Verslag van de vergadering van 23 november 2021 (2021/2022 nr. 7)
Status: gecorrigeerd
Aanvang: 23.14 uur
De heer Backer i (D66):
Inderdaad, weer terug naar de inhoud. Ik had genoteerd dat bij het wegzakken van de energie in het debat de heer Van Hattem er altijd voor zal zorgen dat ik er weer bij zal komen, maar dat is na deze wisseling een beetje mosterd na de maaltijd.
Voorzitter. Dank aan de bewindslieden voor de beantwoording en de bespiegelingen. De fractie van D66 wil de heer Grapperhaus ook steunen in zijn aanpak van geweld. Hij gebruikt terecht het woord "explosieven" in plaats van "vuurwerk", wat heel vriendelijk klinkt. Wat daar is gebeurd, is gevaarlijk. Herstel van gezag is belangrijk.
Mevrouw Prins, mevrouw De Boer en de heer Nicolaï spraken ook over de zachte kant, maar ik zou eigenlijk willen zeggen: de gedragskant is wel relevant. De gedragskant heeft niet alleen een repressieve oplossing. Ik heb zorgen over heel veel jongeren die uiteindelijk met een afwijking in hun jeugd een zijpad nemen waar ze misschien zelfs door toeval op terecht zijn gekomen.
Op alle niveaus hebben collega's in de samenleving — wij, ministers en wethouders — een verantwoordelijkheid te dragen. Daar ging het debatje net eigenlijk ook een beetje over: hoe vul je die verantwoordelijkheid in, hoe spreek je erover? Dat was ook de reden waarom ik de collega van Forum die er nu niet meer is, heb aangesproken. Hou op met het wij versus zij. Dat jaagt in elke tijd, in elke samenleving en in elke eeuw instincten aan om te denken in wij versus zij en om anderen ergens de schuld van te geven. Dat is een politiek verdienmodel en dat heeft zich in de eeuwen bewezen.
Ik heb het gehad over lotsverbondenheid. Ik zou de minister van Volksgezondheid willen aanraden dat woord misschien eens te gebruiken in plaats van "solidariteit", want het gaat in dit geval over een lot. Ik denk dat we de ernst van het debat daarmee recht doen. Collega Verkerk sprak over Dooyeweerd. Ik zou eigenlijk willen verwijzen naar Elias Canetti's Masse und Macht: een beweging eenmaal op gang gebracht, krijgt een eigen dynamiek, krijgt een massale dynamiek waarin mensen worden meegesleurd. Dat klinkt misschien wat dramatisch, maar dat zijn toch de dingen die nu opeens gebeuren. Dan vragen we ons af: hoe kan het nou ineens dat in heel Nederland deze dingen gebeuren? Die dynamiek wordt op gang gebracht. Daarom maakte ik dat punt. Daarom ging ik net ook even met collega Van Hattem in debat.
We hebben het gehad over metaalmoeheid, onoverzichtelijkheid en vaccinatiedrang. Ik denk dat dat vandaag voldoende aan de orde is geweest.
De minister was erg positief over het extra plan om de wijken in te gaan. Hij werd daar ook nog over aangesproken door collega De Boer. Ik kijk met belangstelling uit naar de brief, maar eigenlijk vooral ook naar de acties.
Voorzitter. Dan nog even over de rechtmatigheids- en proportionaliteitsvraag. We hebben het daar eigenlijk betrekkelijk weinig over gehad, omdat het nu over de verlenging gaat. Maar in de prioriteitsafweging is dat natuurlijk steeds de onderliggende gedachte. Er zijn fracties die daar afwegingen in maken die anders zijn dan die van de fractie van D66. Wij denken dat het verantwoord is — nou, het moet — om iets te doen aan de pandemie.
Dan komen we bij de omgang met deze Kamer en de exegese van het woord "onverwijld". Ik weet nog dat de minister van Justitie een goede boterham heeft verdiend met het begrip "onverwijld", want dat is een kenmerk van het ontslag op staande voet. Dat is niet het ontslag van de minister, dat de heer Otten voorstelt, maar in het arbeidsrecht is dat een bekende figuur. Daar is onderzoek ook mogelijk. Daar is uitstel mogelijk om onderzoek te verrichten. Hoe je "onverwijld" ook uitlegt, het devies is wel: zo snel mogelijk.
De heer Otten i (Fractie-Otten):
Ik heb deze keer niet het ontslag van de minister voorgesteld. Het vorige debat deed ik dat wel. Maar ik heb gezegd: laten we zo snel mogelijk een chief medical officer benoemen, direct rapporterend aan de minister-president, die de communicatie naar de bevolking over kan nemen. Dat is iets ook wat landen als de Verenigde Staten, Canada en Groot-Brittannië doen. Ook vanuit het OMT riep zelfs mevrouw Schreijer op televisie onlangs op om een chief medical officer te benoemen, omdat er onvoldoende medische competentie is.
De voorzitter:
Wat is uw vraag?
De heer Otten (Fractie-Otten):
Ik wil dat wel even rechtgezet hebben.
De heer Backer (D66):
Excuus. Ik had het zo begrepen. Ik meen dat het ontslag aan de orde is geweest, maar gelukkig heeft de heer Otten een chief medical officer voor willen stellen. Dat lijkt mij een positieve aanpak.
Ten slotte, voorzitter. Het vertrouwen in de aanpak van de regering is sterk gedaald sinds de zomer. Ik nodig het kabinet uit, in demissionaire status maar in dit geval missionair, om het niet-medische vaccin dat "vertrouwen" heet zo veel mogelijk toe te dienen, om gezaghebbend vertrouwen uit te stralen en om koersen uit te zetten. De minister citeerde al uit een onderzoek naar de beleving van de persconferentie: het overgrote deel van de Nederlanders wil een aanpak die effectief is. Men verschilt van mening over hoe dat zou moeten. Daarin is het niet-medische vaccin "vertrouwen". Dat klinkt als een tegeltjeswijsheid. Misschien ben ik geïnspireerd door de schoenen van de minister, maar ik zou eigenlijk door zijn beleid geïnspireerd willen worden.
Dank u wel.
De voorzitter:
Dank u wel, meneer Backer. Dan is het woord aan de heer Van der Voort namens de fractie van D66.