Verslag van de vergadering van 19 november 2024 (2024/2025 nr. 08)
Status: ongecorrigeerd
Aanvang: 20.28 uur
Een verslag met de status "ongecorrigeerd" is niet voor citaten en er kan geen recht aan ontleend worden.
De heer Martens i (GroenLinks-PvdA):
Dank u, voorzitter. Ik zie dat ik ruim in de tijd zit.
De voorzitter:
U hoeft deze niet te gebruiken natuurlijk.
De heer Martens (GroenLinks-PvdA):
Ik ga het nu helemaal volpraten — nee hoor.
De voorzitter:
Dit was het?
De heer Martens (GroenLinks-PvdA):
Nee. Ik weet eigenlijk niet of het zo gebruikelijk is, maar ik feliciteer de staatssecretaris met zijn maidenspeech in de Eerste Kamer. Het klonk reeds heel geroutineerd. Volgens mij hebben we een mooi debat gehad, een mooi ideologisch debat ook, met een minister die ook de VVD-ideologie duidelijk laat klinken. Op een gegeven moment ben ik begonnen met turven. Ik heb het woord "liberaal" — het zal u aanstaan, meneer de voorzitter — geloof ik wel zeven of acht keer voorbij horen komen. Het deed me een beetje denken aan toen ik een keer op een debatavond van de JOVD was, zeg ik plagerig. Daar bent u ongetwijfeld lid van geweest; dat is een bron van talent. Ik pik er nog even een paar punten uit die voor mijn fractie belangrijk waren.
De btw. Ik hoorde beide bewindspersonen zeggen dat de dekking toch primair ook elders in de btw gezocht zal gaan worden. Ik zie nu iemand van nee schudden, maar dat heb ik toch een paar keer gehoord. Voor mij was dat nieuw. Ik wil het kabinet in ieder geval nog meegeven dat wij van mening zijn dat dit niet bij huishoudens gezocht zou moeten worden, en dat dit ook aangegrepen zou moeten worden om de relatieve lastendruk tussen huishoudens en winst en vermogen te repareren.
Dat raakt ook aan box 3. Wij vinden het principieel onjuist dat de dekking van box 3 gezocht wordt bij werkende mensen, gezien de verwachtingen die gewekt zijn over bestaanszekerheid en ook de noodzaak die in de samenleving bestaat om daar wat aan te doen. De staatssecretaris geeft aan dat hij geen plan B heeft als de ideale maar complexe nieuwe vermogensbelasting niet lukt. Dan is de inschatting of het gaat lukken om dat in 2027 in te voeren aan hem. Als hij denkt dat dat niet lukt, dan wil ik hem meegeven om niet als plan B maar als plan A toe te bewegen naar een simpele, haalbare heffing, want ik denk dat we dat echt niet langer kunnen uitstellen.
Het kabinet streeft naar lastenverlichting, zei de minister. Dat vond ik een mooie zin: het kabinet streeft naar lastenverlichting. Hij wijst erop dat hij lastenverlichtende maatregelen neemt en dat hij te maken heeft met een basispad waar al bepaalde lastenverzwaringen in zaten. Maar mijn conclusie blijft dan helaas staan dat in ieder jaar van de kabinetsperiode, zoals het er nu uitziet, sprake zou zijn van lastenverzwaringen. En als de minister daar in de toekomst nog acties op wil nemen, dan vindt hij in ons een bondgenoot, mits dit de verhouding van de lastendruk tussen arbeid en inkomen aan de ene kant, en winst en vermogen aan de andere kant, die scheef is, repareert.
Dan heb ik nog wat laatste opmerkingen over de begroting. Ik heb de inzet van de kaasschaaf op subsidies en de SPUK's, de specifieke uitkeringen aan gemeenten, bekritiseerd. Ze missen een inhoudelijke onderbouwing en zijn ook beide in omvang problematisch. Gemeenten zitten zeer strak in hun geld. Het wordt nu alleen maar erger met die 10% van de specifieke subsidies die eraf gaan. Met name de vermindering van de rijkssubsidies met 26% is in omvang gigantisch. Dat kunnen we niet onderschatten. De gevolgen daarvan zijn nog deels onbekend. Er zal nog wat achter weg komen.
Dan concludeer ik. Mijn conclusie ziet op het thema van onze inbreng. We hebben de toekomst centraal gesteld. Ik concludeer over de begroting dat wij daar een aantal problematische bezuinigingen in zien, verborgen gebreken en tekorten. Opnieuw plagend zou ik dat "liberaal begroten" kunnen noemen. Het is iets te liberaal. Wij zien dat daarmee een hypotheek op de toekomst wordt gelegd en ook dat deze begroting nog onvoldoende investeert in de toekomst van de Nederlandse economie.
Daar wou ik het bij laten.
De voorzitter:
Dank u wel, meneer Martens. Dan is het woord aan de heer Griffioen namens de BBB-fractie.