Behandelfase Eerste Kamer: implementatietraject gestart.

nationaal

De commissie besloot op 13 november 2012 de brief van de minister van Financiën d.d. 8 november 2012 voor kennisgeving aan te nemen en de antwoorden te betrekken bij het mondeling overleg met de minister van Financiën op 27 november 2012. 

Europees

Tijdens de Raad Economische en Financiële Zaken (ECOFIN) van 14-15 oktober 2013 is het onderhavige voorstel aangenomen. 

document Europese Commissie

COM(2012)511, d.d. 12 september 2012

rechtsgrondslag

artikel 127, lid 6, van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie

commissie Eerste Kamer

beleidsterrein

verwante dossiers

Verordening (EU) nr. 1024/2013 werd gepubliceerd in Pb EU L287 van 29 oktober 2013.

Op 6 oktober 2014 werd de Uitvoeringswet verordening bankentoezicht ingediend bij de Tweede Kamer (zie kamerstukken in de serie 34.049). Dit voorstel wijzigt de Wet op het financieel toezicht (Wft) en enkele andere wetten ter uitvoering van deze verordening.  

De commissie besloot op 13 november 2012 de brief van de minister van Financiën d.d. 8 november 2012 voor kennisgeving aan te nemen en de antwoorden te betrekken bij het geplande mondeling overleg met de minister van Financiën op 27 november 2012. 

De minister van Financiën heeft op 8 november 2012 gereageerd op de vragen van de commissie Financiën van 12 oktober 2012. In reactie op vragen over de betrokkenheid van het Europees Parlement en de nationale parlementen laat de minister weten dat gezien de rol van het Europees Parlement als medewetgever ten aanzien van de wijziging van de Europese Bankenautoriteitverordening (ECB) en het feit dat deze in samenhang met de Europese Centrale Bankverordening wordt bekeken, het in de rede ligt dat de Raad zoveel mogelijk rekening zal houden met de opvattingen van het Europees Parlement, ook ten aanzien van de ECB verordening. Ook in Nederland overlegt de regering regelmatig al dan niet schriftelijk met de Kamers over de Nederlandse inzet op dit dossier. Deze brief zal worden besproken tijdens de commissievergadering op 13 november 2012.  

De commissie voor Financiën heeft op 12 oktober 2012 een brief gestuurd aan de minister van Financiën. De leden van de commissie verzoeken hierin de regering de in de brief gestelde vragen en gemaakte opmerkingen te betrekken bij de bespreking van de voorgestelde bankenunie tijdens de Europese Raad van 18 en 19 oktober 2012.  

Tijdens de commissievergadering op 9 oktober 2012 werd vastgesteld dat inbreng wordt geleverd door de fracties van PvdA, CDA, PVV, SP, D66 en CU. 

De commissie voor Financiën heeft op 25 september 2012 de Commissiemededeling besproken en besloten dat er op 9 oktober 2012  inbreng geleverd kan worden voor schriftelijk overleg met de Europese instellingen en/of regering. 

Tijdens een algemeen overleg met de minister van Financiën op 24 januari 2013 is gesproken over de Bankenunie en de Europese Raad van december 2012. 

Het verslag van de Raad ECOFIN in december 2012 werd besproken met de minister van Financiën tijdens een algemeen overleg op 17 januari 2013. 

De minister van Financiën stuurde op 1 november 2012 een brief aan de Tweede Kamer waarin het verloop van de Europese besluitvorming over het Europees toezichtmechanisme voor banken en de wijze waarop de Tweede Kamer hierbij wordt betrokken wordt toegelicht. Deze werd besproken tijdens een algemeen overleg op 7 november 2012.

De commissie voor Financiën heeft tijdens de procedurevergadering op 26 september 2012 besloten dat zij dit voorstel wil agenderen voor een gepland algeen overleg met de minister van Financiën op 4 oktober 2012 . Daarnaast wordt de minister verzocht om voor de Algemene Financiële Beschouwingen (uiterlijk 1 oktober 2012) een kabinetsreactie te geven op het voorstel voor een toezichtsmechanisme voor banken.

Op 1 oktober 2012 heeft de minister van Financiën een appreciatie van de op door de Europese Commissie gepresenteerde voorstellen voor een Verordening voor het Single Supervisory Mechanism ter oprichting van de Europese bankentoe-zichthouder bij de ECB en een voorstel voor aanpassing van de bestaande Verordening voor European Banking Authority (EBA) aan de nieuwe toezichtsituatie aan de Kamers aangeboden. 

Het onderhavige voorstel strekt tot instelling van een gemeenschappelijk toezichtsmechanisme door het verlenen van specifieke taken aan de Europese Centrale Bank (ECB) met betrekking tot beleid in verband met het prudentiële toezicht op kredietinstellingen. De ECB wordt onder meer verantwoordelijk voor het autoriseren van kredietinstellingen, toezicht op naleving van kapitaal en liquiditeitsvereisten. Ook zal zij toezicht gaan houden op financiële conglomeraten. De ECB zal vroegtijdig in kunnen grijpen wanneer een bank in strijd met richtlijnen voor kapitaalvereisten handelt of dreigt te handelen. De ECB kan banken in dat geval dwingen tot het nemen van passende maatregelen. Nationale toezichthouders zullen volgens de Commissie een belangrijke rol blijven spelen in het dagelijks bankentoezicht. Zij zullen de ECB ondersteunen bij het voorbereiden en implementeren van besluiten.

De Europese Commissie stelt voor niet alleen systeembanken, maar alle banken in de eurozone (ongeveer 6.000) onder het toezichtsmechanisme te laten vallen. De Europese Centrale Bank wordt verantwoordelijk voor het dagelijks toezicht.  De commissie zet in op inwerkingtreding van het Single Supervisory Mechanism (SSM) per 1 januari 2013. Per die datum zou de ECB de mogelijkheid krijgen het toezicht over te nemen over banken die naar haar mening in moeilijkheden verkeren. Per 1 juli 2013 zouden alle systeembanken in de eurozone standaard onder het toezicht van de ECB moeten vallen. Vanaf 1 januari 2014 zou het ECB-toezicht zich moeten uitstrekken tot alle banken in de eurozone. 

Tijdens de Raad Economische en Financiële Zaken (ECOFIN) van 14-15 oktober 2013 is het onderhavige voorstel aangenomen. 

Zowel de Eurogroep als de Ecofin Raad spraken op 13 en 14 september 2013 over de Bankenunie. Bij de behandeling van de Bankenunie in de Eurogroep was het EU-voorzitterschap aanwezig, mede om de bespreking in de Ecofin Raad goed aan te laten sluiten.

Er werd stil gestaan bij de definitieve aanname van de verordeningen voor het tot stand brengen van het Europees toezichtmechanisme voor banken (het Single Supervisory Mechanism ). De Europese Centrale Bank (ECB) kan nu de voorbereidingen voor de rol van toezichthouder formaliseren, waaronder de grootschalige doorlichting van de activa van de banken die onder direct toezicht van de ECB geplaatst zullen worden. In deze context heeft ook een eerste gedachtewisseling plaatsgevonden aangaande het treffen van de benodigde voorzieningen vóór deze doorlichting afgerond is, zoals afgesproken in de Europese Raad van juni.

Verder heeft een verkennende gedachtewisseling plaatsgevonden op basis van het Commissievoorstel over een Europees resolutiemechanisme. Het streven is om hierover voor het einde van dit jaar een Raadscompromis te sluiten.  

De Raad van de Europese Unie heeft op 18 april 2013 laten weten dat het Comité van Permanente Vertegenwoordigers een compromis bereikt met het Europees Parlement (EP) heeft goedgekeurd over de instelling van een algemeen toezichtmechanisme voor het toezicht op kredietinstellingen. Na een positieve stemming in het EP zal de Raad de teksten zonder verdere discussie goedkeuren. 

De Raad Economische en Financiële Zaken (ECOFIN) van 12 december 2012 heeft een standpunt over het Europees Bankentoezicht vastgesteld. Hierdoor kan het Voorzitterschap gaan onderhandelen met het Europees Parlement om voor de jaarwisseling de wetgeving aan te nemen. 

Zoals nu voorzien zal de Europese Centrale Bank (ECB) in de loop van 2013 het toezicht op Europees gesteunde banken op zich nemen. De andere banken volgen dan volgens het compromisvoorstel van het voorzitterschap op 1 januari 2014. De belangrijkste Nederlandse onderhandelingsinzet is dat de overgang naar het toezicht op alle banken pas kan als het ECB toezicht hier klaar voor is. Andere punten waar nog discussie over is, zijn de drempelwaardes waarboven banken onder direct ECBtoezicht vallen en de stemverhoudingen binnen de supervisory board van de ECB en binnen de European Banking Authority (EBA).

De Raad Economische en Financiële Zaken (ECOFIN) van 3-4 december 2012 heeft een beleidsdebat gehouden over de voorliggende conceptverordeningen voor een Europees toezichtmechanisme voor banken. Er werd afgesproken dat er een extra ECOFIN georganiseerd wort voor de EUropese raad van december 2012 zodat er een akkoord bereikt kan worden dat onderhandelingen met het Europees Parlement mogelijk maakt. Het doel is de teksten voor het einde van het jaar goedgekeurd te krijgen.

De Raad Economische en Financiële Zaken (ECOFIN) van 12-13 november 2012 heeft gesproken over de stand van zaken met betrekking tot de voorstellen waarover momenteel op Europees ambtelijk niveau wordt onderhandeld in een ad hoc werkgroep van de Raad. Men hoopt een akkoord te bereiken tijdens de Raad van 4 december 2012. 

De Europese Raad van 18-19 oktober 2012 heeft de Europese mede-wetgevers (Raad en Europees Parlement) uitgenodigd om de wetsvoorstellen van de Commissie om een Europees toezichtmechanisme voor banken (Single Supervisory Mechanism ) in te richten, met prioriteit te behandelen met als doel per 1 januari 2013 overeenstemming te bereiken over het juridische raamwerk voor dit mechanisme. 

De minister van Financiën laat in de geannoteerde agenda voor de Raad ECOFIN van 9 oktober 2012 weten dat de follow-up van de Informele ECOFIN besproken wordt ten aanzien van dit agendapunt. De komende maanden zal de Raad deze voorstellen met prioriteit behandelen. 

In een verslag schriftelijk overleg dat de Tweede Kamer voerde met de minister en staatssecretaris over de Raad Algemene Zaken op 24 september 2012 valt te lezen dat er tijdens de informele Raad Economische en Financiën (ECOFIN) van 14-15 september 2012 voor het eerst in algemene termen is gesproken over het voorstel van de Europese Commissie om specifieke taken op gebied van bankentoezicht op te dragen aan de Europese Centrale Bank (ECB).

De Nederlandse regering heeft tijdens deze Raad aangegeven dat het Commissievoorstel een goede basis voor verdere discussies vormt, maar dat Nederland wel betwijfelt of het voorgestelde tijdpad realistisch is. Deze twijfels werden door verschillende lidstaten gedeeld. De regering heeft benadrukt dat de focus moet liggen op goede kwaliteit van het toezicht. 

Ook werd duidelijk gemaakt dat een akkoord over het juridische kader van toezicht niet automatisch betekent dat aan alle voorwaarden voor directe bankensteun vanuit het Europees Stabiliteitsmechanisme (ESM) is voldaan aldus het verslag van de Raad. Onder meer moet het toezicht hiertoe ook in de praktijk effectief zijn. Niet-eurolanden benadrukten het belang van evenwichtige verhoudingen tussen nationale toezichthouders uit niet-eurolanden en de ECB als toezichthouder voor de eurolanden wanneer deze zouden samenwerken in een 'home-host' relatie.

In de databank EUR-Lex wordt de laatste stand van zaken in de Europese behandeling van het voorstel weergegeven.

Op 12 september 2013 heeft het Europees Parlement (EP) een wetgevingsresolutie aangenomen over onderhavig voorstel. Het EP heeft met er succes op aangedrongen dat er voldoende verantwoording zal worden afgelegd en dat het systeem transparant is. De Europese Bankenautoriteit is met de taak belast toezichtregels op te stellen die nationale toezichthouders moeten naleven.

Het rapport van de commissie voor Economische en Monetaire Zaken werd op 3 december 2012 vastgesteld.  

De parlementaire commissie voor Economische en Monetaire Zaken heeft zich op 26 september 2012 al gebogen over de plannen van de Europese Commissie voor een gemeenschappelijk bankentoezicht. De plannen konden niet op een warme ontvangst rekenen alhoewel de leden van de commissie erkenden dat er grote behoefte aan is. 

Op 13 september 2012 heeft het Europees Parlement een resolutie aangenomen waar het EP onder andere stelt dat de toekomstige regels van hoge kwaliteit moeten zijn en de democratische verantwoording daarin goeg geregeld moet zijn. Maar de zorg bestaat dat de richting die de lidstaten van de Europese Unie nu opgaan een verkeerd signaal afgeeft en de huidige tekortkomingen ongemoeid laat. 

In de databank OEIL van het Europees Parlement wordt de laatste stand van zaken in de behandeling van het voorstel weergegeven.

Alleen het Zweedse parlementen heeft op 8 november 2012 een subsidiariteitsbezwaar ingediend bij de Europese Commissie.

The European Scrutiny Committee van het Britse House of Commons heeft op 17 oktober 2012 haar bevindingen over de voorstellen voor een Bankenunie en de economische en monetaire unie besproken en gepubliceerd.