E200016
Laatste revisie: 09-08-2022

E200016 - Commissiemededeling: Strategie voor duurzame chemische stoffen - Op weg naar een gifvrij milieu



De Europese Commissie publiceerde op 14 oktober 2020 haar EU-strategie voor duurzame chemische stoffen als onderdeel van de ‘European Green Deal’.

Het bijbehorende actieplan kondigt zo’n 50 maatregelen aan die de Europese Commissie de komende jaren gaat uitwerken en in gang wil zetten om chemische stoffen veilig en duurzaam te maken.


Stand van zaken

Behandelfase Eerste Kamer: behandeling in Eerste Kamer afgerond.

nationaal

Op 18 december 2020 is de brief met vragen en opmerkingen van de fracties van de PvdA en de SP verstuurd naar de staatssecretaris van I&W. Een afschrift van de brief is verzonden aan de minister van LNV.

Op 13 januari 2021 stuurde de staatssecretaris van I&W een antwoord. Op 20 januari 2021 werd het verslag van het schriftelijk overleg gepubliceerd (35.694, A). Op 26 januari 2021 namen de commissies de brief van de staatssecretaris van 13 januari 2021 voor kennisgeving aan.

Europees

Tijdens de informele Milieuraad van 18 maart 2021 (21.501-08, D, 21.501-08, E) bespraken de lidstaten de Raadsconclusies van 12 maart 2021. Een groot aantal lidstaten, waaronder Nederland, prees de ambitie van de strategie. Meerdere lidstaten riepen op tot voortvarende implementatie. Nederland deed de suggestie om emissies van stoffen die voldoen aan de criteria van REACH aan te merken als zeer zorgwekkende stof, uit te faseren of in elk geval te minimaliseren. Daarnaast vroeg Nederland aandacht voor aanvullende maatregelen om PFAS-toepassingen en -emissies aan te pakken.


Kerngegevens

volledige titel

Mededeling van de commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio's: Strategie voor duurzame chemische stoffen - Op weg naar een gifvrij milieu

document Europese Commissie

COM(2020)667PDF-document, d.d. 14 oktober 2020

commissies Eerste Kamer

verwante dossiers


Behandeling Eerste Kamer

Op 18 december 2020 is de brief met vragen en opmerkingen van de fracties van de PvdA en de SP verstuurd naar de staatssecretaris van I&W. Een afschrift van de brief is verzonden aan de minister van LNV.

Op 13 januari 2021 stuurde de staatssecretaris van I&W een antwoord. Op 20 januari 2021 werd het verslag van het schriftelijk overleg gepubliceerd (35.694, A). Op 26 januari 2021 namen de commissies de brief van de staatssecretaris van 13 januari 2021 voor kennisgeving aan.

Op 15 december 2020 leverden de fracties van de PvdA en de SP inbreng voor schriftelijk overleg met de regering.

Op 1 december 2020 besloten de commissies om op 15 december 2020 inbreng te leveren voor schriftelijk overleg met de regering en/of de Europese Commissie.

Op 20 november 2020 is het BNC-fiche naar de Eerste Kamer verstuurd.

Op 27 oktober 2020 besloten de commissies het voorstel in behandeling te nemen en inbreng te leveren voor schriftelijk overleg wanneer het BNC-fiche de Kamer is toegezonden.


Behandeling Tweede Kamer

Op 4 maart 2021 stuurde de commissie I&W vragen en opmerkingen over de geannoteerde agenda voor de Milieuraad van 18 maart 2021 aan de staatssecretaris van I&W en de minister van EZK. De commissie stelde onder andere vragen over de chemicaliënstrategie. Op 18 maart 2021 zijn de vragen beantwoord (21.501-08, 821). In de beantwoording wordt ingegegaan op de Raadsconclusies, schadelijke stoffen in consumentenproduchten, het begrip 'essentieel gebruik', de uitspraak van het Europese Hof van Justitie inzake de autorisatie van gevaarlijke stoffen voor verfproducten, Chemours en PFAS.

Op 7 december 2020 stuurde de commissie I&W een brief aan de staatssecretaris van I&W en de minister van EZK. De brief bevat onder andere vragen en opmerkingen over het voorstel en het BNC-fiche (22.112, 2981), en gaat in op het EU-chemicaliënbeleid (REACH), het productpaspoort, ondersteuning van het mkb, criteria voor de meest schadelijke chemicaliën en de import van schadelijke stoffen. Op 10 december 2020 zijn de vragen beantwoord. Op 14 december 2020 is het verslag van het schriftelijk overleg (21.501-08, 816) gepubliceerd. Het kabinet geeft in zijn antwoord onder meer aan dat het voorstander is van het productpaspoort, dat de toepassing van de meest schadelijke stoffen zorgvuldig afgewogen moet worden en dat het pleit voor strikte handhaving van de restricties op de import van schadelijke stoffen zoals PFAS.

Op 4 november 2020 besloot de commissie I&W het voorstel en de nog te ontvangen BNC-fiche te agenderen voor het schriftelijk overleg Milieuraad op 9 december 2020, ter voorbereiding van de Milieuraad van 17 december 2020, waar de EU-strategie chemicaliën hoogstwaarschijnlijk voor een eerste bespreking op de agenda staat.


Standpunt Nederlandse regering

In het BNC-fiche van 20 november 2020 geeft het kabinet zijn standpunt ten aanzien van het voorstel. Het kabinet verwelkomt de strategie en prijst de integrale aanpak op het gebied van milieu, consumentenbescherming en arbeidsbescherming. De strategie sluit aan op Nederlandse beleidsinitiatieven. Wel vindt het kabinet dat nog veel uitwerking nodig is, waarbij het belangrijk is dat er meer consistentie en coherentie komt in EU-regelgeving. Verder zal het kabinet de aandacht van de Europese Commissie vragen voor de risico's van werknemers bij recycling, de toegankelijkheid van essentiële toepassingen als medicijnen, de soms slechts beperkte negatieve effecten van hormoonverstorende stoffen en het terugdringen van emissies bij de productie van PFAS.

Naar verwachting van het kabinet staan de meest milieubewuste landen positief tegenover het voorstel, maar zullen landen met een verouderde chemische industrie zich zorgen maken over het aanpassingsvermogen van hun bedrijven. Het Europees Parlement heeft de Europese Commissie opgeroepen tot een strategie die blootstelling van mens en milieu aan gevaarlijke chemicaliën tot een minimum beperkt.

Het kabinetsstandpunt ten aanzien van de bevoegdheid van de EU voor het voorstel is positief. De mededeling heeft met name betrekking op milieu en de interne markt. Dit zijn beleidsterreinen waarop de EU een gedeelde bevoegdheid heeft met de lidstaten.

Ook de subsidiariteit van het voorstel beoordeel het kabinet positief, omdat de productie en het gebruik van chemische stoffen een grensoverschrijdend effect hebben. Daarnaast stelt de Mededeling aanpassingen voor in de huidige regelgeving.

Ten slotte beoordeelt het BNC-fiche de proportionaliteit van de Mededeling als positief. Op dit moment lijkt het voorgestelde beleid niet verder te gaan dan noodzakelijk, omdat de Europese Commissie vooral kijkt naar het verbeteren van bestaande regelgeving. Het kabinet vindt dat het voorstel bijdraagt aan de klimaatdoelen uit de Green Deal en tegelijkertijd de open autonomie en het concurrentievermogen van de EU in stand houdt.


Samenvatting voorstel Europese Commissie

De Europese Commissie publiceerde op 14 oktober 2020 haar EU-strategie voor duurzame chemische stoffen als onderdeel van de ‘European Green Deal’ (Zie E200001). De strategie biedt een beleidskader met een langetermijnvisie en kondigt in het bijbehorende actieplan zo’n 50 maatregelen aan (zowel wetgevend als niet-wetgevend) die de Europese Commissie de komende jaren gaat uitwerken en in gang wil zetten om chemische stoffen veilig en duurzaam te maken.

De strategie zal innovatie met het oog op veilige en duurzame chemische stoffen stimuleren en de bescherming van de menselijke gezondheid en het milieu tegen gevaarlijke chemische stoffen verbeteren. Dit houdt onder meer in dat het gebruik van de schadelijkste chemische stoffen in consumentenartikelen zoals speelgoed, kinderverzorgingsartikelen, cosmetica, detergenten, materialen die met levensmiddelen in contact komen en textiel, wordt verboden, tenzij is bewezen dat zij van essentieel belang zijn voor de samenleving, en dat ervoor wordt gezorgd dat alle chemische stoffen veiliger en duurzamer worden gebruikt.


Behandeling Raad

Tijdens de informele Milieuraad van 18 maart 2021 (21.501-08, D, 21.501-08, E) bespraken de lidstaten de Raadsconclusies van 12 maart 2021. Een groot aantal lidstaten, waaronder Nederland, prees de ambitie van de strategie. Meerdere lidstaten riepen op tot voortvarende implementatie. Nederland deed de suggestie om emissies van stoffen die voldoen aan de criteria van REACH aan te merken als zeer zorgwekkende stof, uit te faseren of in elk geval te minimaliseren. Daarnaast vroeg Nederland aandacht voor aanvullende maatregelen om PFAS-toepassingen en -emissies aan te pakken.

Op 12 maart 2021 nam de Raad via schriftelijke procedure conclusiesPDF-document aan over het voorstel.

Op 17 december 2020 vond in de Milieuraad (21.501-08, C) een beleidsdebat plaats over het voorstel. Er was brede steun van de lidstaten, waaronder Nederland, voor de strategie.

In de databank EUR-Lex wordt de laatste stand van zaken in de Europese behandeling van het voorstel weergegeven.


Behandeling Europees Parlement

De commissie Milieubeheer, volksgezondheid en voedselveiligheid (ENVI) behandelt de mededeling. De commissies Ontwikkelingssamenwerking (DEVE), Internationale handel (INTA), Werkgelegenheid en sociale zaken (EMPL), Industrie, onderzoek en energie (ITRE), Interne markt en consumentenbescherming (IMCO) en Landbouw en plattelandsontwikkeling (AGRI) zijn aangesteld als adviescommissies.


Standpunten andere lidstaten (IPEX)

Op 9 april 2022 nam het Franse Nationale Assemblee een resolutiePDF-document aan over het voorstel. De Assesmblee wil met de resolutie de vrijheid van de Franse aromatische en medicinale plantensector garanderen. De Franse Senaat nam op 26 juli 2022 een identieke resolutiePDF-document aan.

Op 28 april 2021 nam de Tsjechische Senaat een resolutiePDF-document aan over het voorstel. De Senaat steunt het voorstel, en met name de ontwikkeling van duurzame chemicaliën en de bijdrage die de strategie levert aan het koolstofvrij maken van de chemische industrie.

Op 24 maart 2021 nam het Zweedse Parlement een resolutiePDF-document aan over het voorstel. De resolutie is in het kader van een politiek dialoog verstuurd aan de Europese instellingen.

Op 27 november 2020 nam de Duitse Bondsraad een standpuntPDF-document in ten aanzien van het voorstel. De Bondsraad verwelkomt het voorstel, maar wijst op de noodzaak om aan de betrokken EU-agentschappen (ECHA en EFSA) voldoende middelen ter beschikking te stellen en om maatregelen te nemen tegen niet-duurzame importproducten.

In de databank IPEX wordt de behandeling van het voorstel in de diverse (kandidaat) lidstaatparlementen weergegeven.


Alle bronnen