Afschaling van bijzondere maatregelen vanwege covid-19 bij verkiezingen

Dit voorstel wijzigt de Tijdelijke wet verkiezingen covid-19 (Twv) in verband met de afschaling van bijzondere maatregelen vanwege covid-19 bij verkiezingen.

In Nederland laten de ontwikkelingen en het doorlopende vaccinatieprogramma ruimte om de maatregelen ter bestrijding van de coronapandemie te versoepelen. Daarom vindt de regering dat bij de komende verkiezingen vanwege gemeentelijke herindelingen op 24 november 2021 het verkiezingsproces weer zoveel als mogelijk terug kan naar de reguliere regels van de Kieswet.

Na de verlenging van de wet tot 1 januari 2022 (Staatsblad 2021, nr. 314) wil de regering met dit wetsvoorstel ten behoeve van de eerstvolgende verkiezingen in de Twv de mogelijkheid opnemen dat onderdelen van de wet eerder vervallen. De Twv bevat al de mogelijkheid om de gehele wet eerder bij koninklijk besluit te laten vervallen.

Voor de Tweede Kamerkiezing van 17 maart 2021 zijn noodgedwongen, vanwege de pandemie, veranderingen doorgevoerd die gevolgen hadden voor de waarborgen waaraan het verkiezingsproces dient te voldoen. Dat betreft met name het stemmen per brief en het verhogen van het aantal volmachtstemmen dat een kiezer kan uitbrengen. Nu er kan worden afgeschaald, wil het kabinet als eerste die veranderingen laten vervallen.

Ook brengt dit wetsvoorstel, op basis van de ervaringen bij de afgelopen Tweede Kamerverkiezing in maart 2021, enige verbeteringen aan in de werking van de Twv.

Deze samenvatting is gebaseerd op het wetsvoorstel en de memorie van toelichting zoals ingediend bij de Tweede Kamer.

De Tweede Kamer heeft het voorstel (EK, A) op 7 september 2021 aangenomen.

Voor: SP, GroenLinks, Volt, DENK, PvdA, PvdD, Fractie Den Haan, D66, ChristenUnie, VVD, SGP, CDA, BBB, PVV en Groep Van Haga.

Tegen: BIJ1, JA21 en FVD.

De Eerste Kamer heeft het voorstel op 28 september 2021 als hamerstuk afgedaan.

ingediend

titel

schriftelijke voorbereiding

ondertekening

inwerkingtreding

Deze wet treedt in werking met ingang van de dag na de datum van uitgifte van het Staatsblad waarin zij wordt geplaatst

• – 

  De mogelijkheid voor kiesgerechtigden van 70 jaar en ouder om per brief te stemmen, wordt geschrapt;
• – 

  Het maximumaantal volmachten dat een kiezer kan aannemen, wordt teruggebracht van drie naar twee;
• – 

  Vervroegd stemmen op de twee dagen (maandag en dinsdag) vóór de reguliere dag van stemming (woensdag) in een beperkt aantal stemlokalen in de gemeente uit te brengen, blijft bestaan. Wel worden naar aanleiding van de ervaringen bij de Tweede Kamerverkiezing van maart 2021 enkele aanpassingen voorgesteld;
• – 

  De basismaatregelen die gelden voor o.a. stembureauleden en kiezers en zien op de gezondheidscheck, de veilige afstand, hygiëne en persoonlijke beschermingsmiddelen, kunnen buiten toepassing worden verklaard als de ontwikkelingen rond het coronavirus daar aanleiding toe geven;
• – 

  Er wordt flexibiliteit gecreëerd door de mogelijkheid op te nemen om niet alleen de gehele wet, maar ook onderdelen daarvan per koninklijk besluit eerder te laten vervallen dan de vervaldatum, en om bij eventuele maatregelen op grond van de Twv onderscheid te maken tussen gemeenten en openbare lichamen.

5