E180003 - Voorstel voor een richtlijn tot vaststelling van bepalingen ter versterking van de begrotingsverantwoordelijkheid en de begrotingskoers op middellange termijn in de lidstaten

Behandelfase Eerste Kamer: behandeling in Eerste Kamer afgerond.

nationaal

Op 24 april 2018 voerden de commissies Financiën, EUZA en EZK/LNV een mondeling overleg met de minister van Financiën en Economische Zaken en Klimaat over het Europees Semester, de toekomst van de EMU, de bankenunie, het MFK en de Europese fiscale agenda.

Europees

De minister van Financiën stuurde op 5 juli 2021 een kwartaalrapportage over de stand van zaken lopende EU-wetgevingsonderhandelingen op het terrein van het ministerie van Financiën mee bij het verslag van de Eurogroep van 12 en 13 juli 2021 (bijlage bij 21.501-07, DC). Daarin staat dat de onderhandelingen nog niet zijn gestart. Op 5 februari 2020 heeft de Europese Commissie de evaluatie van het "economic governance framework" gepubliceerd. Het is mogelijk dat componenten van het Commissievoorstel zullen worden bediscussieerd in het kader van de besprekingen rondom deze evaluatie. Die zijn uitgesteld tot er sprake is van robuust herstel in de EU.

volledige titel

Voorstel voor een richtlijn van de Raad tot vaststelling van bepalingen ter versterking van de begrotingsverantwoordelijkheid en de begrotingskoers op middellange termijn in de lidstaten

document Europese Commissie

COM(2017)824, d.d. 6 december 2017

rechtsgrondslag

artikel 126, lid 14, VWEU

commissies Eerste Kamer

beleidsterrein

verwante dossiers

Op 24 april 2018 voerden de commissies Financiën, EUZA en EZK/LNV een mondeling overleg met de minister van Financiën en Economische Zaken en Klimaat over het Europees Semester, de toekomst van de EMU, de bankenunie, het MFK en de Europese fiscale agenda.

Op 18 april 2018 stuurde de minister van Financiën en van Economische Zaken en Klimaat een antwoord op de brief van 30 maart 2018 (CXXV, E) ter voorbereiding op het mondeling overleg op 24 april 2018 over het Europees Semester 2018, toekomst EMU, bankenunie, MFK en de Europese fiscale agenda.

Op 30 maart 2018 stuurde de commissie een brief (CXXV, E) aan de bewindspersonen van Financiën en de minister van Economische Zaken en Klimaat ter voorbereiding op een mondeling overleg op 24 april 2018.

Op 13 februari 2018 vond er een deskundigenbijeenkomst plaats over de toekomst van de Economische en Monetaire Unie.

Op 23 januari 2018 leverde het lid van Apeldoorn (SP) inbreng voor schriftelijk overleg met de regering voor het voorstel tot instelling van het Europees Monetair Fonds (E180006) en de commissiemededeling inzake een Europees minister voor economische zaken en financiën (zie E180002). De brief is op 31 januari 2018 aan de minister van Financiën verstuurd.

Op 19 december 2017 besloten de commissies inbreng voor schriftelijk overleg te leveren met de regering onder voorbehoud van ontvangst van het BNC-fiche.

Op 13 februari 2018 vond er een stemming plaats inzake het parlementair behandelvoorbehoud bij het voorstel en werd er besloten om dit te beëindigen.

De Tweede Kamer heeft een parlementair behandelvoorbehoud geplaatst bij het voorstel. Op 31 januari 2018 was hier een algemeen overleg over met de minister van Financiën.

Op 19 januari 2018 heeft de regering een brief naar de Kamer gestuurd met daarin de standpunten over de richtlijn begrotingsverantwoordelijkheid en begrotingskoers op middellange termijn voor lidstaten. Ten aanzien van de bevoegdheid benoemt de Commissie als rechtsgrondslag artikel 126, lid 14, tweede alinea, VWEU. Daarin staat dat de Raad de bevoegdheid heeft om met eenparigheid van stemmen passende bepalingen aan te nemen die in de plaats komen van Protocol 12, bij het EU-Verdrag betreffende de procedure bij buitensporige tekorten. Volgens de regering vult de Commissie het communautaire raamwerk aan met onderdelen van het intergouvernementele begrotingspact. De regering vraagt zich af of met het voorstel de referentiewaarden daadwerkelijk niet worden vervangen en zal hiervoor om een bevestiging vragen. Wat betreft de subsidiariteit staat de regering positief tegenover het voorstel en is van mening dat het noodzakelijk is dat de EU haar bevoegdheden op dit terrein uitoefent. Volgens de regering heeft de Europese schuldencrisis aangetoond dat het waarborgen van overheidsfinanciën op Europees niveau een toegevoegde waarde heeft en biedt de richtlijn een duidelijk kader voor lidstaten om buffers op te bouwen in goede tijden.

De regering is van mening dat de vorm van het voorstel in evenredige verhouding staat tot het doel om de inhoud van het VSCB in het rechtskader van de EU te integreren. Wel wordt de middellangetermijndoelstelling volgens de regering in het voorstel niet gekwantificeerd en gaat het niet ver genoeg, wat volgens de regering als effect kan hebben dat die doelstellingen lager komen te liggen dan de doelstellingen die nu vast zijn gelegd in het begrotingspact. Integratie van het EU-raamwerk mag in de ogen van de regering niet leiden tot afzwakking van de begrotingsregels. Daardoor staat de regering zowel positief als negatief tegenover proportionaliteit van het voorstel.

Notitie Economische en Monetaire Unie

Op 20 juni 2018 publiceerde de Europese Commissie ter voorbereiding op de Europese Raad en de Europese Top van 28 en 29 juni 2018 een notitie met een overzicht van wat reeds is bereikt, welke voorstellen nog op tafel liggen en waarvoor nog belangrijke beslissingen genomen moeten worden in het kader van de Economische en Monetaire Unie.

Samenvatting

Tegen de achtergrond van de financiële en economische crisis werd in 2012 door 25 lidstaten van de EU het zogenoemde (intergouvernementele) Verdrag inzake stabiliteit, coördinatie en bestuur in de economische en monetaire unie (VSCB) ondertekend, dat in januari 2013 in werking is getreden. Onderdeel van het verdrag is het zogenoemde 'Begrotingspact'. Hiermee verplichten de lidstaten zich ertoe de regel om te streven naar begrotingsevenwicht in bindende, permanente en bij voorkeur constitutionele nationale bepalingen te verankeren. Andere delen van het VSCB zijn gericht op de versterking van de coördinatie van het economisch beleid en het bestuur van de eurozone. De verdragsluitende partijen zijn in artikel 16 van het Verdrag overeengekomen om de kernbepalingen van het VSCB binnen maximaal vijf jaar na de datum van inwerkingtreding ervan (uiterlijk op 1 januari 2018), in het rechtskader van de Unie te integreren.

Met dit voorstel voor een richtlijn beoogt de Europese Commissie aan deze afspraak gevolg te geven. In vergelijking met de huidige intergouvernementele regeling zou dit bijvoorbeeld het rechtskader vereenvoudigen en zorgen voor doeltreffender en systematischer toezicht op de uitvoering en handhaving van de begrotingsregels op EU-niveau en nationaal niveau. Bovendien zou de integratie van de afspraken in het rechtskader van de Unie moeten leiden tot grotere democratische verantwoording en legitimiteit in de Unie.

De minister van Financiën stuurde op 5 juli 2021 een kwartaalrapportage over de stand van zaken lopende EU-wetgevingsonderhandelingen op het terrein van het ministerie van Financiën mee bij het verslag van de Eurogroep van 12 en 13 juli 2021 (bijlage bij 21.501-07, DC). Daarin staat dat de onderhandelingen nog niet zijn gestart. Op 5 februari 2020 heeft de Europese Commissie de evaluatie van het "economic governance framework" gepubliceerd. Het is mogelijk dat componenten van het Commissievoorstel zullen worden bediscussieerd in het kader van de besprekingen rondom deze evaluatie. Die zijn uitgesteld tot er sprake is van robuust herstel in de EU.

De minister van Financiën stuurde op 15 april 2020 een kwartaalrapportage over de stand van zaken lopende EU-wetgevingsonderhandelingen op het terrein van het ministerie van Financiën mee bij het verslag van de Eurogroep van 7 en 9 april 2020. Daarin staat dat de onderhandelingen nog niet zijn gestart gezien de onduidelijkheden omtrent de verhouding tussen het Commissievoorstel en de juridische implicaties. De Council Legal Service zal zich hier waarschijnlijk over buigen (bijlage bij 21.501-07, BN).

De minister van Financiën stuurde op 14 oktober 2019 een kwartaalrapportage over de stand van zaken lopende EU-wetgevingsonderhandelingen op het terrein van het ministerie van Financiën mee bij het verslag van de bijeenkomst van de Eurogroep en Ecofinraad op 9 en 10 oktober 2019. Daarin staat dat de onderhandelingen met betrekking tot dit voorstel nog niet zijn begonnen door onduidelijkheden rondom de verhouding tussen het voorstel en de juridische implicaties (21.501-07, AW).

Tijdens de Eurogroep van 19 november 2018 heeft een gedachtewisseling plaatsgevonden over de verdieping van de Economische Monetaire Unie.

De Eurogroep besprak op 1 en 2 oktober 2018 de toekomst van de Economische Monetaire Unie.

Op 29 juni 2018 is tijdens de Eurotop een verklaring opgesteld over de toekomst van de Economische en Monetaire Unie (EMU).

Op 21 en 22 juni 2018 heeft de eurogroep heeft in inclusieve samenstelling als voorbereiding op de Europese Raad van 28 en 29 juni gesproken over de verdieping van EMU. De discussie vond plaats in het licht van de Frans-Duitse verklaring van Meseberg van 19 juni jl.

Tijdens de Eurogroep van 24 mei 2018 is er gesproken over de verdieping van de Economische en Monetaire Unie ter voorbereiding van de Eurotop van 28-29 juni. De regeringsleiders zullen dan verder spreken over de toekomst van het ESM en de bankenunie.

Tijdens de informele Ecofinraad van 27 en 28 april 2018 (21.501-07, G) wisselden de ministers ter opvolging van de Eurotop van 23 maart 2018 van gedachten wisselen over de verdieping van de Economische Monetaire Unie (EMU).

Op 23 maart 2018 bespraken de regeringsleiders van eurozone lidstaten ter opvolging van de Eurotop van december 2017 de verdieping van de Economische en Monetaire Unie (EMU).

De Eurogroep van 12 maart 2018 (21.501-07, C) trof voorbereidingen voor de Eurotop van 23 maart waarin gesproken wordt over de verdieping van de EMU.

Op 23 januari 2018 vond er tijdens de Ecofinraad een gedachtenwisseling plaats over de nieuwe voorstellen inzake de verdieping van de Economische en Monetaire Unie die op 6 december 2017 zijn gepubliceerd (E180002 t/m E180006).

Tijdens de Eurotop van 15 december 2017 vond er een discussie plaats tussen de regeringsleiders van de EU 27 over de toekomst van de Economische en Monetaire Unie.

In de databank EUR-Lex wordt de laatste stand van zaken in de Europese behandeling van het voorstel weergegeven.

Op 22 november 2018 bracht de commissie voor constitutionele zaken een advies uit over het richtlijnvoorstel.

Op 18 oktober 2018 bracht de ECON-commissie amendementen uit.

Op 19 september 2018 bracht de ECON-commissie van het Europees Parlement een ontwerpverslag uit over de conceptrichtlijn met amendementen.

In de databank OEIL van het Europees Parlement wordt de laatste stand van zaken in de behandeling van het voorstel weergegeven.

Op 30 maart 2018 stuurde de Roemeense Senaat een opinie in het kader van een politiek dialoog aan de Europese Commissie.

Tijdens een plenaire sessie op 22 maart 2018 nam de Duitse Bundesrat Parlement een resolutie aan inzake het voorstel.

De Europese Commissie heeft op 26 februari 2018 het standpunt van de Spaanse Cortes Generales ontvangen waarin het parlement de subsidiariteit van het voorstel positief beoordeelt.

Op 15 februari 2018 nam het Tsjechisch Huis van Afgevaardigden een resolutie aan inzake het nieuwe EMU-pakket (E180002 t/m E180006).

Op 13 februari 2018 is de Italiaanse Kamer van Afgevaardigden een politiek dialoog (824) gestart met de Europese Commissie over het nieuwe EMU-pakket (E180002 t/m E180006).

Op 24 januari 2018 heeft de Italiaanse Senaat een resolutie aangenomen en een studie gepubliceerd over het nieuwe EMU-pakket (E180002 t/m E180006).

De deadline voor het indienen van een subsidiariteitsbezwaar voor het voorstel is 16 maart 2018.

In de databank IPEX wordt de behandeling van het voorstel in de diverse (kandidaat) lidstaatparlementen weergegeven.