Verslag van de vergadering van 26 november 2024 (2024/2025 nr. 09)
Status: ongecorrigeerd
Aanvang: 17.24 uur
Een verslag met de status "ongecorrigeerd" is niet voor citaten en er kan geen recht aan ontleend worden.
De heer Crone i (GroenLinks-PvdA):
Dank aan de minister en ook aan de achterliggende ambtenaren — ik heb in de gang gezien dat ze er weer zijn — voor de zorgvuldige beantwoording. Ik kan me in heel veel vinden. Ik verwacht nog een antwoord, maar dat heeft de minister al gezegd.
Even los van de warmtenetten: er zijn natuurlijk veel publieke initiatieven of semiprivate initiatieven van overheden met burgers of van burgers alleen. Ik heb benadrukt dat er ook initiatieven van bedrijven zijn. Het gaat niet alleen om coöperaties van burgers, maar ook om bedrijven die mee willen doen om warmte te leveren en te ontvangen in een wijk, van bakkerijen tot supermarkten en bedrijven met zonnepanelen. Dat zijn vaak publiek-private initiatieven. Ik hoop dat die voorrang krijgen, als de gemeentes dat ook willen. Als het hele proces heeft plaatsgevonden in de gemeenteraad, dan hoop ik niet dat er een private partij komt die zegt: "Ik wil dat niet integraal doen. Ik wil alleen een onderdeeltje daarvan doen en op dat onderdeeltje kan ik via aanbestedingsregels de anderen dwarszitten". Ik zeg dit niet voor niks, want ik weet dat er bedrijven, bijvoorbeeld energiebedrijven, zijn die zeggen: als jullie samen stroom op de daken gaan regelen en die samen gaan uitwisselen, dan concurreert dat met onze stroomlevering. Terwijl dat ook goed voor de congestie is. Ik respecteer ieders verschillende belangen, maar soms moet je als overheid kiezen: we doen het publiek-privaat of publiek. Dat is best ingewikkeld, dus ik snap dat de minister niet zomaar wil zeggen: dat is goed. Maar ik vind dat wel een belangrijk punt voor de afweging van onze fractie, want anders krijg je naast de problemen die je toch al kunt hebben met participatie, een enorm juridisch gevecht over het niet benutten van de aanbestedingsregels, of wat dan ook. Ik ben ook geen jurist, dus ik zal het vast verkeerd verteld hebben, maar ik hoop dat de strekking van wat ik zeg duidelijk is. We zien dan wel weer of dat in de warmtewet komt. Dat komt wel. Ik heb er vertrouwen in dat de Tweede Kamer met iets komt waar we op kunnen vertrouwen.
Ik rond af. Ik ben op bijna alle punten die ik noemde blij met de minister: de burgers opzoeken in de wijken, subsidies enzovoorts. Soms komt hopelijk bij de Voorjaarsnota de aap uit de mouw, maar mij lijkt dat de minister op het goeie spoor zit. Ik herhaal nog even: wij doen hier net of burgers het allemaal niet willen. Ik overdrijf misschien, maar ik was erdoor verrast dat het PBL-rapport, een heel recent, wetenschappelijk verantwoord onderzoek, zegt: burgers snappen dit; we moeten van het gas af en we moeten van die internationale afhankelijkheid af. Ik zie ook steeds meer wijken waarin mensen dat doen en waarin mensen ook zien dat het veel goedkoper is als er samen dingen gedaan worden. Het is ook goedkoper en prettiger om eigen beheer te hebben. Ik benadruk dat nog eens een keer. Ik zal volgende week ook bij minister Hermans, die dit, geloof ik, ook vindt, vooral benadrukken dat de Energiewet daar ook goede voorzieningen voor moet bieden. Ook daar moeten we iets van de markt terugdringen om het publieke domein te heroveren, zal ik maar zeggen. Maar we moeten vooral die publieke initiatieven en burgerinitiatieven ook wel voorrang geven.
De voorzitter:
Dank u wel, meneer Crone. Dan is het woord aan de heer Van Strien namens de PVV.