Verslag van de vergadering van 25 mei 2021 (2020/2021 nr. 38)
Status: gecorrigeerd
Aanvang: 10.35 uur
De heer Van Strien i (PVV):
Dank u wel, voorzitter. Het is nog niet zo lang geleden dat corona door het RIVM werd weggewuifd als niet belangrijk voor ons land. Het zou wel in China blijven. Mensen zonder verschijnselen, de zogenaamde asymptomatische gevallen, konden het niet overbrengen, mondkapjes dienden nergens toe, en ga zo maar door. Ongeveer een jaar geleden breekt massaal de paniek uit: de staatsomroep verkondigt iedere dag de levensgevaarlijke gevolgen van corona. Het rampjaar 1672, zoals we dat vroeger bij de vaderlandse geschiedenis leerden, leek zich te herhalen: het volk redeloos, de regering radeloos en het land reddeloos.
Inderdaad blijkt de ziekte in veel gevallen ernstiger dan een gewone griep. Maar over het hele jaar blijkt de oversterfte uiteindelijk toch mee te vallen, hoe tragisch ook voor de mensen die wel slachtoffer werden. Ik heb me voor deze gelegenheid maar eens verdiept in de statistiek. Laten we eerst eens kijken naar de 20.000 coronadoden die het CBS onlangs voor 2020 noteerde, inmiddels opgehoogd tot 25.000, veel meer dan de 11.500 sterfgevallen die tot 31 december 2020 bij het RIVM zijn gemeld. Als je op de betreffende CBS-site doorklikt, dan krijg je een linkje naar de achterliggende tabellen. Als je daar onder de kop "Sterfte naar doodsoorzaak" kijkt, dan blijkt in 2020 opeens een record lage sterfte bij ademhalingsziektes en hart- en vaatziektes, dus niet zijnde corona. Alle ziektes die op dit gebied voorkomen, zijn scherp gedaald en in de plaats daarvan is het aantal coronadoden extreem hoog. Daaruit is maar één conclusie te trekken: dat aantal van 20.000 of 25.000 coronadoden is onbetrouwbaar. Je kunt derhalve alleen kijken naar "all-cause excess mortality". En dan is er wel degelijk oversterfte.
Nu heb je de standaard oversterftecijfers, maar als je een goede wetenschappelijke benadering wilt nemen, dan moet je eigenlijk naar het meerjaarsgemiddelde van de oversterfte per leeftijdscategorie kijken. Dat vind je onder andere op EuroMOMO, de European mortality monitoring activity, die als doel heeft het opsporen en meten van overmatige sterfgevallen als gevolg van seizoensgriep, pandemieën en andere bedreigingen voor de volksgezondheid. Een Deense overheidsorganisatie publiceert dit. Dan kan je bijvoorbeeld zien dat de oversterfte, vrijwel zeker door corona, alleen significant is boven de 65 jaar en dat onder de 45 jaar de sterfte binnen de normale range valt. Een tweede site, met een schat aan informatie, is Our World in Data. Daar zie je bijvoorbeeld het verschil tussen Nederland en Zweden in oversterfte en het effect van lockdowns, avondklokken en mondkapjes. Dat effect is er vrijwel niet.
De heer Van der Voort i (D66):
Ik ben toch even in verwarring, want in mijn eigen praktijk zie ik toch best veel patiënten die door corona ziek zijn en ook sterven. Heb ik het niet goed voor ogen of heb ik de diagnose verkeerd? Kunt u daar wat duidelijker over zijn?
De heer Van Strien (PVV):
Ik kijk gewoon naar de statistieken, over het hele land genomen. Ik kijk niet naar individuele gevallen. Ik weet dat er op jongere leeftijd ook coronapatiënten zijn; dat is helder.
De heer Van der Voort (D66):
Ik wil meneer Van Strien toch uitnodigen om een keertje langs te komen bij mij in de kliniek. Dan kunnen we samen eens kijken wat er gebeurt. Misschien dat hij dan een verdiepend inzicht krijgt.
De heer Van Strien (PVV):
Nogmaals, ik kijk naar de landelijke statistieken. Daarin zie je bijvoorbeeld ook het verschil tussen Zweden en Nederland. Er is bijna geen verschil in oversterfte. De ene keer ligt Zweden ietsje hoger en de andere keer ligt Nederland hoger. Over het totaal genomen is er geen verschil. Veel belangrijker voor de sterfte is de regio. De sterftecijfers blijken bijna volledig voorspelbaar op basis van de regio waarin een land ligt. Heel Oost-Azië heeft bijna geen oversterfte, ongeacht de maatregelen die men nam, terwijl de sterfte in Europa zeer veel hoger ligt dan in Oost-Azië. Het verschil tussen delen van Oost-Azië en West-Europa wordt waarschijnlijk veroorzaakt door kruisimmuniteit of T-celimmuniteit op basis van eerdere coronavirussen, zoals SARS, MERS en dergelijke.
Van de maatregelen die dit kabinet genomen heeft, heeft ook niemand enig idee wat het werkelijke effect is of is geweest, behalve dan dat de hele middenstand te gronde wordt gericht. We hebben niet voor niets een interpellatiedebat gehad over de motie-Van Hattem. De minister kan simpelweg niet aangeven wat het effect is van iedere afzonderlijke maatregel. Hij kan niet aangeven of een avondklok of een om 18.00 uur gesloten terras een ander effect heeft op de coronaverspreiding dan het opsteken van wierookstokjes of kaarsen, het slachten van een offerschaap of het bidden van een rozenhoedje. Voor de niet-katholieken: dat is het één keer rond bidden van de rozenkrans.
De heer Backer i (D66):
Ik blijf toch moeite houden met de twee invalshoeken van de PVV-fractie. Aan de ene kant probeert u statistisch aan te tonen, hoewel dat niet uw vak is, dat er niks aan de hand is, maar tegelijkertijd moeten er meetbare doelen zijn om het aan te tonen. Maar als er niks is, is er toch niks te meten en aan te tonen? Kan de heer Van Strien mij dat uitleggen? Want anders zijn we weer de hele dag met de motie-Van Hattem bezig.
De heer Van Strien (PVV):
Ik heb heel duidelijk aangegeven dat er sprake is van oversterfte, dat die oversterfte significant is boven de 65 jaar en dat uit de statistieken blijkt dat de sterfte onder de 45 jaar binnen de normale range blijft. Dat betekent dat er wel degelijk gesproken kan worden over maatregelen. Dat is helder, lijkt me.
De heer Backer (D66):
Het is toch wonderlijk dat ik een heel andere teneur uit het betoog van de heer Van Strien destilleer dan wat hij nu kort samenvat. Maar goed, ik zal er nog eens over gaan nadenken. Misschien moet ik de heer Van Strien statistisch beter gaan begrijpen, maar ik kan de twee nog steeds niet combineren.
De heer Van Strien (PVV):
Ik ga verder, voorzitter.
Ik memoreer ook even wat Ernst Kuipers, de voorzitter van het Landelijk Netwerk Acute Zorg, enige tijd geleden zei bij de RTL-talkshow Beau, namelijk dat de invoering van de avondklok geen enkel effect heeft gehad op de ziekenhuisopnames. Er is één ding waarvan we wel weten dat het werkt: vaccineren. En juist daarin schiet deze minister schromelijk tekort. Wetenschappers die niet iedere dag voor de camera stonden, gebruikten namelijk hun gezond verstand en hun werklust, en ontwikkelden enkele vaccins. Daarvan zijn er nu diverse goedgekeurd en ze werken. In plaats van een efficiënt vaccinatieprogramma op touw te zetten, met als doel zo snel mogelijk iedereen die dat wil, vaccineren, heeft deze regering haar tijd besteed aan persconferenties en het bedenken van maatregelen om het volk zijn vrijheid af te nemen.
Het vaccinatieprogramma verliep ondertussen traag en was slecht georganiseerd. Om de haverklap werd naar lobbyclubs geluisterd en werd het krakkemikkige vaccinatieprogramma verder vertraagd. Lees de reconstructie van Marcia Nieuwenhuis in het Algemeen Dagblad van 17 april. Het AstraZenecaprogramma werd tijdelijk, om ondoorgrondelijke redenen, gestopt, met als gevolg dat een grote groep twijfelaars zich niet meer laat vaccineren. Ondertussen komt door vaccinatie, zij het veel te traag, toch het einde van de pandemie in zicht. En wat doet onze regering? Die bedenkt nieuwe wetten om onze vrijheid in te perken, om te beginnen: de Tijdelijke wet testbewijzen covid-19. De regering erkent dat het verplichten van een testbewijs grondrechten raakt, waaronder het recht op lichamelijke integriteit en het recht op privacy. Voor een beperking van deze rechten door de overheid is dus een wettelijke basis vereist.
Voorzitter. Ondanks het chaotische vaccinatieprogramma komt er ergens deze zomer een moment waarop we over de kritische grens van vaccinatie heen zijn. Volgens de huidige schattingen wordt dat juli. Het had — dat beklemtoon ik nog maar eens — veel eerder gekund, maar het komt. Zodra de vaccinatiegraad bereikt is, dient de overheid op te houden met het schenden van grondrechten van burgers en definitief weg te zijn uit hun privésfeer. Dus weg met de testbewijzen.
Voorzitter. Met het tweede voorstel worden aanvullende maatregelen genomen ten opzichte van de bestaande maatregelen die gelden voor reizigers uit aangewezen hoogrisicogebieden. Hierbij wordt geregeld dat reizigers die in een aangewezen hoogrisicogebied hebben verbleven en met eigen vervoer Nederland inreizen, ook verplicht kunnen worden om bij het inreizen te beschikken over een negatieve testuitslag. Voorts wordt met dit voorstel voorzien in een algemene quarantaineplicht tot thuisquarantaine voor reizigers die voor het inreizen in een aangewezen hoogrisicogebied hebben verbleven.
Voorzitter. Dat werkelijk dictatoriale bevoegdheden nodig zijn om dit tweede aspect effectief te controleren, is genoegzaam bekend. Als je maar beperkt gaat controleren, leidt dat tot willekeur. Bovendien bevind je je op een levensgevaarlijk hellend vlak. Waarom zou je dat doen in een voldoende gevaccineerde samenleving? Er zijn volgens mijn fractie maar twee antwoorden mogelijk: óf de regering is inmiddels verslaafd aan dictatoriale bevoegdheden óf de regering gelooft zelf niet in haar vaccinatieprogramma. Ze geeft met dit wetsvoorstel een zeer slecht voorbeeld. Ik verneem graag de precieze redenen van de minister.
Dank u wel.
De voorzitter:
Dank u wel, meneer Van Strien. Dan geef ik nu het woord aan de heer Van der Voort namens de fractie van D66.