E040261 - Voorstel voor een verordening houdende toepassing van een schema van algemene tariefpreferenties
Op 10 februari 2005 heeft de Europese Commissie een gewijzigd voorstel gepubliceerd in COM(2005)43
Vanaf 1971 kent de Europese Unie (EU) een schema van algemene tariefpreferenties teneinde de doelstellingen van het ontwikkelingsbeleid (met name armoedebestrijding, duurzame ontwikkeling, goed bestuur) na te streven. Dit zogenoemde APS moet bovendien in overeenstemming zijn met de internationale handelsafspraken, specifiek de voorschriften van de Wereld Handels Organisatie. Het huidige APS loopt tot januari 2006 en dient derhalve herzien te worden. In COM(2004)699 presenteert de Europese Commissie het nieuwe APS voor de periode tot aan 2016.
In de voorbereidingsperiode werd geconcludeerd dat het nieuwe stelsel eenvoudiger moet worden. Het lopende APS bestaat uit vijf regelingen, het nieuwe APS zal bestaan uit drie regelingen, te weten:
-
-Een Algemene Regeling
-
-een bijzondere stimuleringsregeling voor duurzame ontwikkeling en goed bestuur
-
-een bijzondere regeling voor de minst ontwikkelde landen (MOL's), het zogenoemde "Everything but Arms" systeem.
Binnen de algemene regeling zullen de preferenties wederom worden gedifferentieerd naar gelang de gevoeligheid van de producten. Voorgesteld wordt alleen de lijst met "gevoelige" producten uit te breiden, met name producten uit de landbouw en visserij. Het percentage te betalen invoerkosten voor deze gevoelige producten (3,5%) wordt niet gewijzigd. Er vindt geen overheveling plaats van producten van de "gevoelige" naar de niet-gevoelige (0%) lijst.
De voorgestelde bijzondere regeling herbergt de voorheen drie bijzondere regelingen (bescherming rechten van werknemers, bescherming van het milieu en bestrijding van vervaardiging en handel in verdovende middelen). Deze overkoepelende regeling moet het belang van duurzame ontwikkeling onderstrepen. Landen die hiervoor in aanmerking komen moeten de belangrijkste internationale verdragen op het gebied van arbeid- en mensenrechten en op het gebied van milieubescherming en goed bestuur geratificeerd en ten uitvoer gebracht hebben. Omdat deze landen een dergelijke zware inspanning hebben verleend krijgen ze de bijzondere regeling preferenties.
Het "Everything but Arms"-systeem voor de MOL's blijft gehandhaafd in de huidige vorm.
Het huidige graduatiemechanisme van het APS (welk land en voor welk product wordt preferentiële toegang toegekend) wordt tevens vereenvoudigd. Op basis van slechts één criterium, namelijk het aandeel in de communautaire markt uitgedrukt als aandeel in de preferentiële invoer, zal in de toekomst een besluit worden genomen.
Een nieuw aspect binnen het APS is het voorstel een overgangsperiode in te stellen voor landen die door de Verenigde Naties niet langer als MOL worden aangeduid. Onder het huidig stelsel verliest dat land direct alle voordelen, onder het nieuwe stelsel zal een geleidelijk verlies van voordelen worden doorgevoerd.
Op de langere termijn zal het stelsel verder versimpeld worden door landen die door middel van een andere overeenkomst (meestal vrijhandelsovereenkomst) preferentiële toegang hebben tot de Europese markt van de lijst van begunstigde landen onder het APS worden geschrapt.
Behandelfase Eerste Kamer: gepubliceerd in Europees publicatieblad.
document Europese Commissie
COM(2004)699, d.d. 20 oktober 2004
commissies Eerste Kamer
beleidsterreinen
De commissie Europese samenwerkingsorganisaties heeft op 1 maart 2005 besloten het onderhavige voorstel onder de aandacht te brengen van de commissies voor Buitenlandse Zaken en Ontwikkelingssamenwerking.
Tijdens een gezamenlijke commissievergadering op 5 april 2005 werd door de commissies Buitenlandse Zaken en Ontwikkelingssamenwerking besloten dat op 19 april 2005 schriftelijke inbreng geleverd diende te worden en ernaar te streven namens de commissie voor Ontwikkelingssamenwerking vragen te stellen aan de regering. Ten behoeve van de inbrengvergadering werd in EBEK-memo 243 de laatste stand van zaken in het onderhandelingsproces weergegeven alsmede het in dit dossier genoemde gewijzigde voorstel van de Europese Commissie.
De commissie voor Ontwikkelingssamenwerking heeft op 19 april 2005 besloten het onderhavige voorstel ter kennisgeving aan te nemen. Binnen de bredere context van o.a. de Doha-ronde werd het voorstel betrokken bij het beleidsdebat op 14 juni 2005.
-
-
-
-
korte aantekening Commissie voor Buitenlandse Zaken;commissie voor ontwikkelingssamenwerking - 35184/J/LA
5 april 2005 -
Aangezien een herziening van het APS een handelspolitieke aangelegenheid is betreft het onderhavig voorstel een exclusieve bevoegdheid van de Europese Unie en is derhalve een toetsing aan het subsidiariteitsbeginsel in fiche 4 niet van toepassing. De verordening is bovendien het juiste instrument voor een herziening, toetsing aan het beginsel van proportionaliteit is dan ook positief.
De implementatie van de verordening wordt voorgesteld per juli 2005. Hoewel het huidig APS pas in december 2005 zal aflopen wenst de Europese Commissie een eerdere inwerkingtreding zodat voldaan wordt aan de WHO-uitspraak met betrekking tot het discriminerende karakter van de drugsclausule onder het huidig APS stelsel (drugsproducerende landen kunnen aanspraak maken op preferenties om de verbouw van alternatieve gewassen te stimuleren).
Inhoudelijk vraagt de Nederlandse regering zich echter af of de voorgestelde herziening van het APS stelsel in vergelijking met het huidig stelsel meer voordelen zal opleveren voor ontwikkelingslanden. De regering achtte het wenselijk dat tevens gekeken werd naar een herziening (vereenvoudiging) van de preferentiële regels aangaande de "regels van oorspong".
Op 10 februari 2005 heeft de Europese Commissie een gewijzigd voorstel gepubliceerd in COM(2005)43
Het Algemeen Preferentieel Systeem (APS) is een eenzijdig EU-stelsel van handelspreferenties, dat begunstigde landen tariefkortingen en/of tariefvrijstellingen op specifieke productsectoren geeft, zolang de landen voldoen aan een aantal criteria. Het doel van het APS is het verminderen van armoede en stimuleren van duurzame ontwikkeling via het bevorderen van internationale handel. Dit regime bestaat reeds enkele tientallen jaren. Het huidige APS loopt tot 1 januari 2006 en dient te worden herzien. Op 7 juli 2004 presenteerde de Commissie een mededeling waarin algemene richtlijnen voor het nieuwe APS voor de komende 10 jaar uiteengezet worden. In reactie daarop heeft de Raad op 12 oktober conclusies aangenomen waarin de mededeling werd verwelkomd. De doelstelling die de Commissie heeft geschetst in haar mededeling om het APS eenvoudiger, transparanter en meer voorspelbaar te maken, wordt gesteund. Wel werd aangegeven dat veel vragen bij de behandeling van de verordening zullen moeten worden opgehelderd. Om invulling te geven aan het nieuwe APS heeft de Commissie nu een concept Raadsverordening gepresenteerd, die een looptijd heeft tot 31 december 2008.
Het huidige systeem bestaat uit drie componenten: het reguliere APS voor alle ontwikkelingslanden die aan de vereisten voldoen; Everything but Arms (EBA, nulrecht) voor de minst ontwikkelde landen; en drie speciale clausules voor extra preferenties indien ontwikkelingslanden bijzondere inspanningen plegen op het gebied van arbeidsrechten, milieu of drugsbestrijding.
In het voorstel valt een aantal zaken op:
-
-Het reguliere APS wordt uitgebreid met 300 producten die als 'gevoelig' betiteld worden en derhalve op de sensitieve lijst zouden komen (het APS dekt in totaal zo'n 7000 producten). Daarnaast worden geen producten van de bestaande sensitieve lijst naar de niet-sensitieve lijst overgeheveld. Ook de korting (nulrecht voor niet-gevoelige producten, 3,5 procentpunt voor gevoelige producten, de minimumrechten van 1%) blijft gelijk. EBA wordt ongewijzigd voortgezet.
-
-De drie speciale clausules voor arbeidsrechten, milieu en drugsbestrijding worden vervangen door één stimuleringsmaatregel voor duurzame ontwikkeling, het APS+. Dit APS+ geeft nulrecht voor alle goederen die onder het APS vallen indien het betrokken land een aantal conventies op het terrein van mensenrechten, arbeidsrechten, goed bestuur en drugsbestrijding heeft geratificeerd en geïmplementeerd. Bovendien moet het land zich vastleggen op het ratificeren en invoeren van de overige conventies over milieu en goed bestuur per 31 december 2008. Alleen de "meest kwetsbare" ontwikkelingslanden komen hiervoor in aanmerking.
-
-De graduatieregeling die bepaalt welke landen en producten in aanmerking komen voor preferenties is vereenvoudigd. Bovendien zal er nog maar één keer per drie jaar gegradueerd worden. In het huidige APS gebeurt dit nog jaarlijks.
-
-Verder stelt de Commissie voor om landen die een commercieel akkoord met de EU hebben gesloten waarin alle preferenties van het APS zijn opgenomen uit te sluiten van het APS.
-
-Tot slot valt op dat de Commissie geen voorstellen doet om de origineregels te verbeteren. De Commissie verwijst naar de separaat uitgevoerde herziening van de preferentiële oorsprongsregels die nog plaats moet vinden.
De Raad heeft op 27 juni 2005 Verordening (EG) Nr. 980/2005 aangenomen.
Tijdens de Raad van 16 maart 2005 werd besloten het Comité van permanente vertegenwoordigers opdracht te geven in de vergadering van 24 maart 2005 de nog openstaande kwesties te bespreken, zodat de verordening vóór 1 april 2005 kan worden aangenomen.
In de databank EUR-Lex wordt de laatste stand van zaken in de Europese behandeling van het voorstel weergegeven.
Op 9 maart 2005 heeft het Europees Parlement een wetgevingsresolutie aangenomen inzake onderhavige voorstel voor een verordening.
In de databank OEIL van het Europees Parlement wordt de laatste stand van zaken in de behandeling van het voorstel weergegeven.
www.europarl.europa.eu/...In de databank IPEX wordt de behandeling van het voorstel in de diverse (kandidaat) lidstaatparlementen weergegeven.