Plenair Prins bij debat over algoritmische besluitvorming bij de overheid



Verslag van de vergadering van 21 maart 2023 (2022/2023 nr. 23)

Status: gecorrigeerd

Aanvang: 19.57 uur


Bekijk de video van deze spreekbeurt

Mevrouw Prins i (CDA):

Meneer de voorzitter. Allereerst wil ik de staatssecretaris hartelijk danken voor de uitvoerige en toegespitste beantwoording, door die per partij te doen. Op die manier hoef je niet te gokken of het een antwoord was op jouw vraag. Dus dat is alleen maar hartstikke goed.

We zijn blij met de toezegging die de staatssecretaris heeft gedaan dat het implementatiekader straks uitdrukkelijk voor de hele overheid en de uitvoeringsinstanties gebruikt moet worden. Ook zijn wij blij met de toezegging dat er regelmatig zal worden geëvalueerd om te kijken of er geen ongewenste effecten kunnen optreden.

Ik zou nog graag wat nadere toelichting van de staatssecretaris wensen als het gaat om het vaststellen van definities. Ik snap dat een planning misschien wat te enthousiast is, maar tegelijkertijd is voor mij wel de vraag: wie zorgt ervoor en wie is de eigenaar? Wie neemt de verantwoordelijkheid op zich om te zorgen dat er integrale en uniforme gegevens worden ontwikkeld? Ik heb er alle begrip voor dat dat een bepaalde tijd kost, maar wie pakt het op en wie kunnen wij erop aanspreken?

Een ander punt waar ik nog geen antwoord op heb gekregen, gaat over de bestaande wet- en regelgeving. Onder die bestaande wet- en regelgeving wordt nu soms door uitvoeringsinstanties, politie of anderen besloten om te gaan werken met AI en algoritmes. Dat kun je niet afdoen met het implementatiekader, want dat noemt alleen de criteria. Het implementatiekader gaat niet van tevoren kijken of het democratisch gelegitimeerd is en of het wel proportioneel is om AI in te zetten. Je kunt het ook niet afdoen door te zeggen: het staat in het Algoritmeregister. Heel ouderwets gezegd is dat het paard achter de wagen spannen. Het gaat mij erom om aan de voorkant, voordat je überhaupt het besluit neemt, te bekijken of dat besluit proportioneel gerechtvaardigd is. Daarover zou ik graag een motie willen indienen.

De voorzitter:

Door de leden Prins, De Blécourt-Wouterse, Dittrich, Gerkens, Recourt, Otten en Veldhoen wordt de volgende motie voorgesteld:

De Kamer,

gehoord de beraadslaging,

overwegende dat voor geautomatiseerde besluitvorming met een hoge impact op mensenrechten democratische legitimatie en afwegingen inzake proportionaliteit gewenst zijn door het parlement;

constaterende dat tot nu toe geautomatiseerde besluitvorming onder bestaande wetgeving zonder betrokkenheid van het parlement kan worden ingezet;

verzoekt de regering om ervoor te zorgen dat ook de inzet van geautomatiseerde besluitvorming met een hoge impact op de mensenrechten voortaan wordt voorgelegd aan de Tweede en Eerste Kamer,

en gaat over tot de orde van de dag.

Zij krijgt letter G (CXLVII).

Dank u wel, mevrouw Prins. Dan geef ik het woord aan mevrouw De Blécourt-Wouterse namens de VVD.