Behandelfase Eerste Kamer: behandeling in Eerste Kamer afgerond.

document Europese Commissie

COM(2006)35, d.d. 1 februari 2006

commissie Eerste Kamer

beleidsterrein

De commissie voor Europese Samenwerkingsorganisaties (ESO) heeft tijdens de commissievergadering van 21 februari 2006 met behulp van memo 286 gesproken over het onderhavige witboek en besloten de regering een brief te sturen met het verzoek aan te geven hoe de regering invulling en uitwerking zal geven aan de voorstellen die gedaan worden in het witboek Samen praten over Europa.

Op 16 mei 2006 heeft de commissie ESO besloten dat de brief d.d. 2 maart 2006 afdoende beantwoord is door middel van het aangeboden BNC-fiche.

Op 25 april heeft de regering in fiche twee de regeringsvisie op het Europese Witboek aan de Kamer gezonden. Strikt genomen wordt er niet getoetst aan het subsidiariteit- en proportionaliteitsbeginsel aangezien het een Witboek betreft, desalniettemin stelt de regering dat de voorstellen van de Europese Commissie een nuttige aanvulling zijn op de initiatieven van de lidstaten.

Voor de Europa-communicatie van de Nederlandse overheid wordt vastgehouden aan de algemene uitgangspunten van de regering inzake communicatie die gericht zijn op het uitvoering geven aan het echt van de burger op communicatie met de overheid en informatie van de overheid, aanvullend geldt het beginsel van het ondersteunen van goed democratisch bestuur. De regering geeft aan de communicatie in de Europese reflectieperiode (ingesteld tijdens de Europese Raad van juni 2005) te richten op een bottom-up benadering, ruimte voor de burgers en een niet-dwingende communicatie.

In het fiche wordt ingegaan op enkele concrete voorstellen uit het Europese Witboek. Zo stelt de regering dat een vrijwillige gezamenlijke gedragscode voor de Europa-communicatie onwenselijk wordt geacht; het kan mogelijk leiden tot coördinatie in Brussel op een beleidsterrein (i.c. communicatie) dat geen Europese bevoegdheid is.

De Nederlandse regering geeft voorts aan bereid te zijn ervaringen uit te wisselen met de Europese Commissie over het uitvoeren van publieksonderzoeken (de Europese Eurobarometer versus de Nederlandse belevingsmonitor).

Het budget voor de uitvoering van het Witboek, in bredere zin de Europa-communicatie, worden te hoog geacht. In het fiche stelt de regering dat per burger een halve euro gerekend moet worden. Binnen de context van het financiële plaatje plaatst de regering ook een kritische kanttekening bij de grote investeringen die gemaakt moeten worden indien inderdaad eigen Europese (media)kanalen in het leven geroepen worden. De voorkeur van de regering gaat uit naar het aanbieden van (meer) informatie via de bestaande media.

Tenslotte onderschrijft de regering het streven van de Europese Commissie de burgers dichter bij Europa te betrekken met behulp van onderwijs. Dit is in lijn met de nationale inzet.

Onder het motto Samen praten over Europa heeft de Commissie een witboek over EU-communicatiebeleid gepubliceerd. Nauwere samenwerking met de lidstaten is daarbij een van de prioriteiten.

Naast voor de hand liggende voornemens over het beter laten participeren van burgers in het debat over Europa, transparantie van het besluitvormingsproces, inzet van nieuwe media, verhoogde zichtbaarheid in de traditionele massamedia, opinieonderzoek, actie op lokaal niveau en het belang van onderwijs, stelt de Commissie ook voor een gemeenschappelijke gedragscode t.a.v. Europacommunicatie af te spreken (zie hieronder).

Het witboek volgt op het eerdere Actieplan Communicatie (medio 2005), dat gericht was op het communicatiebeleid van de Commissie zelf en op Plan D (september 2005) dat zich richtte op de communicatie van de instellingen. De Commissie zet met dit witboek de vervolgstap en nodigt nu ook nationale, regionale en lokale autoriteiten en het maatschappelijk middenveld uit zich te mengen in het debat over Europacommunicatie.

Het Actieplan Communicatie betrof een opsomming van concrete maatregelen die de Commissie gaat nemen om haar eigen communicatiestrategie te verbeteren. Een van de voornaamste maatregelen die daarin werd voorgesteld was het vergroten van de rol van de vertegenwoordigingen van de Commissie in de lidstaten. Het budget dat de Commissie voor dit actieplan, dat loopt tot en met 2009, uittrekt, is € 109.185.000. Het totale communicatiebudget voor de periode 2006-2013 is € 231.965.000. Het grootste deel van het budget gaat naar acties op het gebied van audiovisuele media en co-financieringsprojecten met de lidstaten.

De additionele kosten voor plan D bedragen in totaal € 6 miljoen (2006). Op 24 april 2006 sluit een zgn. call for proposals van de Commissie voor indiening van projecten door Europese organisaties in het kader van plan D.

De bedoeling van de Commissie is om samen met nationale overheden en non-gouvernementele belanghebbenden het Europa-debat verder te ontwikkelen. Hiertoe stelt zij een aantal zaken voor:

• - 

  Gedragscode: de Commissie stelt voor gemeenschappelijke principes te definiëren, zoals vrijheid van meningsuiting, bereikbaarheid van informatie voor iedereen, bevorderen van burgerparticipatie. Deze principes zouden alle actoren (nationale en regionale overheden, instellingen) moeten toepassen ten einde zo goed mogelijk aan de belangen van burger tegemoet te komen. De consultatie-fase moet uitwijzen of er behoefte is aan dit instrument.
• - 

  Inspraak voor burgers: door onderwijs- en bezoekersprogramma's, openbare debatten e.d. te organiseren, kunnen de instellingen burgers dichter bij de EU brengen.
• - 

  Media: er wordt slechts beperkt verslag gedaan van Europese onderwerpen op televisie en in andere (massa)media, ondanks de grote hoeveelheid geaccrediteerde journalisten in Brussel. De Commissie stelt derhalve voor om zelf meer berichtgeving te verzorgen, o.a. via nieuwe media en het opwaarderen van Europe by Satellite (EBS). Ook stelt de Commissie dat A European communication policy should encourage public bodies at European, national and regional level to supply the media with high-quality news and current affairs material.
• - 

  Publieke opinie: beter inzicht in de houding van de burger kan volgens de Commissie bereikt worden door samen te werken bij het opzetten en uitvoeren van de Eurobarometer-onderzoeken en eventueel samen met de lidstaten een onafhankelijk 'Observatorium voor de Publieke Opinie' op te zetten.
• - 

  Samenwerking: Alle actoren in de Europese en nationale arena zouden beter moeten samenwerken, o.a. door politieke partijen te stimuleren hun leden meer te laten discussiëren over Europese onderwerpen.

De EU-instellingen kunnen op het voorstel reageren via de normale procedures. Burgers en andere belanghebbenden kunnen via een website reageren of deelnemen aan een debattenreeks. Daarnaast zal een speciale Eurobarometer in het voorjaar van 2006 worden uitgevoerd. De consultatieperiode duurt 6 maanden tot juni/juli 2006, waarna de Commissie conclusies zal trekken en met alle belanghebbenden zal samenwerken om actieplannen op te stellen.

Hoewel het witboek is gepresenteerd in de bezinningsperiode en hier ook een bijdrage aan vormt, betreft het een lange-termijnstrategie die verder reikt dan juni 2006.

In de databank EUR-Lex wordt de laatste stand van zaken in de Europese behandeling van het voorstel weergegeven.

Op 16 november 2006 nam het Europees Parlement een resolutie aan waarin zij de Europese Commissie o.a. verzoekt de totstandbrenging te bevorderen van een "Europese publieke ruimte," waarbij nationale en regionale kwaliteitskranten en het televisiejournaal voldoende plaats inruimen voor Europese zaken. Het EP verzoekt de lidstaten in het takenpakket van de landelijke publieke omroepen de verplichting op te nemen om de burgers te informeren over het op het Europese vlak gevoerde beleid

In de databank OEIL van het Europees Parlement wordt de laatste stand van zaken in de behandeling van het voorstel weergegeven.

In de databank IPEX wordt de behandeling van het voorstel in de diverse (kandidaat) lidstaatparlementen weergegeven.

De reacties op het onderhavige witboek worden bekend gemaakt op de speciale website van de Europese Commissie.