Wijzigingen in het verkiezingsproces

In dit wetsvoorstel wordt een aantal wijzigingen voorgesteld in het verkiezingsproces. De voorgestelde wijzigingen vloeien voor een belangrijk deel voort uit de evaluaties van de verkiezingen die in 2009, 2010, 2011 en 2012 zijn gehouden en strekken ertoe de in deze evaluaties geconstateerde knelpunten op te lossen en het verkiezingsproces verder te stroomlijnen. Andere aanleidingen voor de wijzigingen worden hieronder onder 'Hoofdlijnen' vermeld.

De regering acht het van groot belang dat deze wijzigingen tijdig voor de eerst komende reguliere verkiezingen – de gemeenteraadsverkiezingen in maart 2014 – in werking kunnen treden. Om die reden is ervoor gekozen deze wijzigingen in één wetsvoorstel op te nemen.

Deze samenvatting is gebaseerd op het wetsvoorstel en de memorie van toelichting zoals ingediend bij de Tweede Kamer.

Het voorstel (EK 33.268, A) is op 12 maart 2013 met algemene stemmen aangenomen door de Tweede Kamer. 

De Eerste Kamer heeft het voorstel op 2 juli 2013 na stemming bij zitten en opstaan aangenomen. De fractie van de PVV stemde tegen. Tijdens de plenaire behandeling van het wetsvoorstel op 25 juni 2013 werd de motie-Duthler (VVD) c.s. over wijziging van het wetsvoorstel (EK 33.268, E) ingediend. Deze motie werd op 2 juli 2013 ingetrokken.

De Eerste Kamercommissies voor Binnenlandse Zaken en de Hoge Colleges van Staat / Algemene Zaken en Huis van de Koning (BZK/AZ) en voor Koninkrijksrelaties (KOREL) hebben naar aanleiding van de brief van de minister van BZK van 18 december 2014 (EK 33.900, B) over een aan de Tweede Kamer aangeboden notitie over de mogelijkheden om kiescolleges voor de verkiezing van de Eerste Kamer te vormen (mede in verband met van toezegging T01709) op 10 februari 2015 besloten de behandeling van het wetsvoorstel Aanpassing kiesrecht van niet-Nederlanders bij eilandsraadsverkiezingen (33.900) aan te houden. Een novelle met betrekking tot de kiescolleges (34.341) is op 13 november 2015 bij de Tweede Kamer ingediend.

De commissies voerden op 16 december 2014 een mondeling overleg met de minister van BZK over zijn brief van 28 november 2014 (opgenomen in het verslag van een schriftelijk overleg van 2 december 2014 (EK 33.900, A)) over het aanhouden van het voorbereidend onderzoek met betrekking tot het wetsvoorstel Aanpassing kiesrecht van niet-Nederlanders bij eilandsraadsverkiezingen (33.900) in afwachting van een aangekondigde notitie over een kiescollege op de BES-eilanden. Van het overleg is een verslag (EK 33.900, C) beschikbaar. 

ingediend

22 mei 2012

titel

Wijziging van de Kieswet houdende maatregelen om het eenvoudiger te maken voor Nederlanders in het buitenland om hun stem uit te brengen, wijziging van de wijze van inlevering van de kandidatenlijsten, aanpassing van de datum van kandidaatstelling en stemming, alsmede regeling van andere onderwerpen

schriftelijke voorbereiding

inbreng geleverd door

• VVD - A.W. Duthler
• CDA - S.C. van Bijsterveld
• SP - A. Vliegenthart
• D66 - Th.C. de Graaf

ondertekening

inwerkingtreding

Op een bij koninklijk besluit te bepalen tijdstip dat voor de verschillende artikelen of onderdelen daarvan verschillend kan worden vastgesteld

In dit wetsvoorstel wordt een aantal wijzigingen voorgesteld in het verkiezingsproces.

• - 

  De voorgestelde wijzigingen vloeien voor een belangrijk deel voort uit de evaluaties van de verkiezingen die in 2009, 2010, 2011 en 2012 zijn gehouden en strekken ertoe de in deze evaluaties geconstateerde knelpunten op te lossen en het verkiezingsproces verder te stroomlijnen;

• - 

  De wijzigingen vloeien verder voort uit een kabinetsstandpunt over het rapport van de Adviescommissie inrichting verkiezingsproces en de aanbevelingen naar aanleiding van de waarnemersmissies van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE);

• - 

  Daarnaast zijn in het voorstel onder meer aanpassingen voor kiezers buiten Nederland opgenomen. Dit vanwege een afspraak om het stemmen voor kiezers buiten Nederland te vergemakkelijken;

• - 

  Verder zijn in het voorstel twee onderdelen verwerkt van een advies van de Kiesraad over de regeling van het passief kiesrecht, te weten de centrale inlevering van kandidatenlijsten en het verplaatsen van de dag van de kandidaatstelling;

• - 

  Ook is in het wetsvoorstel een nieuwe regeling opgenomen voor het bepalen van de kiesgerechtigdheid bij de eilandsraadsverkiezingen op Bonaire, Sint Eustatius en Saba. Dit was nodig als gevolg van een uitspraak van het Gemeenschappelijk Hof van Justitie van Aruba, Curaçao, Sint Maarten en van Bonaire, Sint Eustatius en Saba in januari 2011;

• - 

  Tot slot is in het wetsvoorstel een aantal wijzigingen opgenomen in verband met de status van de Kiesraad als zelfstandig bestuursorgaan (ZBO).