Dinsdag 3 december 2024, commissie Europese Zaken (EUZA)

Aanleiding

De Algemene Europese Beschouwingen (AEB) is een van drie reguliere beleidsdebatten die de Eerste Kamer houdt (zie art. 114 Reglement van Orde). Het regeringsdocument 'De Staat van de Europese Unie' is het uitgangspunt voor de AEB.

In 2024 is de in juni geplande AEB destijds op verzoek van de commissie opgeschort wegens het aantreden van een nieuw kabinet in die periode. In plaats daarvan is op 12 november jl. een mondeling overleg gehouden met de minister van Buitenlandse Zaken over het voorgenomen Europese beleid van het kabinet.

Doorgaans wordt de AEB in het voorjaar, rond april, gehouden. Gezien de nieuwe Europese Commissie op 1 december 2024, van start is gegaan wordt het Werkprogramma (WP) van de Europese Commissie mogelijk januari/februari 2025 verwacht en 'De Staat van de Europese Unie' enkele maanden later. De data van beide documenten zijn nog niet bekend, daarom is het mogelijk raadzaam de AEB dit jaar iets later in het voorjaar te laten plaatsvinden.

Desgewenst kan de commissie voorafgaand aan de AEB nog een schriftelijk overleg voeren over de Staat van de Unie.

Voorafgaand aan de AEB wordt jaarlijks een werkbezoek aan Brussel georganiseerd. Omwille van de beschikbaarheid van de gewenste gesprekspartners vangt de organisatie daarvan uiterlijk in december aan.

Met het oog op het organiseren van een AEB in het voorjaar 2025 met de minister van Buitenlandse Zaken wordt heden voorgesteld een datumvoorstel voor de AEB te overwegen en de voorbereiding van het werkbezoek ter hand te nemen.

Werkbezoek Brussel

De commissie EUZA houdt jaarlijks voorafgaand een werkbezoek ter voorbereiding op de AEB (zie nieuwsbericht over het werkbezoek Brussel 2024). Brussel is het reisdoel omwille van de aanwezigheid van de Europese instellingen en andere mogelijk relevante sprekers aldaar (bijvoorbeeld ambassades van de lidstaten bij de EU, onderzoekers, denktanks etc.).

De delegatieleden reizen op zondagmiddag individueel af naar Brussel. Het werkbezoek vangt in de regel aan met een werkdiner op zondagavond, (indien beschikbaar) georganiseerd door de Permanente Vertegenwoordiging van Nederland bij de EU. Op maandag worden gesprekken georganiseerd met vertegenwoordigers van de Europese Commissie, het Europees Parlement en/of de Raad of andere gesprekspartners die in Brussel zijn gevestigd. In het begin van de avond wordt teruggereisd naar Nederland.

Omwille van de omvang van de delegatie is deze samengesteld uit één woordvoerder per fractie (doorgaans diegenen die ook het woord zullen voeren bij de AEB).

De commissie kan in de voorbereiding desgewenst een of meerdere thema's vaststellen voor gesprekken. Het heeft daarbij de voorkeur om een thema te kiezen op het terrein van de commissie EUZA. Indien een thema op het terrein van een andere vakcommissie ligt, dan kan worden overwogen de gesprekken ook open te stellen voor deelname uit een andere commissie.

De staf zal op basis van het gekozen thema en/of eventueel gewenste gesprekspartners de organisatie ter hand nemen en een voorstel voor het werkbezoek ter instemming agenderen.

Datavoorstellen werkbezoek

Een werkbezoek zou kunnen worden ingepland in maart, april of mei 2025, afhankelijk van de gekozen AEB-datum (zie datumvoorstel AEB). Tentatieve data (zondag-maandag) voor een werkbezoek zijn:

• - 

  23 – 24 maart 2025
• - 

  30 - 31 maart 2025
• - 

  6 - 7 april 2025 (PACE-sessie)
• - 

  13 - 14 april 2025
• - 

  18 - 19 mei 2025

Pasen valt op 20 april 2025. Het meireces is gepland tussen 23 april t/m 12 mei 2025.

Datumvoorstellen AEB

De staf komt tot de volgende mogelijkheden voor het houden van een AEB 2025 (waarbij wordt aangetekend dat de beschikbaarheid van de minister van BZ nog niet is nagegaan):

• - 

  15 april
• - 

  22 april
• - 

  3 juni
• - 

  17 juni
• - 

  24 juni (PACE-sessie)

Het meireces loopt van 23 april t/m 12 mei. De data 13 mei (Speakers' Conference), 20 mei (Raad Buitenlandse Zaken), 27 mei (Raad Algemene Zaken) en 10 juni (COSAC) zijn minder geschikt.

Gelet op het feit dat de Staat van de Unie mogelijk op een later moment dan gebruikelijk wordt aangebonden, is het wellicht raadzaam een datum in juni te verkiezen.

Tweede Kamer

De Tweede Kamer heeft nog geen datum voor het debat over de Staat van de Europese Unie vastgesteld.

Beslispunten:

• - 

  Wenst de commissie voorbereidende gesprekken in de vorm van een werkbezoek aan Brussel te houden? Zo ja, naar welke data gaat uw voorkeur uit en wenst u deze gesprekken rondom één of meer thema's te houden/of heeft u op dit moment een voorkeur voor specifieke gesprekspartners?
• - 

  Welk datumvoorstel wenst u aan het College van fractievoorzitters te doen voor het houden van de AEB 2025 (onder voorbehoud van de beschikbaarheid van de minister)?

Op woensdag 11 december 2024 zal de President van Portugal, Marcelo Rebelo de Sousa, door de Voorzitters van de Eerste- en de Tweede Kamer worden ontvangen in de Eerste Kamer. Met de President reizen zes Portugese parlementsleden mee.

In het programma is tussen 10:45-13:00 uur voorzien in een gesprek van Eerste en Tweede Kamerleden met de Portugese parlementsleden gevolgd door een lunch in het gebouw van de Eerste Kamer.

Er hebben zich momenteel 4 Kamerleden uit Eerste en Tweede Kamer aangemeld, waaronder de Eerste Kamerleden Panman (BBB), Van de Sanden (VVD) en Hartog (Volt).

U heeft hier reeds op 29 november jl. een e-mail over ontvangen.

Beslispunt:

• - 

  Zijn er nog leden in de gelegenheid om deel te nemen aan het gesprek en de lunch met de Portugese delegatie op woensdag 11 december aanstaande in het Eerste Kamergebouw?

De minister van Buitenlandse Zaken heeft de volgende documenten aan de Kamer doen toekomen:

• - 

  geannoteerde agenda Raad Algemene Zaken (RAZ) van 19 november 2024;
• - 

  verslag Raad Algemene Zaken (RAZ) van 19 november 2024;
• - 

  verslag Europese Raad (ER) en Europese Politieke Gemeenschap (EPG) van 7 en 8 november 2024.

Op de volgende onderwerpen uit de geannoteerde agenda en de verslagen wordt in het bijzonder gewezen, omdat deze bijvoorbeeld eerder in uw commissie aan de orde zijn geweest:

• - 

  Landenspecifieke rechtsstaatdialogen. Tijdens de RAZ op 19 november werd opnieuw een landenspecifieke dialoog gevoerd in het kader van het rechtsstaatmechanisme waarmee de Raad in 2020 is begonnen. Naast Malta, Oostenrijk en Polen stond ook Nederland op de agenda. De Nederlandse afvaardiging gaf een nadere toelichting bij een aantal onderwerpen uit het landenrapport Nederland. België intervenieerde namens de Benelux bij de besprekingen van Malta en Polen.
• - 

  Artikel 7-procedure Hongarije: bespreking stand van zaken. De Commissie gaf tijdens de bespreking een toelichting op de ontwikkelingen in Hongarije sinds de laatste hoorzitting van 25 juni 2024. In het verslag van de RAZ wordt de ontwikkelingen en de bespreking hiervan verder toegelicht.
• - 

  Rapport Draghi.
• - 

  Voorbereiding ER.
• - 

  Cohesiebeleid en EU-concurrentievermogen.

Daarnaast heeft de minister van EZK de geannoteerde agenda van de RAZ Cohesiebeleid van 28 november 2024 doen toekomen, over onder andere het toekomstig cohesiebeleid en gedeeld beheer in cohesiebeleid. Dit document is eveneens bij dit agendapunt toegevoegd.

Uitstelbrief beantwoording schriftelijke vragen naar aanleiding van het BNC-fiche bij C(2023)8627

Ter informatie is een brief van 25 november jl. bijgevoegd waarin de minister van BZK aangeeft dat de schriftelijke vragen van de GroenLinks-PvdA-fractie naar aanleiding van het BNC-fiche over het bevorderen van betrokkenheid en effectieve participatie van burgers (zie Edossier E240001, in behandeling in de combi BIZA en EUZA) niet binnen de gevraagde termijn kan worden beantwoord.