Plenair Gerbrandy bij behandeling Spoedwet aanpak stikstof



Verslag van de vergadering van 17 december 2019 (2019/2020 nr. 14)

Status: gerectificeerd

Aanvang: 12.26 uur


Bekijk de video van deze spreekbeurt

De heer Gerbrandy i (OSF):

Dank u wel, voorzitter. Eerst de felicitaties aan collega's Prins en Nicolaï; hele verschillende bijdragen, maar daarom niet minder waardevol — alhoewel?

Voorzitter. Het is goed dat het kabinet met deze spoedwet komt. Ons land verkeert in grote onzekerheid en verwarring. Die onzekerheid en verwarring treffen niet alleen de bouwwereld, maar ook de landbouw en natuurorganisaties. Het treft ons allemaal. Deze onzekerheid heeft grote economische consequenties. Bovendien geeft het maatschappelijke onrust. Het heeft zelfs emotionele gevolgen voor mensen die het nu treft. Ik had hier staan "de miskleun van de PAS", maar ik ga dat veranderen in: het mislukken van de PAS hebben wij allemaal meegemaakt. Wij moeten ook in de spiegel kijken, want de overheid heeft het toch zes à zeven jaar laten versloffen en nu gaan we de wrange vruchten daarvan plukken. Het wordt tijd dat er een herstel komt, en daarvoor is deze spoedwet een poging, en ik hoop een hele goede poging.

Een juridisch debacle zou deze spoedwet kunnen zijn. Ik heb drie zorgen: de rechtmatigheid, de uitvoerbaarheid en de handhaafbaarheid, juist die onderdelen waarvoor wij hier staan. Het is door tot nu toe dertien partijen steeds genoemd: is het wel haalbaar, zit het juridisch goed in elkaar? Je kunt daar grote vraagtekens bij plaatsen, en dat hebben we hier gedaan. Onze collega Van Gurp zegt: volgens mij gaat het niet werken. Ik vind de nuance die hij ons voorgelegd heeft prachtig. Bijna niemand in deze Kamer kan zeggen: zo doen we het en zo doen we het niet. Er is een moeilijke keuze te maken en daarom vraag ik onze minister nogmaals om in te gaan op deze drie aspecten: rechtmatigheid, uitvoerbaarheid en handhaafbaarheid. Neem het veevoerspoor. Hoe ga je dat handhaven? Hoe ga je dat bekijken? Ik heb daar met u zorgen over, maar er is een groot ander, algemeen belang: dit land dreigt op slot te raken en er moet iets gebeuren.

Voorzitter. Ik ga nu twee dingen noemen die wat minder aan de orde zijn geweest. Ik probeer kort te zijn. Ik wil binnen dit vraagstuk speciale aandacht vragen voor biologische boeren. De heer Pijlman van D66 noemde ze al. Ik heb gisteren, toen hij daarmee kwam, ook gezegd dat ik er vandaag ook mee zou komen. Zij hebben part noch deel aan dit probleem. Sterker nog, zij wijzen de weg naar een toekomstbestendige en duurzame landbouw. Het kan toch niet zo zijn dat deze voorlopers getroffen worden door de maatregelen van deze spoedwet? Natuurlijk zie ik de motie die Pijlman aankondigde — daar sprak hij in ieder geval over — om geld te steken in de circulaire biologische veehouderij, graag tegemoet. Die zal ik steunen. Daar ga ik met hem om vragen.

Het tweede punt, voorzitter, is de woningbouw. Die is verschrikkelijk belangrijk voor ons allemaal, want er is een crisis. Ik zal deze spoedwet steunen, met name om de woningbouw los te krijgen in dit land. Maar wie zal deze huizen bouwen en waar? Een van de belangrijkste partijen zijn de woningcorporaties, en juist die worden door dit kabinet en ook het vorige kabinet ernstig benadeeld. In 2013 werd de verhuurderheffing ingevoerd. 1,7 miljard wordt uit de sector getrokken. Het kabinet wil deze wet, het kabinet wil 75.000 huizen per jaar bouwen; ik meende net 7.500 te horen, maar dat was vast een verspreking. De corporaties kunnen ongeveer 40% tot 50% van dat aantal bouwen. Hoe kan het kabinet dan aan de ene kant deze wet willen om dat allemaal vlot te trekken en aan de andere kant de oplossing door de corporaties frustreren? De verhuurderheffing moet verdwijnen. Ik roep het kabinet op om deze dwaalweg te verlaten.

Voorzitter, ik rond af. Het natuurherstel vind ik heel erg belangrijk. Perspectief voor de landbouw? Daar kan dit land niet zonder. De huizenbouw moet zo vlug mogelijk van start kunnen gaan. Daarom zal ik mijn fractie adviseren om voor te stemmen.

De voorzitter:

Dank u wel. Ten slotte voor de lunchpauze de heer Schalk.