E240017
Laatste revisie: 10-12-2024

E240017 - Commissiemededeling: Verslag over de rechtsstaat 2024 - Situatie op het gebied van de rechtsstaat in de Europese Unie



Op 24 juli 2024 heeft de Europese Commissie haar vierde EU-rechtsstaatsrapportPDF-document uitgebracht. Het verslag bevat een overzicht van de staat van de rechtsstaat in de EU en in de verschillende lidstaten en de veranderingen sinds het rapport van 2023.


Stand van zaken

Behandelfase Eerste Kamer: behandeling in commissie Eerste Kamer.

nationaal

Op 29 november 2024 stuurde de minister van Buitenlandse Zaken een antwoord op de brief met vragen van 30 oktober 2024. Op 4 december2024 is het verslag van een schriftelijk overleg vastgesteld (35.295, AX).

Europees

Tijdens de Raad Algemene Zaken van 19 november 2024 voerde de Raad een landenspecifieke rechtsstaatsdialoog op basis van het jaarlijkse rechtsstaatsrapport van de Europese Commissie. Deze sessie stonden de landenhoofdstukken van Nederland, Malta, Oostenrijk en Polen op de agenda (21501-02, GV).


Kerngegevens

volledige titel

Commissiemededeling: Verslag over de rechtsstaat 2024 - Situatie op het gebied van de rechtsstaat in de Europese Unie

document Europese Commissie

COM(2024)800PDF-document, d.d. 24 juli 2024

commissies Eerste Kamer

beleidsterrein

verwant dossier


Behandeling Eerste Kamer

Op 29 november 2024 stuurde de minister van Buitenlandse Zaken een antwoord op de brief met vragen van 30 oktober 2024. Op 4 december2024 is het verslag van een schriftelijk overleg vastgesteld (35.295, AX).

Op 5 november 2024 is de brief met vragen in het kader van de politiek dialoog verstuurd aan de Europese Commissie (35295, AW).

Op 30 oktober 2024 is de brief met vragen verstuurd aan de minister van Buitenlandse Zaken.

Op 22 oktober 2024 leverde de fractie van SP (Van Apeldoorn) inbreng voor schriftelijk overleg met de regering. De fractie van GroenLinks-PvdA (Karimi) leverde inbreng voor schriftelijk overleg in het kader van de politiek dialoog met de Europese Commissie.

Op 24 september 2024 besloten de commissies EUZA en J&V het Rechtsstaatrapport 2024 in behandeling te nemen en de eventuele behandeling van het landenhoofdstuk over Nederland aan de daarvoor relevante vakcommissies over te laten. De commissies besloten op 22 oktober 2024 inbreng te leveren voor schriftelijk overleg met de regering en/of de Europese Commissie, onder voorbehoud van de beantwoording van de schriftelijke vragen van de Tweede Kamer.


Behandeling Tweede Kamer

Op 23 oktober 2024 hield de Tweede Kamer een rondetafelgesprek over rechtstatelijke ontwikkelingen in de Europese Unie.

Op 24 september 2024 voerde de Tweede Kamer schriftelijk overleg met de regering over de Raad Algemene Zaken van 24 september 2024, waar ook vragen zijn gesteld over het rechtsstaatsrapport (21501-02, 2933).

De Tweede Kamer heeft voor het onderwerp rechtstatelijkheid in de EU twee rapporteurs aangesteld, Van Campen (VVD) en Kahraman (NSC).


Standpunt Nederlandse regering

Op 13 september 2024 stuurde het kabinet de appreciatie over het horizontale deel van het rechtsstaatsrapport (21501-02, GP). Het kabinet gaat hier in op de ontwikkelingen in verschillende lidstaten op het gebied van de rechtsstaat en bespreekt het de verschillende wetgevende maatregelen die door de Raad en het Europees Parlement zijn aangenomen om de rechtsstaat en democratie in lidstaten te versterken. Verder bespreekt het kabinet de toevoeging van de vier kandidaat-lidstaten aan het rechtsstaatsrapport.


Samenvatting voorstel Europese Commissie

Op 24 juli 2024 heeft de Europese Commissie haar vijfde EU-rechtsstaatrapportPDF-document uitgebracht. Het verslag bevat een overzicht van de staat van de rechtsstaat in de EU en in de verschillende lidstaten en de veranderingen sinds het rapport van 2023. Het verslag en de aanbevelingen vormen de basis voor een nieuwe cyclus van rechtsstaatdialogen met de lidstaten.

De Europese Commissie focust in het rapport met name op de volgende hoofdthema's:

  • justitiële stelsels;
  • corruptiebestrijding;
  • mediapluriformiteit- en -vrijheid;
  • andere institutionle kwesties in verband met controles en waarborgen

Naast een horizontale bespreking van de algemene ontwikkelingen op het gebied van de rechtsstaat in de EU zijn ook per lidstaat landenspecifieke hoofdstukken uitgebracht. Dit jaar bevat het verslag voor het eerst vier landenhoofdstukken over de ontwikkelingen in de kandidaat-lidstaten Albanië, Montenegro, Noord-Macedonië en Servië, als aanvulling op de werkzaamheden in het kader van het toetredingsproces.


Behandeling Raad

Tijdens de Raad Algemene Zaken van 19 november 2024 voerde de Raad een landenspecifieke rechtsstaatsdialoog op basis van het jaarlijkse rechtsstaatsrapport van de Europese Commissie. Deze sessie stonden de landenhoofdstukken van Nederland, Malta, Oostenrijk en Polen op de agenda (21501-02, GV).

Tijdens de Raad Algemene Zaken van 24 september 2024 voerde de Raad zijn jaarlijkse rechtsstaatsdialoog, waarbij de lidstaten spraken over de situatie van de rechtsstaat in de lidstaten en de EU aan de hand van het EU-rechtsstaatsrapport. Tevens spraken de listaten in een afzonderljike sessie met vier kandidaat-lidstaten (Albanië, Montenegro, Noord-Macedonië en Servië) (21501-02, GQ).

In de databank EUR-Lex wordt de laatste stand van zaken in de Europese behandeling van het voorstel weergegeven.


Alle bronnen