Begrotingen SZW en VRO aangenomen

De fracties van OPNL, GroenLinks-PvdA, SGP, D66, Volt, CDA, PVV, VVD, JA21, ChristenUnie, BBB en 50PLUS stemden voor de begroting, de fracties van FVD, SP en PvdD stemden tegen.

In het debat met minister Van Hijum van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) wees senator Van Rooijen (50PLUS) op de ontwikkelingen rondom de in 2023 aangenomen Wet toekomst pensioenen (Wtp). NSC-Tweede Kamerlid Joseph diende onlangs een amendement in om deelnemers aan pensioenfondsen meer zeggenschap te geven over hun opgebouwde pensioenrechten. Dit leidde volgens Van Rooijen tot veel ophef in de pensioenwereld, vooral van de voorstanders van de wet.

Van Rooijen: 'Burgers moeten erop kunnen rekenen dat hun belangen worden vertegenwoordigd in het parlement. Waarom zijn overheid en pensioensector zo bang voor de uitkomst van het referendum?' Volgens senator Van den Oetelaar (FVD) is de belangrijkste zin in de begroting van SZW deze: 'Werk biedt mensen betekenis, plezier en een toekomstperspectief.' 'Is dat zo?', vroeg hij. Bijvoorbeeld voor het toekomstperspectief is vereenvoudiging van het toeslagenstelsel nodig. Hij vroeg of de minister kon uitleggen wat bestaanszekerheid waard is als werken niet loont. 'Inkomenspolitiek kan daar niets aan doen,' aldus Van den Oetelaar.

Minister Van Hijum van Sociale Zaken en Werkgelegenheid zei dat het belangrijk is om te kijken naar koopkracht van ouderen. Zoals bij de koppeling tussen lonen en AOW: als de lonen stijgen, stijgt de AOW mee. Daar houdt ook dit kabinet aan vast. Gepensioneerden gaan er grosso modo evenveel op vooruit als werkenden. Over het amendement-Joseph zei Van Hijum dat er vanuit het ministerie geen sprake van bangmakerij is. Hij heeft de Raad van State om advies gevraagd over dat amendement, net zoals de sociale partners en de toezichthouders. Als al die adviezen binnen zijn, zal de minister het amendement van een advies aan de Tweede Kamer voorzien.

De fracties van OPNL, GroenLinks-PvdA, SGP, D66, Volt, CDA, PVV, VVD, JA21, ChristenUnie, BBB en 50PLUS stemden voor de begroting, de fracties van FVD, SP en PvdD stemden tegen.

In het debat met minister Keijzer van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening (VRO) wees senator Van Rooijen (50PLUS) op het regeerprogramma waarin een ambitieuze doelstelling staat voor de bouw van seniorenwoningen. Hij vroeg of dit gaat lukken en of de minister kon toezeggen dat zij bijspringt wanneer het nodig is om de doelstelling te halen. Volgens Van Rooijen is het verhuren van woningen het pensioen van zelfstandigen en boeren. De wet betaalbare huur is daarom een zware klap. De fiscale druk voor verhuurders zorgt ervoor dat zij huurwoningen verkopen. Hij vroeg: 'Hoe denkt de minister dat de Wet betaalbare huur een gunstig effect heeft op de sociale huursector? Als uit de evaluatie blijkt dat de wet niet gewenste effect heeft gehad, wil de minister de wet dan heroverwegen?'

Senator Koffeman (PvdD) riep het kabinet op haast te maken met de stikstofaanpak. Remkes heeft drie jaar geleden al een voorstel gedaan. Met het verdwijnen van het stikstoffonds was zijn voorstel niet langer mogelijk. De krimp van de intensieve veehouderij heeft het grootste effect, maar er zijn ook andere mogelijkheden zoals krimp van Schiphol en verduurzaming van de industrie. Koffeman vroeg verder of de tijdelijkheid van mantelzorgwoningen op het erf wordt opgeheven zodat ze permanent beschikbaar zijn, en of woningsplitsing mogelijk wordt. Over de plannen van de minister om statushouders niet langer voorrang te geven, vroeg hij waar zij dan heen moeten om de asielopvang niet langer te belasten.

Volgens senator Van Aelst (SP) zou wonen niet aan de markt moeten worden overgelaten. Bestaanszekerheid van huurders staat op de tocht: de huren stijgen en de koopkracht daalt. Van Aelst: 'Gemeenten zouden een bondgenoot moeten zijn bij woningbouw, maar op dit moment kunnen zij dat niet omdat zij geen enkele financiële ruimte en autonomie hebben. Zolang dit kabinet de financiële situatie van gemeenten niet versterkt, mag het kabinet niets verwachten van gemeenten waar het om woningbouw gaat.' Ze vroeg ook hoe het kabinet ervoor gaat zorgen dat panden en grond die het rijk in haar bezit heeft, worden ingezet voor betaalbare woningen. In het woondebat worden mensen tegen elkaar worden opgezet. Vluchtelingen krijgen de schuld van het woningtekort, terwijl dat komt door onder andere grondspeculatie en het in de verkoop zetten van betaalbare woningen, aldus Van Aelst.

Volgens senator Dessing (FVD) verkeert de woningmarkt in een grote crisis, onder andere door het rampzalig uitpakken van de Wet betaalbare huur: 'Het resultaat is desastreus. Huurwoningen worden verkocht door eigenaren waardoor de markt steeds verder onder druk komt te staan. De €30.000 die wordt geboden aan gemeenten om statushouders toch van een huis te voorzien, is natuurlijk een wanhoopsdaad, die eigenlijk al duidelijk maakt dat er rigoureus andere keuzes gemaakt moeten worden.

Senator Van Langen-Visbeek (BBB) keek naar wat er wel kan, zoals het versnellen van bouwprocessen versnellen. De minister is hiermee begonnen. Verder kunnen innovatieve bouwmethoden worden toegepast en bestaande panden worden omgebouwd, nieuwe regelgeving voor wonen op vakantieparken, en een hospitaregeling. Er worden volgens Van Langen goede zaken gedaan: 'De letters BBB staan ook voor bouwen, bouwen, bouwen. En daar is deze minister mee bezig.'

Minister Keijzer (VRO) zei dat haar taak is een plekje te vinden voor alle functies die wij in Nederland in de beschikbare ruimte kwijt willen. Een nieuwe manier van ruimte ordenen is het combineren van functies. Dat gebeurt in de praktijk ook al. Zoals bijvoorbeeld wandel- en fietspaden over landbouwgrond. Dat is een combinatie van recreatie en landbouw. 'Op het terrein van volkshuisvesting gebeurt er al een hoop. Met deze begroting zetten we daartoe ook de eerste stappen,' aldus Keijzer.

Over de Wet betaalbare huur zei zij dat zij goed zal kijken of de cijfers van het Kadaster kloppen met het beeld dat door de media wordt geschetst. Als dat het geval is, en blijkt dat het resultaat van de Wet betaalbare huur ongewenst is, zal zij zoeken naar aanpassingen van de wet. Over haar plannen om statushouders niet langer voorrang te geven zei Keijzer dat van statushouder ook enige zelfredzaamheid mag worden verwacht.

Verworpen moties

• - 

  Motie-Koffeman c.s. over langdurig beschikbaar blijven van mantelzorgwoningen.
• - 

  Motie-Koffeman c.s. over gestandaardiseerde regelgeving voor nestvoorzieningen.

De minister had beide moties ontraden.