De Staten-Generaal website interviewt op weg naar 30 april 2013 een aantal mensen over de inhuldiging. Dit keer is het woord aan Cathelijne Broers, directeur van De Nieuwe Kerk.
Hoe bereidt De Nieuwe Kerk zich voor op de aanstaande inhuldiging?
Wij faciliteren de inhuldiging. Dat betekent dat wij ervoor moeten zorgen dat de Nieuwe Kerk in optimale staat is. De tentoonstelling over indianen hebben we twee weken eerder moeten sluiten om de kerk op tijd te kunnen opleveren. Inmiddels is de kerk helemaal leeg: de museumshop, garderobe en de opslagruimtes zijn weg- of leeggehaald. De kerk is tijdelijk geen tentoonstellingslocatie meer, maar weer echt een kerk. Geholpen door de jarenlange ervaring van samenwerking met het Nationaal Comité 4 en 5 mei bij de organisatie van de Nationale Herdenking op 4 mei, ondersteunen we nu de organisatie van de inhuldigingsceremonie door de Staten-Generaal.
Hoe oud is De Nieuwe Kerk?
De Nieuwe Kerk bestaat al meer dan 600 jaar. In 1410 werden de fundamenten gelegd voor wat nu de grootste laatgotische kruisbasiliek van Amsterdam is. De kerk overleefde drie grote branden (1421, 1452 en 1645) en de Beeldenstorm. De bijzondere band met de stad en het land dateert uit de tijd kort na de Alteratie van 1578. De kerk werd gaandeweg veel meer dan een godshuis en onder meer de laatste rustplaats van Amsterdamse regenten en burgers.
Welke bekendheden liggen er begraven?
In De Nieuwe Kerk zijn nationale zeehelden begraven. De vlootcommandanten Michiel Adriaansz. de Ruyter, Jan van Galen, Jan Hendrik van Kinsbergen en Jan van Speijk – Nederlandse held van de Belgische Opstand – vonden in de kerk hun laatste rustplaats, vaak met veel vertoon. Zij kregen grootse grafmonumenten, gemaakt door de beste beeldhouwers uit hun dagen: Rombout Verhulst, Willem de Keyser, Artus Quellinus, Paulus Joseph Gabriël en Jean François Sigault. Schrijvers en dichters als Joost van den Vondel, P.C. Hooft, C. Van Baerle en Isaäc da Costa kregen van de Republiek en de stad Amsterdam minder praal. Zij zijn hier wel plechtig begraven maar kregen niet zulke grootse monumenten.
Welke bijzondere band bestaat er tussen het Koninklijk Huis en De Nieuwe Kerk?
De Nieuwe Kerk kreeg er in 1813 met de stichting van het Soevereine Vorstendom der Nederlanden een unieke functie bij: inhuldigingskerk van de vorsten van het Huis Oranje-Nassau, vanaf 1815 Koningen der Nederlanden. Achtereenvolgens zwoeren Willem I (1814), Willem II (1840), Willem III (1849), Wilhelmina (1898), Juliana (1948) en Beatrix (1980) in deze kerk ten overstaan van het parlement de Grondwet te zullen handhaven en de onafhankelijkheid van het Koninkrijk te verdedigen. Eerste en Tweede Kamerleden zwoeren of beloofden op hun beurt de rechten van de koning te handhaven. Daarnaast werd in 2002 in de Nieuwe Kerk het kerkelijk huwelijk van prins Willem-Alexander en prinses Máxima voltrokken.
De band met het Koninklijk Huis uit zich in De Nieuwe Kerk ook in verschillende gebrandschilderde ramen van de kunstenaars Otto Mengelberg, Willem van Konijnenburg en Marc Mulders. Het oudste raam van de kerk toont een tafereel van vóór de koninklijke en zelfs de stadhouderlijke tradities. De zeventiende eeuw bracht de kerk drie pronkstukken van wereldformaat: het orgel van Hans Schonat, Jacobus Galtusz. van Hagerbeer en Roelof Barentsz. Duyschot (orgel), Jacob van Campen (orgelkast), Artus Quellinus (beeldhouwwerk) en Jan Gerritz. van Bronckhorst (schilderingen), de preekstoel van Albert Jansz. Vinckenbrink, en het koperen koorhek van Johannes Lutma.
Wat is de functie van De Nieuwe Kerk tegenwoordig?
Kort na de Tweede Wereldoorlog werd in De Nieuwe Kerk de Wereldraad van Kerken opgericht. Deze koepelorganisatie van 300 kerkgenootschappen kon het tij van de ontkerkelijking niet keren. De Nieuwe Kerk zelf hield op een godshuis te zijn. De kerk is na een grote restauratie vanaf de jaren tachtig ondergebracht in de Nationale Stichting De Nieuwe Kerk. Deze stichting organiseert met steun van velen een breed palet van tentoonstellingen, concerten, lezingen, installaties, debatten en tal van andere activiteiten. De stichting wil vooral culturele ontmoetingen stimuleren in dit nationale huis van herdenken en vieren om zo (meer) begrip te krijgen voor elkaar en voor andere culturen en landen.
Wanneer is 30 april voor u geslaagd?
Met de inhuldiging wordt weer een hoofdstuk toegevoegd aan de rijke historie van De Nieuwe Kerk. Alle koningen en koninginnen van het Koninkrijk der Nederlanden zijn er ingehuldigd. Ik hoop dat de herinnering aan de bijzondere gebeurtenis en de beelden in De Nieuwe Kerk nog lang in ieders geheugen gegrift staan. En natuurlijk hoop ik dat 30 april een stralende dag zal zijn, waarop de zon door de gotische ramen zal schijnen en zo de regeringsperiode van onze nieuwe koning prachtig begint.
Deel dit item: