Verslag van de vergadering van 2 februari 2016 (2015/2016 nr. 18)
Aanvang: 13.49 uur
Status: gerectificeerd
Stemming motie Bezinning parlementair stelsel
Aan de orde is de stemming over een motie, ingediend bij het debat over een eventueel in te stellen staatscommissie Bezinning parlementair stelsel,
te weten:
de gewijzigde motie-Duthler c.s. over de wenselijkheid van overleg met de Tweede Kamer om te komen tot een verzoek aan de regering tot het instellen van een staatscommissie (34000, letter Q, was letter P).
(Zie vergadering van 19 januari 2016.)
De voorzitter:
Ik heet de staatssecretaris van Financiën van harte welkom in de Eerste Kamer. Ik teken hierbij aan dat de aanwezigheid van de regering niet heel erg noodzakelijk is bij de stemming over de eerste motie, maar ik kan mij wel voorstellen dat er toch enige interesse bij de regering bestaat over de uitkomst van die stemming.
Ik geef gelegenheid tot het afleggen van stemverklaringen vooraf.
De heer Lintmeijer i (GroenLinks):
Voorzitter. De fractie van GroenLinks kijkt terug op een goed debat over dit onderwerp, een debat dat onze fractie heeft overtuigd van het nut om een staatscommissie naar het functioneren van de parlementaire democratie te laten kijken en zo mogelijk met verbetervoorstellen te laten komen. Vergroten van de betrokkenheid van de burger en versterken van de democratische legitimatie van parlement en democratie staan daarbij voor ons voorop. Wat ons betreft had de vraagstelling aan de staatscommissie meer aangescherpt kunnen worden, maar omdat wij ook een breed draagvlak vanuit deze Kamer wenselijk vinden, zullen wij met deze motie instemmen.
De heer Schalk i (SGP):
Voorzitter. De fractie van de SGP heeft van meet af aan sceptisch gestaan tegenover het instellen van een staatscommissie. Dat is eigenlijk versterkt door de inhoud van het debat, hoe mooi het debat op zich ook was. Het is de Eerste Kamer niet gelukt om tot een gerichte taakstelling te komen. De motie die nu voorligt, is eigenlijk een opsomming van aandachtspunten, waarmee een staatscommissie een soort openeindeopdracht krijgt. Ook is er geen duidelijkheid over de positie van een eventuele begeleidingscommissie vanuit de Kamers. De fractie van de SGP vindt een dergelijk vage opdracht niet passen bij het gezag dat deze Kamer zou moeten tonen in deze kwestie. Daarom zal mijn fractie de motie niet steunen. Wanneer uiteindelijk, na consultatie van de Tweede Kamer, blijkt dat er toch een staatscommissie wordt ingesteld, is de SGP uiteraard bereid om daar voluit in te participeren.
De heer Kuiper i (ChristenUnie):
Voorzitter. Mijn fractie is het debat over de eventuele instelling van een staatscommissie ingegaan in de verwachting dat er nader onderzoek zal worden gedaan naar het parlementaire bestel en dat daarbij enkele aanwijsbare problemen onder de loep zouden worden genomen. Goed onderzoek begint met gerichte vragen. De motie die nu voorligt, maakt de horizon echter zo breed dat onze fractie weinig verwacht van het werk van een in te stellen staatscommissie. Wij zijn benieuwd hoe het voorstel in de Tweede Kamer wordt ontvangen. In een turbulente tijd hebben wij onze instituties nodig en moet niet alles in ons bestel ter discussie worden gesteld. De Eerste Kamer maakt zich met dit voorstel zelfs kwetsbaar en niet sterk. Daarom zullen wij tegen de motie stemmen.
Mevrouw Van Weerdenburg i (PVV):
Voorzitter. De PVV is voorstander van parlementaire vernieuwing en van een eventuele staatscommissie die daar onderzoek naar gaat doen, met de uitdrukkelijke voorwaarde dat zo'n staatscommissie politiek onafhankelijk is en zonder beperkingen vooraf haar onderzoeksveld kan bepalen. De motie die nu voorligt, beoogt het tegenovergestelde. De PVV pleit al jaren voor afschaffing van de Eerste Kamer. Een onafhankelijke staatscommissie zou onder meer kunnen kijken naar de beste manier om dit te bewerkstelligen. Maar dat is onmogelijk als een parlementaire begeleidingsgroep, die mede bestaat uit Eerste Kamerleden, over haar schouder meekijkt. Daarom zullen wij tegen de motie stemmen.
De heer Kox i (SP):
Voorzitter. Hoewel ik de ongeschreven regel ken dat ondertekenaars van een motie niet een stemverklaring afleggen, wil ik van die regel afwijken, omdat het een heel bijzonder debat was en omdat deze motie een uitspraak is van deze Kamer in het algemeen en gericht aan de Tweede Kamer en de regering. Ik ben blij dat wij het na een lange voorbereiding met een aantal fracties eens hebben kunnen worden over de formulering. Dank aan mevrouw Duthler voor de initiatieven die zij heeft genomen. Mijn fractie zal vanzelfsprekend graag voor deze motie stemmen. Ik hoop dat een meerderheid van deze Kamer dat doet. Ik hoop dat wij ons de komende jaren door de staatscommissie kunnen laten verrassen met innovatieve ideeën om ons parlementaire stelsel te verbeteren.
Mevrouw Van Bijsterveld i (CDA):
Voorzitter. De CDA-fractie heeft betoogd dat de instelling van een staatscommissie niet nodig is, gelet op de beschikbare rapporten en studies. Naar het oordeel van mijn fractie komt het in eerste instantie aan op de politieke wilsvorming. Deze lijn volgen wij ook waar het gaat om de motie, zeker omdat die motie naar vorm en inhoud heel weinig richting geeft. Daarom zal mijn fractie tegenstemmen. Maar wanneer er een staatscommissie komt, zal mijn fractie daaraan loyaal medewerking verlenen. Wij gaat ervan uit dat de Voorzitter, namens de Kamer, om een reactie van de Tweede Kamer verzoekt. Wij zien heel graag het resultaat van die beoordeling tegemoet.
De heer Ten Hoeve i (OSF):
Voorzitter. Uit de discussie is wel duidelijk geworden dat ik het niet heel zinvol vind om tot een staatscommissie te komen, omdat ik daar niet veel van verwacht. Ik ben blij dat aan het voorstel is toegevoegd dat er een begeleidingscommissie komt uit de Kamers. Dat maakt de kans groter dat er uiteindelijk tot advisering wordt gekomen die ook het politiek haalbare in het oog houdt. Als de Kamer vraagt om de instelling van een staatscommissie, is het beter dat wij dat zo veel mogelijk gezamenlijk doen. Ik heb intussen wel in de gaten dat dit niet helemaal lukt, maar ik zal daarom voor de motie stemmen.
De voorzitter:
Zijn er nog andere leden die een stemverklaring wensen af te leggen? Dat is niet het geval. Dan stel ik voor, te stemmen bij zitten en opstaan.
Daartoe wordt besloten.
In stemming komt de gewijzigde motie-Duthler c.s. (34000, letter Q, was letter P).
De voorzitter:
Ik constateer dat de leden van de fracties van de VVD, de PvdA, GroenLinks, 50PLUS, de OSF, de SP en D66 voor deze gewijzigde motie hebben gestemd en de leden van de fracties van de SGP, de ChristenUnie, het CDA, de PvdD en de PVV ertegen, zodat zij is aangenomen.