De Minister van Financiën zegt de Kamer, naar aanleiding van een vraag van het lid Vendrik (GroenLinks), toe om de conceptnota Staatsdeelnemingen met beide Kamers te delen en dan met de Kamers in gesprek te gaan over de inhoud. Ook zal de minister de vraag van de heer Vendrik meenemen betreffende het fossielvrij maken van het buitenlandinstrumentarium. Voorts zegt de minister, naar aanleiding van een vraag van het lid Van Apeldoorn (SP), toe om de motie-Alkaya in de conceptnota uitvoering geven.
| Nummer | T03444 |
|---|---|
| Status | voldaan |
| Datum toezegging | 31 mei 2022 |
| Deadline | 1 juli 2022 |
| Verantwoordelijke(n) | Minister van Financiën |
| Kamerleden | prof. dr. E.B. van Apeldoorn (SP) C.C.M. Vendrik (GroenLinks) |
| Commissie | commissie voor Financiën (FIN) |
| Soort activiteit | Plenaire vergadering |
| Categorie | brief/nota |
| Onderwerpen | Fossielvrij staatsdeelnemingen |
| Kamerstukken | Derde incidentele suppletoire begroting Financiën 2022 inzake aandelenemissie Air France-KLM (36.108) |
Handelingen I 2021-2022, nr. 31, item 12 - blz. 4
De heer Vendrik (GroenLinks):
(…)
Voorzitter. Kortweg, voor alle staatsdeelnemingen waar ik het over heb, zou moeten gelden dat zij maximaal bijdragen aan de transitieopgave, dat geen sprake is van nieuwe fossiele financieringen en dat zeggenschap voor de Staat is geregeld, opdat de voorwaarden die hieraan verbonden zijn, ook kunnen worden gerealiseerd. Dat is voor mijn fractie het leidende, overheersende principe van het publieke belang. Dat zou per staatsdeelneming dan nader moeten worden ingevuld c.q. moeten worden geactualiseerd. Ik hoor graag de opvatting van de minister van Financiën. Ik zou een toezegging op dit punt op prijs stellen. Anders gaan we de minister helpen met een motie; dat zou ook kunnen.
(…)
Handelingen I 2021-2022, nr. 31, item 12 – blz. 8
De heer Van Apeldoorn (SP)
Voorzitter. Ik zeg nogmaals: mijn fractie ziet wel het potentiële publiek belang, dat wil zeggen: het publieke belang van een duurzame nationale luchtvaart. Maar hoe gaan we dat publieke belang nu precies borgen? Hoe gaat de minister dat doen? Als wij hier vannacht, of misschien nog wel voor middernacht, in meerderheid voor deelname aan deze aandelenemissie stemmen, hoe gaat de Nederlandse Staat dan, hoe gaan wij dan het bezit van die 9,3% van de aandelen inzetten om dat publieke belang echt beter te bevorderen? Hoe gaan we dat beter dan voorheen doen, middels een actiever aandeelhouderschap? Naar het oordeel van mijn fractie heeft de regering hier tot nog toe te weinig laten zien en te veel laten liggen.
Handelingen I 2021-2022, nr. 31, item 12 – blz. 31-32
De heer Vendrik (GroenLinks):
Zou ik op dit moment dan één vraag mogen stellen over de nota Staatsdeelnemingen? Want ik vermoed dat die niet meer terugkomt. Of is dat wel het geval?
Minister Kaag:
De nota zelf niet, want die is nog niet af. Ik heb gezegd dat ik 'm wilde delen. Hij is pseudo-af, zal ik maar zeggen. Maar ik wil eigenlijk een proces opstarten met de Tweede en Eerste Kamer. Ik deel die dan in een conceptversie nadat die naar het kabinet is gegaan voor een echte inhoudelijke discussie. Voor we de nota volledig afronden, kunnen we de input, ideeën en suggesties van de Kamers dan meenemen.
De heer Vendrik (GroenLinks):
Dat verwelkom ik zeer. Dank daarvoor. Mijn vraag ging specifiek over de koers die het kabinet stapje voor stapje in wil zetten met de invulling van de nieuwe nota Staatsdeelnemingen en het bijbehorende beleid. Dat ging over het centraal stellen van het transitieperspectief. Als ik het nog één stap concreter maak: in Glasgow is het initiatief gelanceerd om het buitenlandinstrumentarium fossielvrij te maken. Het kostte het Nederlandse demissionaire kabinet destijds vijf dagen om erachter te komen dat dat ook voor Nederland relevant zou kunnen zijn. De minister-president had geroepen "actie, actie, actie!", en verder kennen we het verhaal. Dat zijn de interessante initiatieven. Dat zou echt leidend moeten zijn — dat was mijn betoog — in het nieuwe staatsdeelnemingenbeleid. Is dat ook zo? Gaat dat ook zo gebeuren?
Minister Kaag:
Het is best wel een lijvig document. Het imvo, duurzaamheid, het Klimaatakkoord en de SDG's staan centraal. Het gaat om SDG's en klimaat. Dan heb je imvo. De energietransitie staat daar natuurlijk ook bij. Tegelijkertijd gaan we niet van een bedrijf vragen dat het aan alles moet voldoen. Het zijn keuzes en leidraden. Maar ik neem uw vraag nog eens mee, want we hebben hem nog niet af. Hij is ook nog niet door het kabinet gegaan. Ik zal dus kijken of het ambitieniveau hoog genoeg is.
Het tweede zeg ik ook richting de heer Van Apeldoorn. Ik zoek nog naar tot hoever we kunnen gaan, wat gepast is en wat niet meer gepast is wat betreft de definitie en het vertalen van activistisch aandeelhouderschap van een overheid die keuzes maakt in bepaalde bedrijven omwille van publiek belang. Als we bijvoorbeeld kijken naar Schiphol: we zijn aandeelhouder, maar de heer Harbers en ik willen ook niet op de stoel van de raad van bestuur gaan zitten. Tegelijkertijd moeten we zorgen dat er kaders zijn waardoor men zich meer gehouden voelt om het beleid uit te voeren en dat meetbaar en aantoonbaar te maken. Dat is nog een beetje een zoektocht.
De voorzitter:
Tot slot, meneer Vendrik.
De heer Vendrik (GroenLinks):
Ik heb de neiging om te denken: ik doe het ermee als de minister zegt: ik neem dit mee. Het is altijd gevaarlijk als een minister zegt: ik neem het mee. Vooruit dan maar. Misschien toch even ter aanmoediging: ik noemde dat voorbeeld uit Glasgow niet voor niks, over dat buitenlandse instrumentarium. Net kwam al even de Europese Investeringsbank voorbij, ook een publieke bank, van Europese huize. Die heeft in 2020 besloten geen nieuwe fossiele investeringen meer te doen. Dat was nog vóór het IEA-rapport. Heel goed. Dat zijn de stappen die gezet moeten worden, concrete stappen. Dan maak je het transitieperspectief tastbaar, doordat je bepaalde activiteiten niet meer gefinancierd of aangemoedigd wil zien via de staatsdeelnemingen waarvoor je dat beleid maakt.
Minister Kaag:
Ik weet niet of dit de categorie "persoonlijk feit" is, maar in mijn voormalige rol als minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking heb ik — ik geloof al in 2019, of in 2020 — een stop gezet op Nederlandse financiering aan Wereldbank en IMF voor fossiele energie. Dus het kan ook voor Glasgow. Maar ik ben het met u eens. Ik neem het dus echt mee, want het is een overtuiging die wij hebben en het hoort ook bij het kabinet. Maar ik wil uw ideeën ook ophalen; vandaar de keuze om met de Tweede Kamer en de Eerste Kamer met een final concept in debat te gaan, en niet eens te wachten op moties, maar gewoon te kijken wat er nog meer is aan inhoudelijke ideeën en koers en ambitie dat we nodig hebben om daadwerkelijk de nieuwe nota staatsdeelnemingen effectief te maken en passend bij dit tijdperk en bij de ambities die we nastreven. Zo bedoel ik mijn "Ik neem het mee", letterlijk.
(…)
Handelingen I 2021-2022, nr. 31, item 12 – blz. 45-46
De heer Van Apeldoorn (SP):
Ik had de minister expliciet gevraagd hoe zij uitvoering denkt te geven aan de motie van mijn collega Alkaya die vandaag is aangenomen.
De voorzitter:
Pardon.
De heer Van Apeldoorn (SP):
Daarin wordt de minister gevraagd haar invloed als aandeelhouder aan te wenden om ervoor te zorgen dat de arbeidsvoorwaarden verbeteren en de werkdruk omlaaggaat bij KLM.
De voorzitter:
Ik hoorde een geluidje, maar het kwam niet van mij.
Minister Kaag:
Ik was het, meneer de voorzitter. Guilty as charged.
De heer Van Apeldoorn (SP):
Ik vroeg mij af of de minister daarop kan ingaan. Een ander deel van het dictum had betrekking op de nieuwe nota staatsdeelnemingen. Daarin wordt geformuleerd dat de Staat meer zal doen om zijn invloed aan te wenden. Het punt van de arbeidsvoorwaarden en de werkdruk wordt misschien door minister Harbers beantwoord. Ik heb er nog geen reactie op gehoord.
Minister Kaag:
Nee, dat klopt. De motie is vandaag aangenomen. Op dat moment zat ik al in de Eerste Kamer. Met permissie, ik heb nog niet direct kunnen handelen. We zijn snel, maar niet zó snel. Ik heb de motie eerder oordeel Kamer gegeven vanuit de gedachte dat wij als Staat onze invloed actiever moeten aanwenden als aandeelhouder. Maar wij moeten daar nog uitvoering aan geven. We moeten er gesprekken over voeren. We moeten dat kaders gaan geven. Ik wil het actief meenemen in de conceptnota staatsdeelnemingen. Ik hoop daarover ook met u in debat te gaan om het nog veelvuldig te verbeteren.
Brondocumenten
-
behandeling Verslag EK 2021/2022, nr. 31, item 12
-
-
22 november 2022
nieuwe status: voldaan
Voortgang: -
17 november 2022
nieuwe status: openstaand
Voortgang:documenten:-
-
verslag van een schriftelijk overleg met de minister van Financiën over de Nota Deelnemingenbeleid Rijksoverheid 2022
Op 22 november 2022 voor kennisgeving aangenomen door de Commissie Financiën.
EK 28.165 / 36.108, Y
-
-
31 mei 2022
toezegging gedaan