Verslag van de vergadering van 13 januari 2021 (2020/2021 nr. 19)
Status: gecorrigeerd
Aanvang: 21.42 uur
De heer Otten i (Fractie-Otten):
Voorzitter. "De Omgevingswet: voor welk probleem is dit de oplossing?" Zo begon ik mijn eerste termijn op 20 januari 2020, bijna een jaar geleden, toen een meerderheid in deze Eerste Kamer tegen beter weten in met dit bestuurlijke en juridische wangedrocht instemde. 26 bestaande wetten integreren in één Omgevingswet, een bij voorbaat mislukt integratieproject. Ik zal niet alle bezwaren hier nog eens uitgebreid herhalen. Die zijn allemaal terug te zien via de link die ik eerder vanavond op Twitter heb geplaatst.
Deze Omgevingswet is een bestuurlijk prestigeproject van het kabinet-Rutte. De minister heeft nu haar bestuurlijke trukendoos opengetrokken om de invoering van deze Omgevingswet door de Eerste Kamer te loodsen. Het is goed om te zien dat er nu bij vele fracties steeds meer bedenkingen bestaan bij een ondoordachte invoering van deze Omgevingswet.
Voorzitter. Een speciaal woord van dank aan de griffie, die gistermiddag op zeer korte termijn ons van degelijk extern juridisch advies heeft voorzien tijdens de IWO-commissievergadering. Vier weken is vier weken. Dat was ook het oordeel van de juridische experts. De minister probeerde ons nog te overtuigen dat wij het zelf niet goed begrepen. Vandaag en ook gisteren probeerde zij dat. Vandaag kregen we nog een brief waarin dat nog een keer werd geprobeerd. Het is goed dat velen in deze Eerste Kamer nu aan de juridische noodrem trekken en dat wij ons hier niet door de minister onder tijdsdruk laten zetten. Het gaat hier immers om een van de belangrijkste wetgevingsprojecten in lange tijd.
Voorzitter. Onze fractie ontkomt af en toe niet aan de indruk dat deze minister de Eerste Kamer soms maar als een hinderlijke hindernis ervaart in haar besluitvormingsproces. Op 23 juni vorig jaar kreeg deze minister dan ook in een hoofdelijke stemming een motie van afkeuring aan haar broek, aangenomen in deze Eerste Kamer met 39 stemmen voor en 36 stemmen tegen. Het was voor het eerst sinds 1875 dat zoiets gebeurde, dat een minister dat overkwam.
Voorzitter. De commissie heeft gisteren en vandaag de minister alle gelegenheid gegeven om het ontwerp-KB in te trekken en het daarna op een correcte wijze opnieuw in te dienen zodat we het hier op een zorgvuldige wijze kunnen behandelen, maar de minister denkt blijkbaar dat ze deze Kamer alles wijs kan maken. Dat grenst wat onze fractie betreft bijna aan democratisch dedain. Onze fractie zal dan ook tegen het ontwerp-KB stemmen, want dan kunnen we dat op een correcte wijze alsnog opnieuw gaan doen.
Ik zie mevrouw Moonen.
De voorzitter:
Mevrouw Moonen.
Mevrouw Moonen i (D66):
Kent de heer Otten eigenlijk het standpunt van de ondernemers van Nederland ten aanzien van de Omgevingswet? Hoe kijkt hij aan tegen het standpunt van de Nederlandse ondernemers als het om de Omgevingswet gaat? Wat is uw kijk daarop?
De heer Otten (Fractie-Otten):
Het is heel grappig dat u dat vraagt, want ik zat toevallig gisterenavond mijn eerste termijn van vorig jaar terug te kijken. Toen werd die vraag ook gesteld, ik geloof door de heer Rietkerk van het CDA. Ik kan u verzekeren dat ik de afgelopen tijd heel veel contact heb gehad met met name mensen uit de advocatuur, die die ondernemers dagelijks bijstaan. Die zijn er allemaal van doordrongen dat dit heel slechte gevolgen heeft voor ondernemers, omdat het rechtsonzekerheid creëert en de afbakening tussen civiel recht en bestuursrecht weer opnieuw moet worden gedaan in de jurisprudentie. Er zijn heel veel nieuwe loketten waar men wel of niet terecht moet. Welk orgaan neemt het besluit? Er is een heel doolhof gecreëerd in deze wet. Dat heb ik vorig jaar tijdens de eerste termijn allemaal uitgebreid uit de doeken gedaan. Ik refereerde bijvoorbeeld aan een stuk van de heren Kortmann en Van der Grinten in het Nederlands Juristenblad. Misschien heeft u dat toen gelezen. Die behartigen ook de belangen van ondernemers. Die hebben uitgebreid aangeven wat de bezwaren zijn. We kunnen het debat over de Omgevingswet wat ons betreft prima nog een keer overdoen hoor. Daar heb ik geen enkel bezwaar tegen.
De voorzitter:
Nou, ik denk dat dit antwoord voldoende was. Mevrouw Moonen, heeft u nog een tweede vraag?
Mevrouw Moonen (D66):
Zeker, voorzitter. Ik constateer dat het onjuist is wat de heer Otten hier zegt over het standpunt van de ondernemersverenigingen in Nederland en zeker van VNO-NCW, waar honderdduizenden ondernemers in vertegenwoordigd zijn. Zij zitten gewoon te wachten op deze Omgevingswet. Zij vinden overigens ook dat een Digitaal Stelsel moet werken, dat het in de uitvoering moet werken, maar zij waren destijds zeer teleurgesteld dat de invoeringsdatum van de wet met een jaar werd uitgesteld. Dat is het standpunt van de ondernemers in Nederland.
De heer Otten (Fractie-Otten):
Daar wil ik op reageren. Dat mag het standpunt van VNO-NCW zijn, maar wij vormen hier ons eigen oordeel. Het is ook niet het zaligmakende standpunt van dé ondernemers in Nederland, denk ik. Heel veel ondernemers die ik spreek, zitten hier niet op te wachten, en, veel belangrijker, ook heel veel gemeentes die wij spreken zitten hier helemaal niet op te wachten. Zij zijn er niet klaar voor en kunnen ook de aanzienlijke kosten niet rondkrijgen, omdat dit een heel ambitieus project is. En dan zie ik nog af van de ICT-aspecten.
De voorzitter:
Dit antwoord is voldoende, denk ik. Wilt u uw betoog weer vervolgen? Dan zet ik de klok weer aan.
De heer Otten (Fractie-Otten):
Voorzitter, om af te sluiten. O, ik zie nu de heer Bakker nog aanstalten maken. O, nee.
De voorzitter:
Hij maakt wel aanstalten, maar niet tot het plaatsen van een interruptie.
De heer Otten (Fractie-Otten):
Maar niet om met mij in discussie te gaan. Ik zie hem ook meteen weer teruggaan naar zijn plek.
De voorzitter:
Uw spreektijd loopt, meneer Otten.
De heer Otten (Fractie-Otten):
Wat ons betreft is dan ook het motto: wie niet horen wil, moet maar voelen. Dan moeten we het maar op deze manier doen. Het had wat ons betreft eleganter gekund als de minister tot inkeer was gekomen nadat gisteren in de commissie vrij duidelijk was hoe de verhoudingen lagen. Maar ja, dan moet het maar op deze manier. Hiervoor memoreerde iemand anders al dat het de bedoeling was om meteen te gaan stemmen in de plenaire vergadering — dan hadden we dit niet allemaal hoeven doen — maar die ging veel sneller dan blijkbaar was voorzien. Vandaar dat we dat hier vanavond alsnog kunnen doen.
Dank u, voorzitter.
De voorzitter:
Dank u wel, meneer Otten. Dan is het woord aan mevrouw Moonen namens de fractie van D66.