Verslag van de vergadering van 31 mei 2016 (2015/2016 nr. 32)
Status: gecorrigeerd
Aanvang: 23.12 uur
De heer Lintmeijer i (GroenLinks):
Voorzitter. Het is een lang debat met heel veel invalshoeken. Ik dank beide ministers voor de uitgebreide wijze waarop zij op de verschillende invalshoeken zijn ingegaan. Voor de fractie van GroenLinks is het van belang dat we redeneren vanuit de 3D-benadering, zoals ik eerder heb gezegd. Dat is ook het ijkpunt om naar de beantwoording te kijken. Ik dank de minister van Buitenlandse Zaken ervoor dat hij herhaalde malen in het debat heeft gezegd dat dit ook voor het kabinet een uitgangspunt van handelen is.
Een ander punt waarop wij zwaar willen inzetten, is het bevorderen van EU-samenwerking als het gaat om internationaal veiligheidsbeleid, vanuit de overweging dat geen enkel land in Europa in zijn eentje kan zorgen voor vrede en stabiliteit in Europa en de regio daaromheen. Ik hoor veel aanknopingspunten daarvan in de beantwoording door beide ministers. Dat is mooi, maar tegelijk blijft bij ons een beetje het gevoel kleven dat daarbij nog veel meer winst te behalen is. Over de extra gelden die voor Defensie nodig zijn, wil ik een toch wat relativerende opmerking maken. De EU als geheel geeft nog altijd drie keer zoveel geld uit aan defensie als Rusland. Dat zegt niet alles, zoals blijkt uit mijn volgende voorbeeld. De Verenigde Staten geven veel meer geld uit; laat daarover geen misverstand bestaan. Tegelijk weten de Verenigde Staten ook drie keer zoveel uit een euro — of zo u wilt uit een dollar — te halen als het gaat om effectiviteit van militaire bestedingen dan de Europese landen afzonderlijk doen. Wat mij betreft is dat een extra aansporing om juist met het oog op de efficiency te bekijken of we de potjes in Europees verband niet veel meer bij elkaar moeten leggen, zodat de effectiviteit van de inspanningen een vele malen grotere sprong kan maken. Een factor 3 ligt daarbij voor de hand.
Ik dank de minister ook voor zijn opmerking over de internationale rechtsorde en het handvat dat die biedt voor het handelen van het kabinet. Dat is een van de zaken waarvan ook wij vinden dat zij zorgvuldig bewaakt moeten worden.
Mijn fractie heeft aandacht gevraagd voor de instabiele staten die nog net niet tot escalatie zijn gekomen. Met mijn collega van het CDA zeg ik dat de beantwoording op dat punt wel wat gefragmenteerd was. Wij kijken eigenlijk uit naar een wat bredere en meer strategische EU-visie op hoe je, ook voor de wat langere termijn, escalatie zou kunnen voorkomen in staten die op het randje staan. Ik noemde daarbij de voorbeelden van Libië en Tunesië en ik denk ook aan Kosovo. Op elk van die onderdelen zijn er initiatieven. Wij kijken erg uit — want dat zal vanavond niet meer lukken — naar de veiligheidsstrategie die de komende tijd zal worden gepresenteerd door mevrouw Mogherini. Wij hopen daar voldoende aanknopingspunten in te vinden om escalaties te voorkomen en ervoor te zorgen dat we niet alleen achter de feiten aanhollen maar kunnen anticiperen op de plekken waar het misgaat. Op dit moment staat de teller op nul en stop ik.