Verslag van de vergadering van 2 december 2019 (2019/2020 nr. 9)
Status: gecorrigeerd
Aanvang: 20.32 uur
De heer Van Dijk i (SGP):
Voorzitter, dank u wel. Voor alles is een eerste keer. Dat is vanavond maar liefst weer vijf keer bewezen door de vijf collega's die een maidenspeech hebben gehouden. Ik feliciteer hen vanaf deze plaats daar nogmaals mee. Maak er wat moois van! De publieke zaak is het meer dan waard.
Voorzitter. De voorgenomen plaatsing van een SMART-L-radar van Defensie in het pittoreske Betuwse dorp Herwijnen doet lokaal en regionaal nogal wat stof opwaaien. Dat is begrijpelijk, want het gaat om zeer geavanceerde en krachtige radarapparatuur. Dan kan en mag je niet over een nacht ijs gaan. Dat Defensie aanvankelijk de behoefte van de inwoners aan transparante informatie niet scherp op de radar had, heeft het hele proces bepaald niet vooruit geholpen. Tijdens het debat hierover in de Tweede Kamer kreeg de staatssecretaris een flinke portie huiswerk mee. Per motie is verzocht de gevolgen te onderzoeken van de cumulatieve straling voor de volksgezondheid, en niet alleen de zorgen van de inwoners van Herwijnen mee te nemen, maar ook wetenschappelijke instituten daarbij te betrekken. En daarnaast is een motie overgenomen over een grondig onderzoek naar alternatieve locaties voor het radarstation en over het informeren van het parlement over de uitkomsten voordat de eerste schop in de grond gaat. Hoe worden deze moties uitgevoerd? Kan de staatssecretaris de laatste stand van zaken aanduiden?
Een veelgehoorde zorg is dat de radar, van milieuklasse 6, ook in combinatie met de al bestaande KNMI-radar, zorgt voor een te hoog maximaal stralingsniveau. Erkent de staatssecretaris dat de straling een gevaar vormt voor de volksgezondheid? Of blijft dit binnen de officiële grenzen? Is of wordt er, in het licht van zorgen over de volksgezondheid, aantoonbaar serieus gekeken naar alternatieve locaties? Zo ja, welke kunnen dit zijn?
Met het toepassen van de dwingende rijkscoördinatieregeling lijkt de regering toch de bocht te willen afsnijden, terwijl gevraagd is de koninklijke route te bewandelen. Het lijkt dat Herwijnen straks, ondanks legitieme vragen, voor voldongen feiten staat. Dat is niet de bedoeling. Waarom is gekozen voor het activeren van deze dwingende procedure?
Het is wat de SGP betreft van tweeën één. A: er zijn nog alternatieve locaties denkbaar en dan is een dwingende procedure dus op dit moment niet aan de orde en dan moet die van tafel. Dat gaat uit van de gedachte dat het toepassen van de rijkscoördinatieregeling alleen aan de orde is indien het nationaal belang dwingend vereist dat de radar uitsluitend in Herwijnen een plek kan krijgen. Of B: er zijn geen alternatieve locaties denkbaar. Dan is de rijkscoördinatieregeling in principe gewettigd, maar dan moeten we ook geen mogelijkheid van alternatieve locaties openhouden. En de staatssecretaris houdt een alternatieve locatie nu juist wel open. Zij sluit een alternatieve locatie niet uit, zo heb ik steeds begrepen. Kan de staatssecretaris hier hom of kuit geven?
Ik hoop dat de staatssecretaris onze zorgen en de zorgen van de inwoners van Herwijnen overtuigend weet weg te nemen.
Dank u wel.
De voorzitter:
Dank u wel, meneer Van Dijk. Wenst een van de leden in eerste termijn nog het woord? Dat is niet het geval. De staatssecretaris geeft aan tien minuutjes schorsing te willen. Dan schors ik tien minuten; dat is tot 20.46 uur.