Kan de staatssecretaris dat bevestigen? Waarom wordt er, in plaats van de mensen die slecht zijn behandeld snel hun toeslagen uit te keren, zo veel geld uitgegeven aan adviseurs? Wie zijn dat dan die hier zo rijkelijk beloond worden en die blijkbaar nog steeds de toeslagenellende niet hebben kunnen oplossen? Kloppen die bedragen? Zo nee, hoeveel is het dan wel, is onze vraag aan de staatssecretaris. Hoeveel mensen wachten nu nog op afhandeling? Waarom duurt het allemaal zo ontzettend lang?
Dan kom ik nu bij een aantal andere aspecten van het Belastingplan. Allereerst de BIK. Ik heb al eerder gememoreerd dat wij in de huidige crisis geen enorm hoge verwachtingen hebben van de BIK. Mede omdat het een vrij kortlopende regeling is, zien we wel mogelijkheden om bepaalde investeringen, die misschien toch wel zouden worden gedaan, nu in de tijd naar voren te schuiven. In die zin zullen wij dit ondersteunen, zeker na de novelle.
Dan kom ik bij het onderdeel box 3, al veel gememoreerd vanavond. Het is natuurlijk nooit de bedoeling dat mensen belasting gaan betalen die hoger is dan het rendement dat ze daadwerkelijk gerealiseerd hebben. De huidige plannen zijn nog niet ideaal, maar we vinden die wel een stap in de goede richting. Er is veel gepraat over box 2 en box 3. Het huidige stelsel leidt er volgens ons toe dat mensen ofwel heel risicomijdend gaan sparen en daardoor geen rendement kunnen halen, of juist heel risicovol in box 3 gaan beleggen, met alle gevolgen van dien voor het risicoprofiel daarvan.
Voorzitter, ik rond af. Ik zie dat ik nog een heleboel tijd over heb. Het zal u deugd doen dat ik nog aanmerkelijk tijd over heb, in tegenstelling tot een aantal andere sprekers, zoals mevrouw Bikker en ik geloof de heer Van Rooijen, die grote moeite hadden om hun verhaal in de tijd af te ronden. Wij zien uit naar de beantwoording van het kabinet en de gedachtewisseling met de bewindslieden.
Dank u.
De voorzitter:
Dank u wel, meneer Otten. Wenst een van de leden in eerste termijn nog het woord? Dat is niet het geval. Dan zijn we hiermee aan het einde gekomen van de eerste termijn van de kant van de Kamer.
De beraadslaging wordt geschorst.
De voorzitter:
Morgenmiddag na de stemmingen wordt de beraadslaging voortgezet met het antwoord van de regering in eerste termijn. Ik schors tevens de vergadering voor de nacht tot morgen 9.30 uur. Ik wens u allen wel thuis.