Behandelfase Eerste Kamer: behandeling in Eerste Kamer afgerond.

nationaal

De commissie I&A/JBZ besprak op 9 september 2014 de reactie van de minister van Veiligheid & Justitie op de vragen van de commissie van 25 juni 2014 en nam deze voor kennisgeving aan.

Europees

De Europese Raad heeft op 26-27 juni 2014 de strategische richtsnoeren vastgesteld voor de wetgevende en operationele activiteiten op het terrein van vrijheid, veiligheid en recht. Tijdens de Raad Algemene Zaken op 21 oktober 2014 heeft er een discussie plaatsgevonden over de implementatie van de vastgestelde richtsnoeren.

document Europese Commissie

COM(2014)144, d.d. 11 maart 2014

commissies Eerste Kamer

beleidsterreinen

verwante dossiers

De commissie I&A/JBZ besprak op 9 september 2014 de reactie van de minister van Veiligheid & Justitie op de vragen van de commissie van 25 juni 2014 en nam deze voor kennisgeving aan.

De minister van Veiligheid & Justitie heeft op 15 juli 2014 gereageerd op de vragen over het post-Stockholmprogramma die op 25 juni 2014 zijn verzonden. Hij gaat in op vragen over de consolidatie en implementatie van het huidig instrumentarium en de evaluatie van het programma. De antwoorden worden naar verwachting besproken in de eerste commissievergadering na het zomerreces.

De commissie I&A/JBZ besprak op 24 juni 2014 het verslag van de JBZ-Raad van 5-6 juni 2014. Naar aanleiding hiervan besloot de fractie van de SP enkele vragen te stellen aan de regering over het post-Stockholmprogramma. De fracties van de VVD en D66 sloten zich bij deze vragen aan. De brief aan de minister van Veiligheid en Justitie werd op 25 juni 2014 verzonden.

De commissies I&A/JBZ, V&J en EUZA leverden op 10 juni 2014 inbreng voor schriftelijk overleg over de Commissiemededeling inzake een nieuw raamwerk om de rechtsstaat in de EU te versterken (E140007) en de Commissiemededeling inzake het EU-scorebord voor Justitie 2014 (E140012). Er werd geen inbreng geleverd over het post-Stockholmprogramma.

Op 13 mei 2014 besloten de commissies I&A/JBZ, V&J en EUZA naar aanleiding van de bespreking van de kabinetsappreciaties van de Commissiemededeling inzake een nieuw raamwerk om de rechtsstaat in de EU te versterken (E140007), de Commissiemededeling inzake het EU-scorebord voor Justitie 2014 (E140012), onderhavige Commissiemededelingen en de kabinetsappreciatie van het AIV-advies inzake de Rechtsstaat, met de regering in schriftelijk overleg te treden. Inbreng voor een brief aan de regering wordt geleverd op 10 juni 2014.

Op 6 mei 2014 besprak de commissie I&A/JBZ de procedure voor behandeling van de Commissiemededelingen. De commissie besloot de Commissiemededeling en de mededeling over het EU-scorebord Justitie voor 2014 (E140012) te betrekken bij de behandeling van de Commissiemededeling inzake een nieuw raamwerk om de rechtsstaat in de EU te versterken (E140007). De commissie zal bij de gezamenlijke behandeling van deze onderwerpen in de commissies I&A/JBZ, V&J en EUZA op 13 mei 2014 voorstellen een mondeling overleg met de bewindslieden van V&J te organiseren. Naar aanleiding van de kabinetsappreciatie van 17 april 2014 van de Commissiemededelingen besloot de commissie een brief te sturen met vragen over de dataretentierichtlijn

De Kamer ontving het regeringsstandpunt op 17 april 2014 en zal op 6 mei 2014 de verdere procedure voor behandeling bespreken.

De commissie voor Immigratie & Asiel / JBZ-Raad (I&A/JBZ) besloot op 18 maart 2014 de behandeling op te schorten in afwachting van het regeringsstandpunt (BNC-fiche).

De commissie voor Immigratie & Asiel / JBZ-Raad (I&A/JBZ) heeft de toekomstige prioriteiten op het gebied van Justitie en Binnenlandse Zaken als prioritair geselecteerd uit het werkprogramma 2014 van de Europese Commissie. De Europese Commissie publiceerde op 11 maart 2014 twee mededelingen over dit onderwerp. De commissie I&A/JBZ zal op 18 maart 2014 de procedure voor behandeling bespreken.

Behandeling voorafgaand aan de publicatie van de Commissiemededelingen

De commissie I&A/JBZ hield op 18 februari 2014 een mondeling overleg met de bewindslieden van Veiligheid en Justitie over het post-Stockholmprogramma.

Op 21 januari 2014 heeft de commissie I&A/JBZ een gesprek gevoerd met de leden van de Commissie Meijers. Het post-Stockholmprogramma was één van de gespreksonderwerpen

De bewindslieden van Veiligheid en Justitie reageerde op 14 januari 2014 op de brief van de commissie van 6 februari 2014. De commissie I&A/JBZ besloot op 21 januari 2014 de reactie van de bewindslieden voor kennisgeving aan te nemen.

De commissie I&A/JBZ besloot op 10 december 2013 een mondeling overleg te organiseren met de bewindslieden van Veiligheid en Justitie over een nieuw meerjarenbeleidskader op het terrein van Justitie en Binnenlandse Zaken in de EU.

Op 6 december stuurde de commissie I&A/JBZ een brief aan de bewindslieden van Veiligheid en Justitie met daarin het verzoek te reageren op de notitie van de Commissie Meijers met haar visie op de prioriteiten voor het JBZ-meerjarenbeleid voor 2015–2020.

Op 26 november 2013 besprak de commissie voor I&A/JBZ de brief van de minister van V&J van 18 november 2013 en de brief van de staatssecretaris van V&J van 22 november 2013 en besloten in schriftelijk overleg te treden met de regering.

De staatssecretaris van Veiligheid en Justitie stuurde op 22 november 2013 een brief aan de Eerste Kamer over het post-Stockholmprogramma. In de brief deelt de staatssecretaris mede dat op 18 november 2013, Duitsland, Estland, Finland, Hongarije, Nederland, Slovenië, het Verenigd Koninkrijk en Zweden overeenstemming hebben bereikt over hun visie op algemene uitgangspunten voor nieuwe meerjarenbeleidskader op het terrein van Justitie en Binnenlandse Zaken in de EU. De visie is aangeboden aan de Europese Commissie en het voorzitterschap en wordt middels de brief ook gedeeld met de Kamer.

De minister van Veiligheid en Justitie reageerde op 18 november 2013 op de brief van de commissie I&A/JBZ van 7 november 2013 en stuurde het kabinetsstandpunt met de Nederlandse visie op nieuw meerjarenbeleidskader op het terrein van Justitie en Binnenlandse Zaken in de EU.

De commissie I&A/JBZ besprak op 5 november 2013 de stand van zaken in de besprekingen over een nieuw meerjarenbeleidskader op het terrein van Justitie en Binnenlandse Zaken in de EU. De commissie besloot de minister van Veiligheid en Justitie een brief te sturen met daarin het verzoek de commissie uitgebreid te informeren over de visie en positiebepaling van de regering ten aanzien van het meerjarenbeleidskader vanaf 2014. De brief aan de regering werd op 7 november 2013 verstuurd.

Er zijn verschillende vragen gesteld over het post-Stockholmprogramma in een schriftelijk overleg van 4 juli 2014 met de minister en staatssecretaris van Veiligheid en Justitie voorafgaand aan de informele Raad voor Justitie en Binnennlandse Zaken van 8-9 juli 2014.

De Tweede Kamer voerde voorafgaand aan de Raad Algemene Zaken van 13 mei 2014 schriftelijk overleg met de regering. Er werden ook vragen gesteld over het post-Stockholmprogramma.

Op 23 april 2014 heeft de commissie voor Veiligheid en Justitie (V&J) een algemeen overleg gevoerd met de bewindslieden van Veiligheid en Justitie over het JBZ-meerjarenbeleid vanaf 2015.

De commissie voor Veiligheid en Justitie (V&J) heeft de toekomstige prioriteiten op het gebied van Justitie en Binnenlandse Zaken ook als prioritair geselecteerd uit het werkprogramma 2014 van de Europese Commissie.

Behandeling voorafgaand aan de publicatie van de Commissiemededelingen

Tijdens het algemeen overleg over EU civielrechtelijke onderwerpen op 5 februari 2014 deed de minister van Veiliigheid en Justitie een toezegging om nog voor het algemeen overleg over het Post-Stockholmprogramma te komen met een een brief over de toetsing van onderwerpen die zich wat hem betreft niet lenen voor Europese samenwerking.

Op 17 april 2014 stuurden de bewindslieden van Veiligheid en Justitie de kabinetsappreciatie over de mededelingen naar de Kamer.

Met het oog op het vervolgproces gaat het kabinet in deze appreciatie uitgebreid in op de belangrijkste elementen van de onderhavige mededelingen van de Commissie.

Het huidige meerjarenbeleidskader van de EU op het gebied van Justitie en Binnenlandse Zaken (JBZ), het zogenaamde Stockholmprogramma, eindigt in 2014. De Europese Commissie presenteert haar visie voor een JBZ-meerjarenbeleidskader voor de periode 2015-2020 in de vorm van twee mededelingen. Deze mededelingen zullen de basis vormen voor de strategische richtsnoeren die de Europese Raad in juni 2014 zal vaststellen.

Commissiemededeling over een nieuw meerjarig beleidskader op het gebied van Justitie

De Europese Commissie streeft naar een gemeenschappelijke Europese rechtsruimte in 2020. De Europese Commissie constateert dat er op terrein van justitie drie belangrijke uitdagingen liggen:

• 1. 

  Het wederzijds vertrouwen versterken:
• 2. 

  De mobiliteit vergemakkelijken;
• 3. 

  De economische groei ondersteunen.

Om deze drie uitdagingen aan te gaan stelt de Europese Commissie voor dat de focus van het toekomstige justitiebeleid moet liggen op een combinatie van consolidering van huidige wetgeving, indien nodig het recht en de praktijk van de EU codificeren en het huidige kader aanvullen met nieuwe initiatieven.

Commissiemededeling over een nieuw meerjarig beleidskader op het gebied van Binnenlandse Zaken

Op het gebied van binnenlandse zaken onderstreept de Europese Commissie het belang van consolidering van bestaande wetgeving en instrumenten. Daarnaast ziet de Europese Commissie belangrijke nieuwe kansen en problemen waar de EU op moet inspelen. In de mededeling zet de Europese Commissie vijf prioriteiten voor het toekomstig beleid op het gebied van binnenlandse zaken uiteen:

• 1. 

  Een doeltreffend beleid voor migratie en mobiliteit;
• 2. 

  Schengen, visa en buitengrenzen;
• 3. 

  Het Gemeenschappelijk Europees asielstelsel in de praktijk
• 4. 

  Versterking van de totaalaanpak van migratie en mobiliteit;
• 5. 

  Een veiliger Europa.

Lees meer: uitgebreide samenvatting

Raad Algemene Zaken 21 oktober 2014

Tijdens de Raad Algemene Zaken heeft er een discussie plaatsgevonden over de implementatie van de vastgestelde richtsnoeren. Bijzondere aandacht werd gegeven aan buitenlandse strijders en passagiersgegevens.

Informele JBZ-Raad 8-9 juli 2014

Tijdens de Raad hebben de lidstaten van gedachten gewisseld over de uitvoering van de strategische richtsnoeren over de toekomstige ontwikkeling van de JBZ-ruimte vanaf 2015. Tussen de lidstaten bestond overeenstemming dat zo goed mogelijk gebruik moet worden gemaakt van bestaande instrumenten. Verder bleek er veel steun te zijn voor herziening van de Interne Veiligheidsstrategie, op basis van de bestaande strategie. De nadruk moet daarbij liggen op de uitvoering. Ook wijzen sommige lidstaten op nieuwe dreigingen, zoals ‘foreign fighters’, waarop ook binnen de Interne Veiligheidsstrategie een antwoord moet komen.

Europese Raad 26-27 juni 2014

De Europese Raad heeft de strategische richtsnoeren vastgesteld voor de wetgevende en operationele activiteiten op het terrein van vrijheid, veiligheid en recht. Het kabinet is tevreden met de balans die is gevonden tussen de domeinen asiel en migratie en veiligheid en justitie in de strategische richtsnoeren. Met name de nadruk op implementatie, consolidatie en evaluatie als uitgangspunten voor het nieuwe meerjarenbeleid spreekt het kabinet zeer aan. Ook krijgen de schaduwkanten van het vrij verkeer van personen adequate aandacht in de richtsnoeren. Ten aanzien van het Europees Openbaar Ministerie zijn - mede op aandringen van Nederland - geen definitieve besluiten opgenomen in de tekst, doch is slechts vastgesteld dat de onderhandelingen over het voorstel gaande zijn. Zoals bekend heeft Nederland bezwaren tegen het centralistische karakter van het Commissievoorstel. 

Raad Algemene Zaken 24 juni 2014

De ministers gaven tijdens de Raad hun visie op de ontwerpconclusies betreffende de strategische richtsnoeren voor de toekomstige ontwikkeling van het meerjarenbeleid op het terrein van Justitie en Binnenlandse Zaken. De discussie concentreerde zich vanwege de actualiteit in het Middellandse Zeegebied op de verschillende aspecten van migratie, en dan met name op de verantwoordelijkheid van lidstaten zelf en solidariteit tussen lidstaten. Een groep vooral nieuwere lidstaten stelde vraagtekens bij de verwijzing in deze richtsnoeren naar het vrij verkeer van personen. 

Uit de geannoteerde agenda bleek dat het kabinet tevreden is met de balans tussen de domeinen asiel en migratie en veiligheid en justitie in de strategische richtsnoeren in de ontwerpconclusies van de Europese Raad en veel van zijn inzet herkent, inclusief de aandacht voor de schaduwkanten van het vrij verkeer. Met name de nadruk op implementatie, consolidatie en evaluatie als uitgangspunten voor het nieuwe meerjarenbeleid spreekt het kabinet zeer aan.

JBZ-Raad 5-6 juni 2014

Tijdens de Raad gaven de lidstaten hun visie op de gewenste nieuwe ontwikkelingen op JBZ-gebied. Er is inmiddels volledige steun voor de uitgangspunten die ook actief door Nederland zijn opgebracht waaronder met name consolidatie, implementatie. De uitkomsten van het debat zijn in een brief aan de Europese Raad verzonden, die uiteindelijk op 26 juni 2014 de strategische richtsnoeren zal vaststellen voor het JBZ-meerjarenbeleidskader voor de periode 2015-2020.

Raad Algemene Zaken 13 mei 2014

De Raad Algemene Zaken heeft de agenda voor de Europese Raad (ER) van 26 & 27 juni a.s. vastgesteld. Een van de agendapunten van de Europese Raad is het post-Stockholmprogramma. In het licht van de huidige sterk verhoogde toestroom van migranten via de Middellandse Zee concentreerde de discussie tijdens de Raad zich op de urgentie van concrete besluiten met betrekking tot migratie. Vanuit zuidelijke lidstaten als Italië en Malta werd een beroep gedaan op solidariteit en billijke verdeling van verantwoordelijkheid. Hiernaast noemden Lidstaten verbetering van het ondernemingsklimaat, de strijd tegen mensensmokkel, het vrij werknemersverkeer en integratie als onderwerpen die in de strategische richtsnoeren voldoende aan de orde dienen te komen.

Behandeling voorafgaand aan de publicatie van de Commissiemededelingen

JBZ-Raad 3-4 maart 2014

Tijdens de Raad hebben de ministers verder gesproken over de uitgangspunten en prioriteiten voor het JBZ-meerjarenbeleid vanaf 2015. De meeste lidstaten gaven aan dat vooral consolidatie en implementatie centraal moeten staan.

Informele JBZ-Raad 23-24 januari 2014

Tijdens de informele Raad werd er verder van gedachten gewisseld worden over de uitgangspunten en prioriteiten voor het JBZ-meerjarenbeleid vanaf 2015. Er was brede steun onder lidstaten voor de uitgangspunten consolidatie, kwaliteit van implementatie en de aanzienlijke waarde van training van juridische beroepsbeoefenaars in dat kader. Daarnaast hechten veel lidstaten aan samenwerkingsstructuren zoals e-Justice. Op het gebied van Binnenlandse Zaken ligt de nadruk van de Raad op solidariteit en verdeling van lasten en verantwoordelijkheid. Voorts is er onder de lidstaten een roep om strikte sancties voor mensensmokkelaars en samenwerking met derde landen. In dat kader is conditionaliteit een belangrijk uitgangspunt. Verder wordt ingezet op implementatie van het GEAS, mobiliteit en afstemming tussen de verschillende beleidskolommen. Aandachtspunten op het gebied van veiligheid zijn cyber(crime) en de aanpak van georganiseerde criminaliteit.

JBZ-Raad 5-6 december 2013

Op aandringen van een aantal lidstaten, waaronder Nederland, heeft tijdens de Raad een inhoudelijke bespreking plaatsgevonden over het JBZ-meerjarenbeleid vanaf 2015. Er werden twee prioriteiten genoemd, te weten: (1) het wederzijds versterken van vertrouwen tussen lidstaten. Dit kan door middel van een doelgerichte actie met training van professionals en uitwisselingsprogramma’s. Effectieve implementatie van EU-regels is ook van belang voor het vertrouwen. Ook moeten nationale autoriteiten even makkelijk met collega’s uit andere lidstaten kunnen samenwerken; (2) de obstakels voor goede informatie-uitwisseling moeten effectief worden verwijderd. Verder moet er meer coherentie zijn tussen intern en extern optreden.

Informele JBZ-Raad 18-19 juli 2013

Tijdens de Raad is het post-Stockholmprogramma voor de eerste keer geagendeerd. Er was overeenstemming in de Raad om in december 2013 te komen tot de hoofdlijnen van het post-Stockholm programma. Uitgangspunten worden volgens de lidstaten implementatie en consolidatie van bestaande wet- en regelgeving en aandacht voor de externe dimensie van het JBZ-terrein. Op het gebied van justitie zal het moeten gaan om de bescherming van de fundamentele rechten (aangewakkerd door het debat over gegevensbescherming), het principe van wederzijdse erkenning/wederzijds vertrouwen, meer justitiële en operationele samenwerking, de toegang van bedrijven en burgers tot het recht, het actief gebruik van ICT/e-justice. Op het terrein van asiel, migratie en veiligheid noemden de meeste lidstaten als belangrijkste uitgangspunten de strijd tegen illegale immigratie, conditionaliteit en terugkeerbeleid en een modern en effectief grensbeheer.

In de databank EUR-Lex wordt de laatste stand van zaken in de Europese behandeling van het voorstel weergegeven.

Het Europees Parlement nam op 2 april 2014 een resolutie aan over de tussentijdse evaluatie van het programma van Stockholm. In de evaluatie worden ook suggesties gedaan voor het toekomstige JBZ-meerjarenbeleidskader.

De commissie voor Juridische Zaken (JURI) stemde op 24 februari 2014 in met het ontwerpverslag over de tussentijdse evaluatie van het programma van Stockholm. In de evaluatie doet de JURI commissie ook suggesties voor het toekomstige JBZ-meerjarenbeleidskader. Het Europees Parlement zal naar verwachting op 3 april 2014 plenair stemmen over het verslag.

De Duitse Bondsraad stuurde op 23 mei 2014 twee brieven aan de Europese Commissie over de Commissiemededelingen in het kader van de politieke dialoog.

In de databank IPEX wordt de behandeling van het voorstel in de diverse (kandidaat) lidstaatparlementen weergegeven.

De commissie Meijers publiceerde op 29 augustus 2014 een notitie gericht aan de leden van de LIBE commissie van het Europees Parlement met daarin een overzicht van voorstellen op het gebied van Justitie en Binnenlandse Zaken die nog niet zijn afgerond in de vorige termijn van het Europees Parlement. De commissie Meijers geeft aan dat de aangenomen Raadsconclusies over het post-Stockholmprogramma niet voldoende richting bieden voor de toekomst en weinig toegevoegde waarde hebben. De commissie Meijers roept dan ook het Europees Parlement, de Raad en de Commissie op om een lange termijn agenda te ontwikkelen die zich richt op de grootste uitdagingen waarmee de EU wordt geconfronteerd op het gebied van vrijheid, veiligheid en recht, zoals de rechtsstaat een eerlijk asiel- en migratiebeleid en de bescherming van fundamentele rechten.

De Commissie Meijers publiceerde op 7 oktober 2013 een notitie over het JBZ-meerjarenbeleid vanaf 2015. In de notitie geeft de Commissie Meijers negen prioriteiten aan voor het toekomstige beleid, te weten: grondrechten, evaluatie en implementatie, institutionele aangelegenheden, justitiële samenwerking in strafzaken en de versterking van de procedurele rechten, gegevensbescherming, non-discriminatie, immigratie, asiel en de externe dimensie. In de notitie gaat de Commissie Meijers uitgebreid in op deze prioriteiten.