Op 5 april 2013 is door de onderhandelaars van de Europese Unie en van de 47 lidstaten van de Raad van Europa de ontwerptekst voor het toetredingsverdrag van de Europese Unie tot het Europees Verdrag tot bescherming van de Rechten van de Mens en de Fundamentele Vrijheden (EVRM) goedgekeurd. Het EVRM, dat in 1950 is opgesteld door de Raad van Europa, wordt gezien als het belangrijkste mensenrechtenverdrag in Europa. De lidstaten van de Raad van Europa, waaronder ook alle lidstaten van de EU, zijn reeds gebonden door dit verdrag. Na de toetreding van de EU tot het EVRM zal ook een eventuele schending van dit verdrag door EU‑instellingen, -organen en -instanties door het Europees Hof voor de Rechten van de Mens in behandeling kunnen worden genomen.
Al sinds de jaren zeventig is sprake van toetreding van de EU tot het EVRM. In 2009 is in het Verdrag van Lissabon uiteindelijk vastgelegd dat de EU zal toetreden tot het EVRM (artikel 6, lid 2), waarmee voor de EU ook een rechtsgrondslag was gecreëerd om de toetreding mogelijk te maken. Aan de zijde van de Raad van Europa is daartoe in juni 2010 Protocol 14 aangenomen. De officiële onderhandelingen konden vervolgens in juli 2010 van start gaan.
In de Eerste en Tweede Kamer is steeds geijverd voor toetreding. Tijdens de Algemene Europese Beschouwingen in 2010 pleitte de Eerste Kamer Kamerbreed voor spoedige toetreding. De regering werd met de motie-Bemelmans-Videc (CDA) c.s. in 2011 aangespoord de toetreding van de EU tot het EVRM actief te blijven bevorderen. De gewijzigde motie-Franken (CDA) c.s. herhaalde deze oproep in 2012.
Met de afronding van de onderhandelingen over de ontwerptekst is de EU een stap dichter bij de toetreding gekomen, maar de totstandkoming van het verdrag heeft nog een lange weg te gaan. Het Hof van Justitie van de Europese Unie zal zich immers de komende tijd buigen over de verenigbaarheid van de ontwerptekst met de EU-verdragen. Het Raadsbesluit tot sluiting moet vervolgens worden goedgekeurd door het Europees Parlement en door de EU-lidstaten. Tot slot zullen, naast de ratificatie door de Europese Unie, de 47 landen die partij zijn bij het EVRM het toetredingsverdrag moeten ratificeren voordat het in werking kan treden.
Een overzicht van alle activiteiten en documenten vindt u op de Europapoort-themapagina
Deel dit item: