Toezegging Kopie aangifte bij zedendelicten (35.349) (T03285)

De Minister voor Rechtsbescherming zegt de Kamer, naar aanleiding van de vragen van de leden De Boer (GroenLinks) en Dittrich (D66), toe om met de politie en het OM te praten betreffende het meegeven van een kopie van de aangifte bij zedendelicten. Hij zal erop toezien dat dit – bij het niet verstrekken van een kopie - niet leidt tot een standaardafdoening in een nieuw jasje.

Kerngegevens

Nummer	T03285
Status	voldaan
Datum toezegging	13 april 2021
Deadline	1 januari 2022
Verantwoordelijke(n)	Minister voor Rechtsbescherming
Kamerleden	Mr.drs. M.M. de Boer (GroenLinks) mr. B.O. Dittrich (D66)
Commissie	commissie voor Justitie en Veiligheid (J&V)
Soort activiteit	Plenaire vergadering
Categorie	overig
Onderwerpen	Kopie aangifte slachtofferrechten zedendelicten
Kamerstukken	Wet uitbreiding slachtofferrechten (35.349)

Uit de stukken

Handelingen I 2020/21, nr. 34, item 7- blz. 1

Mevrouw De Boer (GroenLinks):

(…)

‘Ik komt bij het volgende onderdeel van de wet. Als een aangever geen kopie van de aangifte ontvangt, zal in de bevestiging van de aangifte worden vermeld waarom niet. In de memorie van toelichting staat dat deze motivering op de zaak moet zijn toegesneden. In antwoord op onze schriftelijke vragen, antwoordde de regering echter dat de toelichting niet helemaal op de feiten van de zaak hoeft worden toegesneden, maar dat bijvoorbeeld volstaan kan worden met een toelichting dat in de betreffende zaak het slachtoffer ook getuige is en dat omwille van het opsporingsbelang een kopie van de aangifte niet verstrekt kan worden. Met dit antwoord maakt de regering deze bepaling bij voorbaat tot een dode letter, want slachtoffers zijn vrijwel altijd getuige. En als het opsporingsbelang niet nader gemotiveerd hoeft te worden, is het een dooddoener die altijd gebruikt kan worden; ik zie de standaardbrieven alweer tegemoet. Ik ga ervan uit dat deze minister geen dode letters wil produceren, maar betekenisvolle wetgeving. Daarom probeer ik het nog een keer. Mogen we ervan uitgaan dat deze wet iets beoogt te veranderen, dat in beginsel ook slachtoffers van zedenzaken een kopie van hun aangifte – hun eigen verhaal immers – ontvangen en dat daar slechts bij uitzondering en gemotiveerd van wordt afgeweken?’

(…)

Handelingen I 2020/21, nr. 34, item 7- blz. 7

De heer Dittrich (D66):

(…)

‘In bepaalde gevallen, bijvoorbeeld bij zedenzaken, geeft de politie aan de aangever van het misdrijf geen kopie van de aangifte mee naar huis. De redengeving is volgens de minister, zo staat in de stukken, als volgt. Het kan de aangever die vaak ook getuige is, beïnvloeden bij de verdere behandeling van de strafzaak. Het wetsvoorstel regelt dat de afwijzing om zo’n kopie mee te geven inhoudelijk gemotiveerd moet zijn. Op zichzelf is die inhoudelijke motivering een verbetering, als het een echt inhoudelijke, concreet op de zaak toeziende motivering betreft. Maar ik blijf het eigenlijk wel vreemd vinden dat de aangever niet gewoon een kopie van zijn of haar aangifte mee kan krijgen. De aangifte zelf, het verhaal dat de aangever bij de politie doet, is natuurlijk al een bepaalde inkleuring van dat verhaal. Dat geldt bovendien voor de manier waarop de opsporingsambtenaar het opschrijft. Het lijkt alsof wij als overheid de aangever, het slachtoffer, niet helemaal vertrouwen en we daarom de aangifte niet willen meegeven. Kan de minister in dit debat nog eens gedetailleerd uitleggen waarom mensen geen kopie van hun eigen aangifte, van het misdrijf dat hen is overkomen, kunnen meekrijgen?’

(…)

Handelingen I 2020/21, nr. 34, item 7- blz. 34

Minister Dekker:

(…)

‘Voorzitter. Dan heb ik nog een slotblok met een aantal overige thema’s. Er waren een aantal vragen over het meegeven van aangiften, met name in zedenzaken. Er zijn uitzonderingen waarbij de aangifte niet wordt meegegeven. Mevrouw De Boer, en ik geloof ook de heer Dittrich, vroegen daar heel nadrukkelijk naar. Dat gebeurt in bepaalde gevallen in het belang van de opsporing en de vervolging. Hier kan bijvoorbeeld sprake van zijn als het bewijs vrijwel volledig afhankelijk is van de verklaringen van het slachtoffer en de verdachte, bijvoorbeeld las dingen zich met name in de privésfeer hebben afgespeeld. De instanties, de politie en het Openbaar Ministerie, zeggen dan: we willen bij een verhoor vermijden dat het slachtoffer zijn ervaring en herinneringen baseert op het proces-verbaal in plaats van op zijn of haar eigen herinnering aan het feit. Dat gebeurt niet zozeer o het extra ingewikkeld te maken voor het slachtoffer, maar omdat het belangrijk is voor de bewijsvoering en de waarheidsvinding. Ik kan me voorstellen dat de verdediging van de beklaagde er grif gebruik van zal maken als een pv wordt meegegeven en daar flink uit wordt geput bij het verhoor, omdat daarmee ook de betrouwbaarheid van het verhoor op het spel staat. De reden dat zo’n aangifte niet wordt meegegeven is in het opsporingsbelang en in het belang van de waarheidsvinding. Het enige punt is dat dat nu heel vaak gebeurt, en ook zonder redenen omkleed, zonder verdere motivatie. In dit wetsvoorstel hebben wij opgenomen dat het in alle gevallen gemotiveerd moet worden en schriftelijk aan het slachtoffer moet worden meegegeven.’

Handelingen I 2020/21, nr. 34, item 7- blz. 34

Mevrouw De Boer (GroenLinks):

‘Het is nu niet in heel veel gevallen; het is in álle zedenzaken zo. Volgens mij staat het nu ook gewoon in de aanwijzing, daar wil ik af zijn, of in de interne regelgeving van het OM. Ik blijf het heel vreemd vinden. Bij een verhoor, of bij de rechter-commissaris, is het eerste wat de rechter-commissaris vraagt: heeft u uw aangifte gelezen? Nee, want die heb ik niet. Soms heb je die wel, namelijk als je het strafdossier van tevoren hebt gehad. Dan heb je die dus wel. Ik hoor al jaren het bezwaar dat een zaak hierop stuk zou kunnen gaan. Ik heb nog nooit gehoord van een zaak die daadwerkelijk hierop stuk is gegaan. Volgens mij is het dus ok een soort angst voor de situatie dat een slachtoffer zou gaan voorlezen wat er in de verklaring staat. Dat is natuurlijk niet aan de orde.

Aan de andere kant worden slachtoffers tijdens een verhoor heel vaak geconfronteerd met ‘ja maar bij de politie heeft u dit gezegd’, Dan helpt het juist wel als je weet wat je bij de politie hebt gezegd, zodat je kunt uitleggen wat er wordt gevraagd. Eerlijk gezegd begrijp ik de algemeenheid dat het nu in zedenzaken niet wordt meegegeven echt niet. Ik begrijp het ook niet vanuit een opsporingsbelang. Als ik uw antwoord zo hoor, dan denk ik nog steeds dat het in plaats van in de aanwijzing, nu in een standaardbrief komt te staan. Bij de aangifte weet je nog niet of er aanvullend bewijs is, omdat het bij zedenzaken vaak om een een-op-een verklaring gaat. Je gaat mogelijk nog gehoord worden en vanuit het opsporingsbelang krijg je het niet. Per saldo verandert er dan dus niets. Ik neem toch aan dat het de bedoeling is dat er iets verandert.’

Handelingen I 2020/21, nr. 34, item 7- blz. 34

Minister Dekker:

‘Zeker. Het is niet de bedoeling van het wetsvoorstel dat wat nu een standaardpraktijk is, straks leidt tot een standaardpraktijk met een standaardbrief. Het idee is dat het specifieker wordt, dat de politie en het Openbaar Ministerie kijken in welke gevallen het kan en in welke gevallen niet, en dat dat tot een individuele afweging leidt. Dat is de bedoeling van het wetsvoorstel. U heeft een terecht punt dat als we over een paar jaar het wetsvoorstel gaan evalueren en het niet op die manier uitpakt, we daar echt opnieuw grondig naar moeten kijken. Maar ik heb er nog wel vertrouwen in dat we met deze aanscherping, die ik ook wel terecht vind, in de praktijk wat veranderen. Ik zeg u toe dat ik daar werk van ga maken en erop zal toezien dat dit niet leidt tot een standaardafdoening in een nieuw jasje.

(…)

Handelingen I 2020/21, nr. 34, item 7- blz. 34

De heer Dittrich (D66):

‘Ik dacht dat de minister doorging op de zedenzaken, maar dit is toch weer een ander punt. Ik kom dus toch even terug op het vorige punt. Waarom draaien we het niet om? Waarom wordt niet in zijn algemeenheid in zedenzaken de aangifte meegegeven, tenzij er specifieke, op de zaak betrekking hebbende redenen zijn om dat niet te doen? Dat maakt het in de praktijk veel moeilijker om te weigeren dat de aangiften worden meegenomen. Ik ben eigenlijk wel met mevrouw De Boer eens dat er niet zo veel gaat veranderen in de praktijk als we deze regeling volgen die u nu hebt voorgesteld.’