Verslag van de vergadering van 5 oktober 2021 (2021/2022 nr. 2)
Status: gecorrigeerd
Aanvang: 15.05 uur
De heer Schalk i (SGP):
Dank u wel, voorzitter. Het kan verkeren. Nog maar een paar weken geleden eindigde ik mijn bijdrage bij het debat over evenwichtige verdeling van mannen en vrouwen in raden van commissarissen met een citaat dat ik vandaag graag nogmaals aanhaal. De regering stelde toen, in antwoord op de vraag over Europese regelgeving het volgende: "daarbij heeft de regering zich altijd op het standpunt gesteld dat dit onderwerp een aangelegenheid is voor de lidstaten en niet voor de Europese Unie". Dat klonk mijn fractie als muziek in de oren. Ik heb beloofd dat ik de regering op andere momenten zeker aan deze heldere uitspraak zou herinneren. Welnu, drie weken later is het al zover, want nu begint de regering bij deze wet met de volgende zin in de memorie van toelichting: "Het voorliggende wetsvoorstel dient ter implementatie van richtlijn EU 2019/1158 van het Europees Parlement en de Raad van 20 juni 2019, betreffende het evenwicht tussen werk en privéleven voor ouders en mantelzorgers".
Voorzitter. Dat is nu jammer: dat we ons met een wet over de inrichting van onze samenleving laten leiden door de Europese regelaars. Tegen die regelzucht en die bemoeizucht moeten we ons toch teweerstellen? Zeker als het gaat over de wijze waarop wij ons gezinsleven willen inrichten. Sterker nog, mijn fractie vindt niet alleen dat de EU daar niets mee te maken heeft, maar ook dat de bedilzucht van de overheid moet worden ingetoomd. Er zijn al heel veel prikkels die druk zetten op mensen om de arbeidsmarkt op te gaan, waardoor geen recht wordt gedaan aan de waarde van aspecten als mantelzorg, opvoeding van eigen kinderen, et cetera. De gewone burger heeft er inmiddels geen idee van hoe sterk zijn leven wordt beïnvloed door het streven van de overheid naar een soort fiftyfifty-samenleving.
In de memorie van toelichting staat: "door te kiezen voor volledige doorbetaling van het ouderschapsverlof zou het verlof juist ook voor vaders aantrekkelijker worden en kan het bijdragen aan meer gendergelijkheid". Wat wordt hier eigenlijk mee bedoeld? Een vader is toch gewoon een vader? Wat heeft dat met gendergelijkheid te maken? In reactie op een vraag van mij hierover schrijft de minister dat dit het opnemen van het ouderschapsverlof aantrekkelijker maakt, wat kan bijdragen aan een gelijkere verdeling in zorgtaken tussen mannen en vrouwen. Nogmaals, wat wordt er in dit verband nu eigenlijk bedoeld met gendergelijkheid? Het gaat hier toch gewoon over de positie van mannen en van vrouwen? Bovendien: waarom wordt er niet gewoon ruimte geboden aan ouders om zelf te regelen hoe zij willen omgaan met de verdeling van ouderschapsverlof? De regering geeft wel werkgevers en werknemers de credits dat ze goed in staat zijn om in onderling overleg tot een voor beiden werkbare oplossing te komen; waarom zou dat niet het geval zijn bij de ouders van een kind? Is het niet veel beter om gewoon ouderschapsverlof op gezinsniveau te geven, waarbij ouders zelf de vrijheid houden om tot een goede verdeling te komen?
Zoals bekend maakt de SGP zich al vele jaren ernstig zorgen over de positie van eenverdieners die tot zeven keer meer belasting betalen dan tweeverdieners. Als de regering nu eens zou kiezen voor een of andere doorbetalingsregeling op gezinsniveau, dan kunnen ook eenverdieners daarvan profiteren, want op 50% zullen heel veel gezinnen afknappen, zoals velen al hebben gezegd. Ook de regering is zich bewust van het risico dat met het gekozen percentage het ouderschapsverlof voor lagere inkomensgroepen en eenverdieners, voor zover ze een lager inkomen hebben, minder gemakkelijk toegankelijk is. Het valt mij op dat de maatregel wordt gebruikt om druk uit te oefenen op de verdeling van arbeid en zorg binnen het gezin. Er wordt namelijk ingespeeld op de vraag of de hier genoemde effecten voor de opname van ouderschapsverlof en de taakverdeling tussen mannen en vrouwen zich daadwerkelijk zal voordoen. Mijn fractie vindt het jammer dat er opnieuw een prikkel wordt ingezet waarbij de overheid ingrijpt in het huishouden en het gezin.
Voorzitter. Nog een heel ander punt. Er wordt ten aanzien van de gehele groep rechthebbenden het volgende gesteld: "Bij ongehuwd samenwonenden is niet uit te sluiten dat door meerdere personen die met de moeder van het kind op hetzelfde adres samenwonen via hun afzonderlijke werkgevers een uitkering voor betaald ouderschapsverlof wordt aangevraagd. Bij aanvragen van meerdere partners zal UWV aanvullend onderzoek naar fraude uitvoeren." In antwoorden op vragen van de SGP hierover stelt de regering: "Als uit de gegevens van UWV blijkt dat naast de moeder meerdere personen een beroep hebben gedaan op betaald ouderschapsverlof voor hetzelfde kind, dan is dit duidelijk een signaal van mogelijk misbruik." Hoe is het in de wereld mogelijk, vraagt mijn fractie, dat meerdere personen een beroep doen op ouderschapsverlof? Dat is toch voorbehouden aan vader en moeder? Waar komen die meerdere personen dan vandaan? Hoe gaat dat werken in geval van meeroudergezinnen, waarin het gaat om een juridische vader of moeder, een biologische vader of moeder, et cetera. Oftewel, kan de regering aangeven hoe het in de toekomst gaat uitwerken als onverhoopt meerdere personen het recht op ouderschap zullen claimen?
Voorzitter, ik zie uit naar de reactie van de minister. Dank u wel.
De voorzitter:
Dank u wel, meneer Schalk. Dan geef ik nu het woord aan mevrouw Oomen-Ruijten, namens de fractie van het CDA.