Dinsdag 8 april 2025, commissie Justitie en Veiligheid (J&V)

Beslispunt

Kan de commissie instemmen met het voorstel van de Werkgroep voor de behandeling van de wetsvoorstellen?

Toelichting

• - 

  Op 1 april j.l. heeft de Tweede Kamer de wetsvoorstellen Nieuw Wetboek van Strafvordering (36.327) en Tweede vaststellingswet Wetboek van Strafvordering (36.636) aangenomen. Hier is een intensief traject met vijf wetgevingsoverleggen en één plenaire behandeling aan vooraf gegaan.
• - 

  De Werkgroep ter voorbereiding van de behandeling modernisering Wetboek van Strafvordering is op 1 april 2025 samengekomen om de behandeling van onderhavige wetsvoorstellen in de Eerste Kamer te bespreken, zie bijgevoegd (besloten) verslag inclusief een uiteenzetting van de diverse wetgevingssporen met betrekking tot het nieuwe Wetboek van Strafvordering en (besloten) Wetgevingsfiche.
• - 

  Gelet op de de omvang van de wetgeving heeft de werkgroep besloten om aan de commissie een voorstel te doen voor de behandeling van de wetsvoorstellen. De werkgroep stelt voor:

  • * 

    Niet de nadruk te leggen op de thema’s die in de in de Tweede Kamer tijdens de diverse wetgevingsoverleggen aan de orde zijn geweest en wijst voor een overzicht van de aldaar behandelde thema’s naar de inhoud van het wetgevingsfiche;
  • * 

    vanuit de Eerste Kamer te focussen op (1) (knelpunten in) de uitvoering van het nieuwe Wetboek door de ketenpartners en (2) informatietechnologie van het nieuwe Wetboek en in dat verband mogelijk deskundigen uit te nodigen;
  • * 

    Kennis te nemen van de informatie de volgt uit de reeds geplande deskundigenbijeenkomst ter voorbereiding van het beleidsdebat over de Staat van de rechtsstaat, die staat gepland op 15 april aanstaande. Voor die bijeenkomst zijn diverse ketenspartners en uitvoeringsorganisaties uitgenodigd (waaronder: het Openbaar Ministerie, de Politie, twee presidenten van rechtbanken, de Vereniging Sociale Advocatuur Nederland, de Nederlandse Orde Van Advocaten, het Adviescollege ICT-toetsing). Deze bijeenkomst is weliswaar niet georganiseerd met het oog op de voorbereiding van de behandeling van het nieuwe Wetboek van Strafvordering maar biedt mogelijk wel aanknopingspunten;
  • * 

    Na de deskundigenbijeenkomst te bezien over welke onderwerpen en door welke deskundigen de commissie zich nog graag nader wil laten informeren. Een technische briefing over een specifiek onderdeel behoort ook tot de mogelijkheden;
  • * 

    Inbreng voor het verslag te leveren voor de zomer, anders uiterlijk september 2025;
  • * 

    Plenaire behandeling najaar 2025.

Internetconsultatie en uitvoeringstoetsen

Cf. de notitie Uitvoerbaarheid, handhaafbaarheid en doenvermogen burgers treft u hieronder een overzicht met link naar de internetconsultatie en uitvoeringstoetsen. Voor een uitgebreid overzicht kunt u het (besloten) wetgevingsfiche raadplegen onder hoofdstuk 4 (p. 38-39).

36.327

Er heeft geen internetconsultatie plaatsgevonden

36.636

Er heeft geen internetconsultatie plaatsgevonden

Beslispunt

Welke procedure wenst de commissie te volgen?

• a. 

  inbreng te leveren voor verslag;
• b. 

  te volstaan met een blanco verslag (geen vragen of opmerkingen) en afdoen als hamerstuk;
• c. 

  te volstaan met een blanco verslag (geen vragen of opmerkingen) en afdoen na stemming;
• d. 

  te volstaan met een verslag onder voorbehoud van plenaire behandeling (geen schriftelijke behandeling, wel een mondelinge behandeling)?

Toelichting

• - 

  Het wetsvoorstel is op 1 april 2025 aangenomen door de Tweede Kamer. Plenaire behandeling vond plaats op 4 februari 2025 en 20 maart 2025.
• - 

  Dit wetsvoorstel wijzigt het Burgerlijk Wetboek, de Handelsregisterwet 2007 en de Wet op de economische delicten waardoor maatschappelijke organisaties verplicht worden om donaties van ten minste €4.500 openbaar te maken, als deze donaties afkomstig zijn van buiten de EU of de EER. Ook worden stichtingen verplicht om hun balans en staat van baten en lasten te deponeren bij het handelsregister. Dit wetsvoorstel heeft geen betrekking op politieke partijen.

Internetconsultatie en uitvoeringstoetsen

Cf. de notitie Uitvoerbaarheid, handhaafbaarheid en doenvermogen burgers treft u hieronder een overzicht met link naar de internetconsultatie en uitvoeringstoetsen:

Beslispunt

Welke leden leveren vandaag, 8 april 2025, inbreng voor het verslag?

Toelichting

• - 

  Het wetsvoorstel is op 7 november 2022 is ingediend.
• - 

  Met dit wetsvoorstel worden wijzigingen doorgevoerd in de Wet op de rechterlijke organisatie (Wet RO), de Wet rechtspositie rechterlijke ambtenaren (Wrra), de Wet op de Raad van State, de Wet Incompatibiliteiten Staten-Generaal en Europees Parlement (Wise) en enige andere wetten. De wijzigingen hebben als verbindende factor dat zij ertoe strekken de onafhankelijkheid en integriteit van rechters en andere rechterlijke ambtenaren verder te waarborgen.
• - 

  Tijdens de plenaire behandeling in de Tweede Kamer zijn meerdere amendementen ingediend, waaronder de amendementen 8 (Helder, BBB) en 9 (Vondeling, PVV) die ertoe strekken dat de reikwijdte van het voorgestelde functieverbod wordt uitgebreid naar leden van gemeenteraden en provinciale staten (en waterschappen).
• - 

  Omdat beide amendementen 8 en 9 een substantiële uitbreiding van het voorliggende voorstel van wet omvatten en naar verwachting consequenties hebben voor de uitvoering, heeft het kabinet besloten om advies over de amendementen in te winnen bij de Afdeling advisering van de Raad van State. De Raad van State heeft op 4 september 2024 geadviseerd terughoudend om te gaan met met het regelen van onverenigbaarheden die verder gaan dan het wetsvoorstel van de regering. Vervolgens heeft het kabinet deze amendementen ontraden (zie bijlages).
• - 

  Op 18 maart 2025 is het wetsvoorstel in de Tweede Kamer aangenomen, inclusief enkele amendementen waaronder amendement 8 dat door het kabinet op advies van de Raad van State is ontraden.
• - 

  Op 25 maart 2025 besloot de commissie om vandaag, 8 april 2025, de gelegenheid te bieden tot het leveren van inbreng voor het verslag.

Internetconsultatie en uitvoeringstoetsen

Cf. de notitie Uitvoerbaarheid, handhaafbaarheid en doenvermogen burgers treft u hieronder een overzicht met link naar de internetconsultatie en uitvoeringstoetsen:

Beslispunt

Wenst de commissie (alsnog) in overleg te treden met de staatsecretaris Rechtsbescherming over de brief van zijn voorganger d.d. 4 april 2024 of neemt zij deze brief voor kennisgeving aan?

Toelichting

• - 

  Tijdens het plenaire debat over het voorstel Organiseren van kansspelen op afstand (33.996) op 5 en 12 februari 2019 heeft de toenmalige minister voor Rechtsbescherming toegezegd, naar aanleiding van een vraag van het lid Dercksen (PVV), om de Kamer jaarlijks te informeren inzake aantallen spelers, het aantal afgegeven vergunningen, de ontwikkeling van de markt en het effect van reclame (T02765). Deze toezegging is reeds als voldaan aangemerkt.
• - 

  Bij brief van 4 april 2024 stuurde de minister voor Rechtsbescherming een afschrift van zijn brief aan de Tweede Kamer over de monitoringsrapportage online kansspelen voorjaar 2024 van de Kansspelautoriteit.
• - 

  De commissie besloot op 9 april 2024 vooralsnog niet in overleg te treden met de minister voor Rechtsbescherming, in afwachting van de behandeling hiervan in de Tweede Kamer. Die behandeling heeft inmiddels plaatsgevonden, zie hierna.

Tweede Kamer

• - 

  De Tweede Kamer heeft op 27 maart 2025 tijdens het commissiedebat over Kansspelen overleg gevoerd met de staatssecretaris Rechtsbescherming. De brief van 4 april 2024 is hierbij besproken, waarna het op 3 april 2025 is afgevoerd van de stand der werkzaamheden. De behandeling in de Tweede Kamer is hiermee afgerond.
• - 

  Het conceptverslag van het commissiedebat is toegevoegd aan dit agendapunt.

Beslispunt

Wenst de commissie de antwoorden d.d. 1 april 2025 (35.079, L) voor kennisgeving aan te nemen, of gelegenheid te bieden voor het leveren van inbreng voor nader schriftelijk overleg? (NB. de plenaire behandeling is gepland op 22 april aanstaande, dus gelegenheid voor inbreng dient bij voorkeur spoedig, uiterlijk uiterlijk 15 april te worden geagendeerd)

Toelichting

• - 

  Op 4 februari 2025 besloot de commissie om op 18 februari 2025 de gelegenheid te bieden tot het leveren van inbreng voor schriftelijk overleg.
• - 

  Op 1 april 2025 zijn de antwoorden van de minister op de gestelde vragen ontvangen. Deze staan vandaag ter bespreking geagendeerd.
• - 

  De plenaire behandeling van het voorstel staat gepland op 22 april 2025.

Beslispunt

• - 

  Wenst de commissie de brieven van de voorzitter van de Tweede Kamer voor kennisgeving aan te nemen?
• - 

  Geeft het verzoek van het lid Van Eijk (VVD) aanleiding om het besluit van de commissie van 1 april 2025 (te weten: handhaven van de geplande datum voor het plenaire debat op 22 april 2025) te herzien?

Toelichting

• - 

  Dinsdag 1 april 2025 heeft de commissie J&V besloten de in een eerder stadium geplande datum voor de plenaire behandeling van het Initiatiefvoorstel-Mutluer, Boswijk, Ellian, Bikker en Diederik van Dijk Wet bestuurlijk verbod ondermijnende organisaties (35079) op 22 april 2025 te handhaven, ondanks de mogelijke afwezigheid van de minister van J&V:
• - 

  Door de Tweede Kamer is tweemaal achtereen besloten tot een wijziging in de samenstelling van de verdedigers van het bij de Eerste Kamer aanhangige initiatiefwetsvoorstel 35079 (zie bijgevoegde brieven van de voorzitter van de Tweede Kamer).
• * 

  Tijdens de Regeling van Werkzaamheden in de Tweede Kamer van 1 april jl. is besloten dat de leden Mutluer en Bikker het wetsvoorstel niet langer verdedigen, zodat de verdediging sinds dat besluit berust bij de leden Boswijk, Ellian en Diederik van Dijk;
• * 

  Tijdens de Regeling van Werkzaamheden in de Tweede Kamer van 3 april jl., is besloten dat het lid Van Eijk de verdediging van het lid Ellian overneemt, zodat de verdediging vanaf heden berust bij de leden Boswijk, Van Eijk en Diederik van Dijk.
• - 

  Het lid Van Eijk (VVD) heeft de griffie laten weten dat zij graag in de Kamer het woord wil voeren. Omdat zij zich nog moet verdiepen in het dossier heeft zij gevraagd of het mogelijk is om de plenaire behandeling te verschuiven van 22 april naar 20 mei.

Beslispunten

• - 

  Wenst de commissie de brief d.d. 1 april 2025 (35.709, C) voor kennisgeving aan te nemen, of gelegenheid te bieden voor het leveren van inbreng voor schriftelijk overleg? In het laatste geval: wanneer wenst u inbreng te leveren?
• - 

  Hoe oordeelt de commissie over de status van bijgevoegde concepttoezegging?

Toelichting

• - 

  De commissie ontving op 1 april 2025 een brief van de minister van J&V naar aanleiding van de behandeling van het Initiatiefvoorstel-Timmermans en Bikker Invoering van het discriminatoir aspect als strafverzwaringsgrond op 11 maart 2025. Deze brief gaat in op de toezegging gedaan aan het lid Van Bijsterveld (JA21) over rechtszaken waarbij sprake is van discriminatie als strafverzwaringsgrond.

Toezegging

• - 

  In verband met een vertraging bij de publicatie van de handelingen van het plenaire debat van 11 maart 2025 zijn de toezeggingen uit dit debat nog niet geregistreerd.
• - 

  Een concepttoezegging is aangemaakt om deze toezegging verder te behandelen (zie bijlage). Wanneer de handelingen bekend zijn, wordt de toezegging verder in het systeem verwerkt.
• - 

  In het debat is het volgende toegezegd:

"Mevrouw Van Bijsterveld (JA21):

Ik heb even een ingeving. Er is groot draagvlak voor deze wet, dus dank aan de initiatiefnemers voor het wetsvoorstel. We weten ook dat het Openbaar Ministerie voornemens is om het aantal strafbeschikkingen eigenlijk te doen toenemen. Hoe mooi zou het zijn als in zaken waarin deze strafverzwaringsgrond zich voordoet, de trias politica hoog zou blijven en de rechter zich erover zou uitlaten, aangezien deze zaken zich niet lenen voor het afgeven van strafbeschikkingen. Wat vindt de minister daarvan?

Minister Van Weel:

Daar moet ik u het antwoord voor nu op schuldig blijven. Daar zal ik schriftelijk op moeten terugkomen."

• - 

  De minister is hierop teruggekomen in de brief en concludeert daarbij het volgende:

"Het OM neemt dus bij zaken waarbij sprake is van discriminatie als strafverzwaringsgrond al expliciet de vraag mee of een uitspraak van een rechter gewenst is."

Ambtelijk advies: Toezegging aanmerken als 'voldaan'.

Beslispunt

- Wenst uw commissie (clusters van) voorstellen als prioritair voor te dragen voor 2025?

Aanleiding

Op 12 februari 2025 is het nieuwe Werkprogramma (WP2025) van de Europese Commissie gepubliceerd. Hierin staan de plannen voor nieuwe wetgevings- en beleidsinitiatieven van de Europese Commissie voor 2025. Op basis van het Werkprogramma van de Europese Commissie is de Eerste Kamer het selectieproces gestart om haar jaarlijkse Europees werkprogramma vast te stellen.

Het Europees Werkprogramma van de Eerste Kamer bevat de voor de Kamer prioritaire Europese voorstellen die de Europese Commissie voornemens is te publiceren in 2025. Deze voorstellen worden bij publicatie automatisch geagendeerd in de commissies. De prioriteiten van de Eerste Kamer worden ook gedeeld met de regering, de Europese Commissie, de Tweede Kamer en andere nationale parlementen.

Zie voor meer achtergrond en werkprogramma's van voorgaande jaren: Europese werkwijze van de Eerste Kamer der Staten-Generaal

Meerderheidsbesluitvorming in Kamercommissies

Fracties hadden tot woensdag 2 april 2025 de gelegenheid om (clusters van) voorstellen uit het WP2025 voor te dragen voor selectie door de Kamercommissies. De door de fracties aangeleverde prioritaire dossiers, voorzien van motivering, zijn opgenomen in 2 annexen met de voor 2025 te verwachten Europese voorstellen op het terrein van uw commissie.

Annex I bevat die voorstellen uit het WP2025 die nieuw zijn. Annex II bevat evaluaties en geschiktheidscontroles die de continuïteit van de inspanningen voor vereenvoudiging en lastenverlichting moeten waarborgen.

Het is aan de commissie om ter vergadering bij meerderheidsbesluitvorming te besluiten of, en zo ja welke voorstellen, zij uit Annex I en II als prioritair wenst voor te dragen.

De prioriteiten van alle Kamercommissies samen worden via de vaste commissie voor Europese Zaken doorgeleid naar de plenaire vergadering, waar het als Europees werkprogramma van de Eerste Kamer wordt vastgesteld.

De Kabinetsappreciatie van het WP2025 is aan dit agendapunt toegevoegd. Op basis daarvan krijgt u inzicht in het gewicht dat de regering toekent aan de verschillende voorstellen. De conceptprioriteitenlijst van de Tweede Kamer treft u ter informatie hierbij.

Wekelijkse tweede selectiemogelijkheid

Gedurende het jaar bestaat er wekelijks een tweede selectiemogelijkheid voor Leden door middel van de wekelijkse overzichten van gepubliceerde Europese voorstellen die aan het convocaat van de commissievergaderingen worden gehecht en tijdens het agendapunt voor 'mededelingen en informatie' aan de orde worden gesteld. Het blijft dus altijd mogelijk om voorstellen in commissieverband te behandelen ook al staan deze niet op de prioritaire lijst.

A - Uitnodiging ICM 'Implementation of the Directive on the Protection of the Environment through Criminal Law'

Het Europees Parlement nodigt u graag uit voor de bijeenkomst van de interparlementaire commissie over de tenuitvoerlegging van de richtlijn inzake de bescherming van het milieu door middel van het strafrecht, die zal plaatsvinden op woensdag 4 juni 2025 van 14.30 tot 16.30 uur in het Europees Parlement in Brussel. Deze bijeenkomst wordt georganiseerd in samenwerking met de Commissie juridische zaken (JURI).

B - Kabinetsreactie op adviesrapport Staatscommissie - verwacht vóór de zomer 2025 maar niet vóór het beleidsdebat dat op 3 juni 2025 staat gepland

Op 25 maart 2025 heeft de commissie de griffie verzocht bij het ministerie van BZK ambtelijk te informeren of de kabinetsreactie op het adviesrapport 'De gebroken belofte van de rechtsstaat’ van de Staatscommissie rechtsstaat kan worden verwacht vóór 3 juni 2025, zodat zij het kan betrekken bij het beleidsdebat over de Staat van de rechtsstaat dat staat gepland op 3 juni 2025. Op 3 april 2025 heeft het ministerie BZK ambtelijk laten weten dat deze reactie vóór de zomer, maar niet vóór het beleidsdebat van 3 juni a.s. zal komen.

C - (besloten) Technische briefing en (openbare) deskundigenbijeenkomst (RSJ) op 15 april 2025 (ipv 8 april 2025) - (36.372 en 36.583)

In vervolg op het besluit van de commissie van 25 maart 2025 om ambtenaren van het ministerie van J&V uit te nodigen voor een technische briefing en de RSJ uit te nodigen als deskundige teneinde zich te laten informeren over de wetsvoorstellen (36.372 en 36.583), alvorens eventueel over te gaan tot inbreng voor het verslag en de op 1 april 2025 uitgesproken wens beide onderdelen te plannen op 15 april in plaats 8 april is het volgende gepland:

15 april 2025 van 18:30 - 19:00 uur (besloten) technische briefing en van 19:15 - 19:45 uur Deskundigenbijeenkomst (RSJ) over de wetsvoorstellen 36.372 en 36.583.

Hieronder is een overzicht van de openstaande correspondentie weergegeven. Een overzicht van wetsvoorstellen die bij de commissie voor Justitie en Veiligheid (J&V) in (schriftelijke) behandeling zijn, is hier te raadplegen.