Verslag van de vergadering van 18 oktober 2022 (2022/2023 nr. 4)
Status: gecorrigeerd
Aanvang: 14.34 uur
Mevrouw Faber-van de Klashorst i (PVV):
Dank u wel, voorzitter. Nederland was ooit de natie waar burgers op hoogtijdagen de Nederlandse vlag uithingen en deze dikwijls drapeerden met een oranje wimpel. Afgelopen Prinsjesdag uitten boze en vooral bezorgde burgers echter hun wanhoop met omgekeerde vlaggen en boegeroep. Terwijl het blijft bij wat geleuter in het coalitieakkoord over herstel van vertrouwen tussen de burger en het kabinet zet dit kabinet vol de aanval in tegen diezelfde burger. Na twee jaar coronastress brak de zon even door en snakten de burgers naar vrijheid. Maar een vakantie via Schiphol naar de Spaanse costa's werd al snel verpest door ellenlange wachtrijen en gemiste vluchten. Reden: Schiphol betaalt liever vergoedingen aan luchtvaartmaatschappijen voor gebroken beloftes dan dat het de eigen werknemers een fatsoenlijk loon gunt. En uiteraard dient het dividend op peil te blijven.
Het volk wordt ontmoedigd om te vliegen, maar de politieke elite vliegt er lustig op los naar exotische oorden, waar zij vervolgens bekokstoven dat jij niet meer mag autorijden, minder moet douchen, je verwarming laag moet zetten, geen vlees meer mag eten en vooral niet meer moet gaan vliegen. Dat zou allemaal goed zijn voor het klimaat. Terwijl Schiphol moet krimpen, heeft het wel samen met Berlijn en Napels de grootste toename van privévluchten sinds 2019.
En als een tot wanhoop gedreven boer oproept Schiphol plat te leggen, krijgt hij een eis van vijf maanden aan zijn broek. Tegelijker toucheert topman Benschop, die daadwerkelijk Schiphol platlegt, ...
De voorzitter:
Nee, mevrouw Faber …
Mevrouw Faber-van de Klashorst (PVV):
… ruim vijf ton per jaar.
De voorzitter:
Nee, we gaan mensen die hier niet zijn niet op de persoon aanvallen en beledigen. Overigens geldt dit ook voor mensen die hier wel zijn. We zijn hier voor de Algemene Politieke Beschouwingen, dus ik trek hier een streep. Ik verzoek u om door te gaan, maar hiervan af te zien. Gaat uw gang.
Mevrouw Faber-van de Klashorst (PVV):
Wat zij gemeen hebben: beiden moeten het veld ruimen, maar de PvdA'er Benschop stapt vrijwillig op …
De voorzitter:
Nee, nu gaat u toch door.
Mevrouw Faber-van de Klashorst (PVV):
… en krijgt via de baantjescarrousel een nieuw baantje, terwijl de boer wordt onteigend van zijn bedrijf en …
De voorzitter:
Nu ga ik u echt onderbreken.
Mevrouw Faber-van de Klashorst (PVV):
Zet u even de tijd stil dan?
De voorzitter:
Dat wil ik best doen. Ik wens niet dat u op mensen die er niet zijn commentaar levert. Ik vind dat beledigend en conform artikel 94 van het Reglement van Orde ben ik degene die bepaalt of het beledigend is. Ik waarschuw u dus om er niet mee door te gaan. Ik verzoek u ervan af te zien. We zijn bezig met de Algemene Politieke Beschouwingen en we recenseren hier geen individuen. Dat geldt voor individuen in deze zaal en dat geldt voor individuen erbuiten. Ik verzoek u vriendelijk om daarvan af te zien. Ik ken u als een goed debater, die dat ook niet nodig heeft. Individuen die er niet zijn gaan we niet beoordelen op hun leiderschapskwaliteiten.
De heer Otten heeft een interruptie.
De heer Otten i (Fractie-Otten):
Voorzitter, ik heb een punt van orde. Het functioneren van de CEO van Schiphol is wel degelijk een nationale kwestie. De hele zomer heeft werkelijk elke voorpagina ermee vol gestaan. Ik vind het merkwaardig dat dit onder het mom van hoffelijkheid niet mag worden besproken. De toon is punt twee, maar om het pertinent buiten de orde te verklaren, gaat mij echt te ver. Ik vind dat mevrouw Faber er wel iets over moet kunnen zeggen.
De voorzitter:
Dat mag u vinden, maar u bent de voorzitter niet, dat ben ik. Het is buiten de orde verklaard, conform artikel 94 van het Reglement van Orde.
Het woord is nu aan mevrouw Faber.
Mevrouw Faber-van de Klashorst (PVV):
Voorzitter. Niet alleen Schiphol, ooit bekend als een van de beste luchthavens ter wereld, wordt gesloopt. Ook onze boeren moeten aan de klimaatwaanzin geloven. Onze agrarische sector is de meest efficiënte ter wereld. In Nederland vindt meer dan de helft van alle groente wereldwijd zijn oorsprong. Onze export van pootgoed voor aardappels domineert de wereldmarkt. Onze koeien produceren eiwitrijk voedsel, vlees en zuivel, uit het voor ons onverteerbare gras. Daar kan geen insectenburger of wormenbal tegenop. Maar Rutte heeft besloten om de weilanden leeg te trekken, zodat minister Van Gennip de banlieues kan leegtrekken. Ik ben blij dat minister Van Gennip hier zit, want dan kan ik dat tenminste zeggen.
De minister voor Stikstof, Van der Wal, is er niet en zij moet het varkentje gaan wassen. Een minister die het tegelwippen met tuinman Lodewijk het hoogtepunt van de maand vindt. Een minister die na het lezen van voorgekauwde antwoorden, jolig meedeelt aan verbijsterde Kamerleden dat zij ook geen idee heeft wat er staat. Maar aan deze minister wordt wel een zak geld van 25 miljard euro toevertrouwt om de drukjacht op onze boeren te voeren. Zo verdwijnt een deel van de voedselvoorziening naar het buitenland. Dat is slecht voor de boeren, slecht voor de huishoudportemonnee en slecht voor het milieu.
Voorzitter. De ellende van de lange wachtrijen bij Schiphol valt in het niet bij die van de voedselbanken. Nu al gaan er kinderen met een lege maag naar school. Nu al zijn er mensen die het moeten doen met één maaltijd per dag. Nu al durven mensen de verwarming niet meer aan te zetten. En je moet niet denken dat deze ellende alleen de minima treft. Burgers met een modaal inkomen geven aan zich te voelen als minima. En het blijft niet bij een gevoel: ze zijn minima. Rekeningen rijzen de pan uit: de boodschappen, de huur, de zorg, de energie en die talloze heffingen. Het is niet meer op te brengen. Het kan toch niet zo zijn dat, terwijl Nederland op de grootste gasbel van de Europese Unie zit en de een na grootste voedselexporteur ter wereld is, de burgers een winter tegemoetgaan van kou en honger? Dit kabinet moet zijn werk eens gaan doen. De lasten moeten naar beneden.
Waarom moeten er, volgens minister Hoekstra, offers gebracht worden? Waarom moeten wij, volgens minister Kaag, accepteren dat wij collectief armer zullen worden, als ondertussen het Rijk slapende binnenloopt met die alsmaar stijgende prijzen? Wat is dat voor een onzin? Minister Jetten oppert energiebesparing leuk te maken, alsof het een potje mens-erger-je-nieten is. Hij heeft er geen flauw idee van hoeveel stress dit geeft achter de voordeur. En Rutte heeft van de energierekening een soort Russisch roulette gemaakt: iedere maand is het weer een verrassing hoe hoog de rekening zal zijn en of je die wel of niet kan betalen.
Voor de elite maakt het allemaal niet zo veel uit. Die nemen gewoon een extra commissariaatje of zo. Zij zien wél om naar elkaar. Nu zijn we in de totale afbraakfase beland. We zitten in de grootste crisis sinds de Tweede Wereldoorlog. De huishoudportemonnee wordt leeggeroofd, het mkb wordt afgebroken, de hele industrie kan zomaar worden weggevaagd. Terwijl andere landen hun industrie te hulp schieten, worden hier, al voor de winter in ingetreden, werknemers naar huis gestuurd omdat fabrieken afschalen of sluiten. Als het zo doorgaat, dreigen hele bedrijfstakken in te storten of verplaatst te worden naar het buitenland. Dit heeft grote gevolgen voor alle regio's: gebrek aan goederen én banen. Deze financiële misère gaat iedereen raken.
Voorzitter. Topambtenaren van het ministerie van Financiën adviseren de minister dat energie-intensieve mkb-bedrijven gewoon failliet kunnen gaan. Faillissementen van dit type bedrijven zouden geen maatschappelijke ontwrichtende werking hebben. Zo wordt er dus op hoog niveau gesproken over de glastuinbouw, bakkers, slagers, snackbarhouders, retailers, levensmiddelenfabrikanten en het transport. Zij knokken niet alleen voor hun bestaan, maar ook voor ons bestaan. Maar voor Rutte & co. is het mkb, de banenmotor van Nederland …
De voorzitter:
Nu doet u het voor de tweede keer. Wij adresseren de minister-president hier niet bij zijn achternaam. Hij is de minister-president of meneer Rutte of minister-president Rutte, maar we gebruiken niet alleen zijn achternaam. U weet dat: we doen dat bij mensen hier in de zaal en buiten de zaal. U heeft het nu voor de tweede keer gedaan. De eerste keer liet ik het lopen, maar liever niet. Gaat uw gang.
Mevrouw Faber-van de Klashorst (PVV):
Volgens mij kan de minister-president zich prima zelf verdedigen en heeft hij daar geen voorzitter voor nodig. Maar goed, mkb-bedrijven zijn de nieuwe deplorables voor meneer Rutte. Wegwerpartikelen. Nog amper bekomen van de coronacrisis worden ze gevloerd door torenhoge energieprijzen, veroorzaakt door politiek elitair wanbeleid. De VVD, ooit de beschermheer van het mkb, is nu de ceremoniemeester van dit elitaire D66-feestje geworden. De vraag is: gaat dit kabinet het ambtelijk advies overnemen?
O ja, voor verduurzaming stond de schatkist wel een beetje open. Je kunt dan uitstel van executie aanvragen. Dat gebeurde ook met de boeren en de vissers. Zij hebben jarenlang geïnvesteerd en geïnnoveerd. Bedrijven staan echt wel open voor investeren en innoveren, maar zonder fundamentele eigendomsrechten en zonder een betrouwbare overheid gaat dat niet lukken. Hoe gaan we straks ons geld verdienen? Wie gaat ons voedsel produceren? Je gaat het niet redden door alleen maar geld bij te drukken en de burgers steeds zwaarder te belasten. Daar is nog nooit een land welvarender van geworden.
Voorzitter. Als er getekend moet worden voor het overdragen van soevereiniteit aan de EU of het weggeven van een smak geld aan Verweggistan, is dit kabinet er als de kippen bij. Maar als er iets geregeld moet worden om de energieprijzen voor de eigen burgers betaalbaar te houden, dan geeft dit kabinet niet thuis. Een prijsplafond scheen volgens het kabinet niet te kunnen. Wat een afgang toen bleek dat het wél kon. Minister Kaag brabbelde wat D66-vakjargon. Dat was iets over een samenspel tussen overheid ...
De voorzitter:
Ik ga u toch weer onderbreken. U heeft het nu over een minister op een toon die hier niet passend is.
Mevrouw Faber-van de Klashorst (PVV):
Wilt u de tijd stilzetten?
De voorzitter:
Ik verzoek u dus om dat niet te doen, mevrouw Faber. Het is vervelend dat ik u iedere keer moet onderbreken omdat u elke keer over de grens gaat die ik trek. Maar ik blijf die grens echt trekken. Ik verzoek u, en ik waarschuw u, om dat niet te doen. Op deze manier gaan we hier niet met elkaar om. Dat is de bijl aan de wortel van de democratie. Wij kunnen alleen hard op de inhoud zijn als wij ons beleefd en respectvol uitspreken naar elkaar, naar onze gasten en naar mensen in het land. Ik verzoek u dus om dat toch echt te doen.
Mevrouw Faber-van de Klashorst (PVV):
Als ik het heb over "brabbelen", dan is dat gewoon heel normaal Nederlands taalgebruik. Dat is geen rare schuttingtaal of wat dan ook. Die zult u mij hier nooit horen uitspreken. Maar "brabbelen" is een gewoon, normaal Nederlands woord. Ik begrijp dus dat hier onder de noemer van hoffelijkheid de mond wordt gesnoerd en de vrijheid van meningsuiting op de helling wordt gezet.
Daarom zeg ik nogmaals: deze minister brabbelt iets in D66-vakjargon ...
De voorzitter:
Dan ga ik nu schorsen.