Dinsdag 17 december 2024, commissie Europese Zaken (EUZA)

Toezegging Informeren over toetreding EU tot EVRM (33.877) (T01941)

SP/Kox

"Nederland is voorstander van toetreding van de EU tot het EVRM en heeft zich er daarom hard voor gemaakt om een voorlopig akkoord te bereiken. Om tot een finaal akkoord te komen en toetreding van de EU tot het EVRM te realiseren, moet EU-intern een oplossing voor het zogenaamde “GBVB-bezwaar” worden gevonden. Op 10 september 2024 is de uitspraak in de Eulex Kosovo zaak gepubliceerd. In deze uitspraak verschaft het EU-Hof verdere duidelijkheid over zijn bevoegdheid ten aanzien van het GBVB. De Europese Commissie heeft aangegeven als gevolg van de uitspraak het voorlopig akkoord ter advies te zullen voorleggen aan het EU-Hof. Nederland steunt de Europese Commissie in dit voornemen."

De Kamer wordt middels het toezeggingenrappel geïnformeerd over de stand van zaken in de toetreding van de EU tot het EVRM.

Ambtelijk advies: status toezegging ongewijzigd laten (openstaand ).

Toezegging Actieve inzet effectief EU-instrumentarium bij rechtsstaatschending (35.295) (T03395)

SP/Van Apeldoorn

"In algemene zin betreft deze toezegging staand beleid. Het kabinet blijft zich samen met gelijkgezinde partners hard maken voor de bescherming van de Europese rechtsstaat en voor de volledige en adequate inzet van het beschikbare EU-rechtsstaatsinstrumentarium. Het kabinet onderzoekt daarnaast, in samenwerking met gelijkgestemde lidstaten, hoe de effectiviteit van het bestaande EU-rechtsstaatinstrumentarium kan worden vergroot en eventueel verder kan worden ontwikkeld. Het lid van Apeldoorn riep het kabinet meer specifiek op om in de context van een verdragswijziging te pleiten voor het aanscherpen van de mogelijkheden om als EU handhavend op te treden bij schendingen van de rechtsstaat. Op dit moment is er onder lidstaten onvoldoende draagvlak om de EU-verdragen te wijzigen. Als verdragswijziging aan de orde is, zal het kabinet de inzet bepalen op basis van een integrale afweging van belangen. Onderdeel van die afweging is het belang van (het behoud van) een effectief rechtsstaatinstrumentarium."

Het kabinet informeert de Kamer over het staand beleid ten aanzien van de inzet voor rechtsstaatbescherming in de EU. Het kabinet laat weten dat op dit moment verdragwijziging niet aan de orde is.

Uw commissie kan ervoor kiezen de status van de toezegging ongewijzigd te laten (openstaand ) of op legisprudentie te zetten. In dat laatste geval blijft de toezegging open, maar wordt deze niet halfjaarlijks gerappelleerd.

Ambtelijk advies: status toezegging ongewijzigd te laten (openstaand ) of op legisprudentie zetten.

Toezegging Actieve inzet regering in toetreding EU tot EVRM (35.295) (T03399)

SP/Van Apeldoorn en

CDA/Oomen-Ruijten

"Aan deze toezegging is voldaan met de Kamerbrief van 8 juni 2022 (Kamerstuk 35 295, Z) en de technische briefing die als gevolg daarvan heeft plaatsgevonden op 11 oktober 2022."

De toezegging betreft actieve inzet van de regering in het proces tot toetreding. De toetreding van de EU tot het EVRM heeft nog niet plaatsgevonden. Zie ook toezegging T01941)

Ambtelijk advies: Status toezegging ongewijzigd laten (openstaand ).

Toezegging Actieve inzet voor transparantie in EU-besluitvorming (35.295) (T03400)

SP/Van Apeldoorn

"Deze toezegging wordt nagekomen middels staand beleid. Nederland zet zich sinds lange tijd samen met een aantal gelijkgezinde lidstaten in voor meer transparantie binnen de EU. In 2019 presenteerde Nederland samen met negen andere lidstaten het non-paper increasing transparency and accountability of the EU met daarin concrete suggesties voor de modernisering van transparantie in de Raad en het EU-besluitvormingsproces. Het kabinet blijft zich inzetten voor de nog niet gerealiseerde punten uit het non-paper van 2019, met name i) de herziening van de transparantieverordening; ii) de herziening van de interne Limité-richtsnoeren van de Raad (met als doel minder Raadsdocumenten met een Limité-markering en tijdige opheffing van toegekende Limité-markeringen); en iii) het toezien op snelle totstandkoming en ingebruikname van de inter-institutionele wetgevingsdatabase (One-stop IT-shop). Daarnaast pleit Nederland in de Raad, in antwoord op individuele verzoeken om openbaarmaking van Raadsdocumenten, steevast voor een ruime uitleg van de transparantieverordening. Ook neemt Nederland deel aan rechtszaken voor het EU-Hof met een pro-transparantie standpunt. Het kabinet bekijkt welke initiatieven met de nieuwe Europese Commissie en/of aankomende Voorzitterschappen genomen kunnen worden ter verdere vergroting van transparantie van EU-besluitvorming."

De Kamer wordt middels het toezeggingenrappel geïnformeerd over de inzet van het kabinet voor meer transparantie in EU-besluitvorming.

Ambtelijk advies: status toezegging ongewijzigd laten (openstaand ).

Toezegging Bredewelvaartsanalyse lidmaatschap EU (36.259) (T03592)

D66/Backer

"Naar aanleiding van de motie-Backer (Kamerstuk 35 403 F) heeft het kabinet op basis van overleg met de planbureaus geconstateerd dat de huidige onderzoeksmethoden naar het effect van beleid op het brede welvaartsbegrip nog niet toegerust zijn om de maatschappelijke kosten en baten van het EU-lidmaatschap voor Nederland te analyseren (Kamerstuk 35 403, P). In dit kader heeft het kabinet het Centraal Planbureau (CPB) bereid gevonden het onderzoek naar de economische effecten van de Europese interne markt voor Nederland te actualiseren. Het CPB heeft dit onderzoek op 26 januari 2022 gepubliceerd met de notitie «Handelsbaten van de EU en interne markt». Het kabinet heeft uw Kamer daarover schriftelijk geïnformeerd (Kamerstuk 35 403 U)."

De reactie van het kabinet betreft niet de toezegging , maar de uitvoering van de motie Backer (35403, F) die in 2020 is aangenomen (zie hierna).

Het CBP rapport van 2022, waarover sprake in de reactie, is reeds bij de AEB 2022 betrokken. De motie is reeds op deels-uitgevoerd gezet.

Tijdens de AEB 2023, op 18 april 2023, is eveneens gerefereerd naar een verschenen rapport van de Algemene Rekenkamer over aspecten van kosten en baten van de EU, in het kader van EU subsidies.

De minister van BZ heeft op vraag van het lid Backer de Kamer vervolgens toegezegd de Kamer te infomeren of, bovenop de onderzoeken van de nationale planbureaus, de in de motie verzochte brede welvaartsanalyse kan worden uitgevoerd door onderzoeksinstituten, met name op Europees niveau .

In de eerdere vooruitblik van het toezeggingenrappel van 28 november 2023 stond bovendien: "Het

kabinet stelt voor om, voor zover uw Kamer daartoe nog aanleiding mocht zien, de vraag op welke

wijze verder gevolg kan worden gegeven aan het in de motie verzochte onderzoek over te dragen

aan het volgende kabinet."

Op 5 december 2023 besloot de commissie in te stemmen met dit kabinetsvoorstel en de status van de toezegging ongewijzigd te laten.

Ambtelijk advies: status toezegging ongewijzigd laten (openstaand ).

Toezegging bijwonen van een PACE-vergadering (35.295) (T03411)

SP/Van Apeldoorn

"Om de waarde die Nederland hecht aan de Raad van Europa, en specifiek ook aan de Parlementaire Assemblee (PACE) als één van zijn statutaire organen, te onderstrepen, ben ik bereid om een vergadering van de PACE bij te wonen. Indien de mogelijkheid zich voordoet zal ik de PACE bezoeken."

Ambtelijk advies: status toezegging ongewijzigd laten (openstaand ).

Motie-Backer (D66) c.s. over onderzoek naar het profijt van het lidmaatschap van de Europese Unie (35.403, F)

"Naar aanleiding van de motie-Backer (Kamerstuk 35403, F) heeft het kabinet op basis van overleg met de planbureaus geconstateerd dat de huidige onderzoeksmethoden naar het effect van beleid op het brede welvaartsbegrip nog niet toegerust zijn om de maatschappelijke kosten en baten van het EU lidmaatschap voor Nederland te analyseren (Kamerstuk 35 403, P). In dit kader heeft het kabinet het Centraal Planbureau (CPB) bereid gevonden het onderzoek naar de economische effecten van de Europese interne markt voor Nederland te actualiseren. Het CPB heeft dit onderzoek op 26 januari 2022 gepubliceerd met de notitie «Handelsbaten van de EU en interne markt». Het kabinet heeft uw Kamer daarover schriftelijk geïnformeerd (Kamerstuk 35 403 U)."

Zie ook toelichting toezegging T03592.

Naar aanleiding van de motie Backer die in, 2020 is aangenomen, is in 2021 een brief naar de Kamer verstuurd (35403, P), waarna de commissie heeft besloten de uitvoeringsstatus van de motie te wijzigen in deels-uitgevoerd. Het onderzoek dat daarna is uitgevoerd door het CPB (35403, U) met de titel Handelsbaten van de EU

en de interne markt (op 26 januari 2022 gepubliceerd) is destijds betrokken bij de Algemene Europese Beschouwingen (2022).

In 2023 heeft de minister van BZ de Kamer toegezegd (T03592) te informeren of onderzoeksinstellingen, met name op Europees niveau, de brede welvaartsanalyse zouden kunnen uitvoeren. (zie hierboven)

In de eerdere vooruitblik van het toezeggingenrappel van 28 november 2023 stond: "Het

kabinet stelt voor om, voor zover uw Kamer daartoe nog aanleiding mocht zien, de vraag op welke

wijze verder gevolg kan worden gegeven aan het in de motie verzochte onderzoek over te dragen

aan het volgende kabinet ."

Op 5 december 2023 besloot de commissie in te stemmen met dit kabinetsvoorstel en de status van de toezegging ongewijzigd te laten.

Ambtelijk advies: status motie ongewijzigd laten (deels uitgevoerd ).

Motie-Koole (PvdA) c.s. over een publieksdiscussie over de toekomst van Europa (35.403, G) en motie-Koole (PvdA) c.s. over een meerjarig plan om Nederlandse burgers actief en evenwichtig te informeren over de Europese Unie (35.982, G)

"Middels de Kamerbrieven van 27 mei 2022 en 14 oktober 2022 werd uw Kamer geïnformeerd over de uitvoering van de motie-Koole I en II. In het voorjaar 2024 heeft een online en fysieke campagne plaatsgevonden gericht op jongeren. Momenteel wordt bezien hoe de campagne verder vorm te geven."

De commissie EUZA heeft op 14 mei 2024 naar aanleiding van de brief over de campagne met jongeren besloten dat beide moties niet zijn uitgevoerd.

Ambtelijk advies: status van beide moties ongewijzigd laten (niet uitgevoerd ).